Rok wydania: 2022
Numer czasopisma: 7
Słowa kluczowe: praca zdalna, pokolenie Z, determinanty pracy zdalnej
Strony: 11-20
Język publikacji: Polski
Pobierz
Determinanty pracy zdalnej w opinii przedstawicieli pokolenia Z
Wiesław Łukasiński, Marzena Wójcik
Abstrakt
Celem artykułu jest określenie postrzegania przez przedstawicieli pokolenia Z w Polsce czynników, które mają wpływ na przebieg pracy w sposób zdalny. Realizacja obranego celu była możliwa dzięki dokonaniu przeglądu literatury oraz przeprowadzeniu badania ankietowego. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, iż: • organizacje chcąc zwiększać swoją konkurencyjność powinny doskonalić kompetencje warunkujące efektywne wykorzystywanie nowych możliwości, w tym realizacji pracy w sposób zdalny, •tempo rozwoju organizacji zmusza pracowników do ciągłego rozwoju i doskonalenia swoich umiejętności i zdolności, ich brak może prowadzić do wykluczenia z rynku pracy, •efektywność realizacji pracy zdalnej zależy od czynników związanych z pracownikiem, stanowiskiem pracy (charakterem pracy), procesem zarządzania, organizacją i jej kulturą oraz technologią. Na podstawie wyników uzyskanych z badania ankietowego stwierdzono, iż wpływ na proces realizacji pracy zdalnej ma zarówno przygotowanie organizacji pod względem wyposażenia (technologia, cyfryzacja) do jej wykonania, jak również przystosowanie procesów (np. procesów komunikacji) oraz zaangażowanie pracowników w rozwój kompetencji potrzebnych w pracy zdalnej.
Bibliografia
[1] Bailey D.E., Kurland N.B. (2002), A review of Telework Research: Findings, New Directions, and Lessons for the Study of Modern work, „Journal of Organizational Behavior”, Vol. 23, No. 4, pp. 383–400. [2] Bąk E. (2006), Elastyczne formy zatrudnienia, C.H. Beck, Warszawa. [3] Beauregard T.A. (2011), Direct and indirect links between organizational work–home culture and employee well‐being, „British Journal of Management”, Vol. 22, No. 2, pp. 218–237. [4] Clark E. (1998), Telecommuting and Working from Home, [in:] IPCC 98. Contemporary Renaissance: Changing the Way we Communicate, Proceedings of the 1998 IEEE International Professional Communication Conference, IEEE, Quebec City, pp. 21–25. [5] Czekaj J. (2010), Metodyka diagnozy pomiaru i struktury kompetencji kadry kierowniczej, [w:] D. Lewicka, L. Zbiegień-Maciąg (red.), Wyzwania dla współczesnych organizacji w warunkach konkurencyjnej gospodarki, Wyd. AGH, Kraków, s. 31–48. [6] Dobrowolska M., Knop L. (2020), Fit to Work in the Business Models of the Industry 4.0 Age, „Sustainability”, Vol. 12, No. 12, art. 4854. [7] Dolot A. (2020), Wpływ pandemii COVID-19 na pracę zdalną – perspektywa pracownika, „E-mentor”, Nr 1(83), s. 35–43. [8] Donnelly N., Proctor-Thomson s. B. (2015), Disrupted Work: Home-based Teleworking (HbTW) in the Aftermath of a Natural Disaster, „New Technology, Work and Employment”, Vol. 30, No. 1, pp. 47–61. [9] Ferreira R., Pereira R., Bianchi I.S., da Silva M.M. (2021), Decision Factors for Remote Work Adoption: Advantages, Disadvantages, Driving Forces and Challenges, „Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity”, Vol. 7, No. 1, art. 70. [10] Golden T.D., Raghuram S. (2010), Teleworker Knowledge Sharing and the Role of Altered Relational and Technological Interactions, „Journal of Organizational Behavior”, Vol. 31, No. 8, pp. 1061–1085. [11] Haines V.Y., St-Onge S. , Archambault M. (2002), Environmental and Person Antecedents of Telecommuting Outcomes, „Journal of Organizational and End User Computing”, Vol. 14, No. 3, pp. 32–50. [12] Jones K. (2010), Going Home: New Technology’s Impact on Remote Work Engagement, „Advances in Business Research”, Vol. 1, No. 1, pp. 168–175. [13] Kobis P. (2019), Człowiek w zespołach wirtualnych a bezpieczeństwo w zarządzaniu informacją, „Przegląd Organizacji”, Nr 7, s. 57–64. [14] Kuśnierz C., Rogowska A.M., Chilicka K., Pavlova I., Ochnik D. (2022), Associations of Work-Family Conflict with Family-Specific, Work-Specific, and Well-Being-Related Variables in a Sample of Polish and Ukrainian Adults during the Second Wave of the COVID-19 Pandemic: A Cross-Sectional Study, „International Journal of Environmental Research and Public Health”, Vol. 19, No. 17, art. 10954. [15] Łukasiński W., Bińczycki B., Dorocki s. (2021), Kluczowe kompetencje organizacji XXI wieku, Oficyna Wydawnicza Arboretum we Wrocławiu, Wrocław. [16] Madsen S.R. (2011), The Benefits, Challenges, and Implications of Teleworking: A Literature Review, „Culture & Religion Journal”, No. 1, pp. 148–158. [17] Miernik A. (2021), Zmiana modelu pracy. Kto po pandemii będzie określany mianem „nowoczesnego pracodawcy”? https://www.ey.com/pl_pl/workforce/zmiana-rynku-i-modelu-pracy, data dostępu: 13.06.2022 r. [18] Niewiadomski P. (2020), Dojrzałość menadżerska jako pochodna kompetencji kognitywnych. Ewolucja w przemyśle maszynowym, „Przegląd Organizacji”, Nr 12, s. 26–36. [19] Nurmi N., Hinds P.J. (2020), Work Design for Global Professionals: Connectivity Demands, Connectivity Behaviors, and their Effects on Psychological and Behavioral Outcomes, „Organization Studies”, Vol. 41, No. 12, pp. 1697–1724. [20] Peters P., Tijdens K.G., Wetzels C. (2004), Employees’ Opportunities, Preferences, and Practices in Telecommuting Adoption, „Information & Management”, Vol. 41, No. 4, pp. 469–482. [21] Peters P., Ligthart P.E.M., Bardoel A., Poutsma E. (2016), ‘Fit’ for Telework? Cross-cultural Variance and Task-control Explanations in Organizations’ Formal Telework Practices, „International Journal of Human Resource Management”, Vol. 27, No. 21, pp. 2582–2603. [22] Pietrulewicz B., Łosyk H. (2018), Edukacyjno-społeczne problemy przestrzeni pracy w kontekście gospodarki 4.0, „Problemy Profesjologii”, Nr 2, s. 69–77. [23] Rzempała J. (2017), Kompetencje indywidualne i organizacyjne w zarządzaniu projektami – ujęcie systemowe, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie.”, Nr 114, s. 417–430. [25] Sidor-Rządkowska M. (2020), Kompetencyjne systemy ocen pracowników. Przygotowanie, wdrażanie i integrowanie z innymi systemami ZZL, Wolters Kluwer Polska, Warszawa. [26] Stuss M., Makieła Z., Stańczyk I. (2020), Role of Competences of Graduates in Building Innovations via Knowledge Transfer in the Part of Carpathian Euroregion, „Sustainability”, Vol. 12, No. 24, art. 10592. [27] Szluz B. (2013), Telepraca – nowoczesna, elastyczna forma zatrudnienia i organizacji pracy. Szansa czy zagrożenie? „Modern Management Review”, Vol. XVIII, Nr 20(4), s. 253–266. [28] Urbaniec M., Małkowska A., Włodarkiewicz-Klimek H. (2022), The Impact of Technological Developments on Remote Working: Insights from the Polish Managers’ Perspective, „Sustainability”, Vol. 14, No. 1, art. 552. [24] Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t. jedn.: Dz.U. z 2021 r., poz. 2095). [29] van Zoonen W., Sivunen A., Blomqvist K., Olsson T., Ropponen A., Henttonen K., Vartiainen M. (2021), Factors Influencing Adjustment to Remote Work: Employees’ Initial Responses to the COVID-19 Pandemic, „International Journal of Environmental Research and Public Health”, Vol. 18, No. 13, art. 6966. [30] Vilhelmson B., Thulin E. (2016), Who and where Are the Flexible Workers? Exploring the Current Diffusion of Telework in Sweden, „New Technology, Work and Employment”, Vol. 31, No. 1, pp. 77–96. [31] Wallace J.C., Edwards B.D., Arnold T., Frazier M.L., Finch D.M. (2009), Work Stressors, Role-based Performance, and the Moderating Influence of Organizational Support, „Journal of Applied Psychology”, Vol. 94, No. 1, pp. 254–262. [32] Walentek D. (2020), Praca zdalna – oczekiwania przedstawicieli pokolenia Z przed wybuchem pandemii COVID-19, [w:] E. Chodźko, K. Talarek (red.), Wyzwania i problemy społeczeństwa w XXI wieku, Tom 1, Tygiel, Lublin, s. 30–42. [33] Waśkowski Z. (2018), Zarządzanie kompetencjami przedsiębiorstwa w procesie tworzenia wartości dla nabywców, „Handel Wewnętrzny”, Nr 5(376), s. 300–309. [34] Wiśniewska s. , Wiśniewski K. (2020), Organizacyjne uczenie się jako determinanta zatrudnialności pracowników, „Przegląd Organizacji”, Nr 7, s. 20–27. [35] Wojciechowska-Filipek s. (2013), Determinanty rozwoju organizacji wirtualnych w Polsce, [w:] E. Gołębiowska. K. Raczkowski (red.), Zarządzanie – nowe perspektywy, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź, Tom XIV, zeszyt 8, cz. II, s. 39–42. [36] World Economic Forum (2018), The Future of Jobs Report 2018, https://www.weforum.org/reports/the-future-of-jobs-report-2018/, access date: 10.02.2022. [37] Wójcik M. (2021), Perspektywy wykorzystania pracy zdalnej po zakończeniu pandemii COVID-19, [w:] A. Jaki, B. Ziębicki (red.), Wiedza – Gospodarka – Społeczeństwo. Wyzwania współczesnych organizacji i gospodarek, Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, Warszawa, s. 263–272. [38] Yap C.S., Tng H. (1990), Factors Associated with Attitudes towards Telecommuting, „Information and Management”, Vol. 19, No. 4, pp. 227–235. [39] Zalega T. (2002), Rynek pracy w epoce cywilizacji informacyjnej, „Nowe Życie Gospodarcze”, Nr 5, s. 40–42. [40] Zaleski S., Michalski R. (2020), Czynniki sukcesu zarzadzania projektami usług IT, „Przegląd Organizacji”, Nr 8, s. 29–36. [41] Żarczyńska-Dobiesz A., Chomątowska B. (2014), Pokolenie „Z” na rynku pracy – wyzwania dla zarządzania zasobami ludzkimi, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, Nr 350, s. 405–415.
Publikacje z rocznika