logo Przegląd Organizacji
Rok wydania: 2024
Numer czasopisma: 1
Słowa kluczowe: Systematyczny przegląd literatury, zarządzanie oparte na dowodach naukowych, metodyka badań naukowych, podejmowanie decyzji menadżerskich
Strony: 8-9
Język publikacji: Polski
Zarządzanie oparte na dowodach naukowych w procesie podejmowania decyzji menadżerskich
Marek Jabłoński, Adam Jabłoński, Daniel Dulęba, Piotr Janulek, Mariusz Glenszczyk
Abstrakt
Artykuł prezentuje wyniki badań opartych na zastosowaniu metodyki przeglądu literatury przedmiotu w zakresie relacji jaka zachodzi między systemem podejmowania decyzji a zastosowaniem dużych zbiorów danych. W wyniku przeprowadzonych badań oraz analiz zaproponowano autorski model wykorzystania koncepcji evidence-based practice w systemie podejmowania decyzji menadżerskich. Na podstawie przeprowadzonych badań i analiz wskazano, że koncepcja evidence-based practice dotycząca zarządzania opartego na dowodach rozumianych jako wiedza uzyskaną z badań naukowych może z powodzeniem służyć do wspierania menadżerów w procesach podejmowania decyzji biznesowych i może stanowić nowatorskie podejście do zarządzania współczesnymi przedsiębiorstwami. W oparciu o analizę wyników wskazano na to, iż zaproponowana w artykule koncepcja zarządzania oparta na dowodach naukowych powinna znacząco wpływać i być wykorzystywana przez menadżerów do podejmowania decyzji. Innymi słowy wyniki badań naukowych nie musza być prowadzone tylko przez naukowców, ale w dobie dostępu do narzędzi systematycznego przeglądu literatury i dużych zbiorów publikacji naukowych w tym literatury szarej mogą być prowadzone przez zespoły ekspertów zajmujących się analityką na potrzeby poszukiwania optymalnych danych do podjęcia skutecznych i efektywnych decyzji biznesowych. W ten sposób w obszarze nauki o zarządzaniu i jakości może nastąpić szybsza integracja aktywności naukowej z potrzebami wynikającymi z rozwoju i wzrostu biznesu. Podobnie jak w medycynie koncepcja zarządzania dowodowego może przyczyniać się do znaczącego postępu w diagnozowaniu problemów i ich rozwiązywaniu metodami naukowymi.
Bibliografia
[1] Baba V.V., Hakemzadeh F. (2012), Toward a theory of evidence-based decision making, “Management Decision”, Vol. 50, No. 5, pp. 832–867. [2] Barbra-González C., García-Nieto J., Roldán-García M.d.M., Navas-Delgado I., Nebro A. J., Aldana-Montes J. F. (2019), BIGOWL: Knowledge centered Big Data analytics, Expert Systems with Applications, Vol. 115, pp. 543–556. [3] Barends E., Rousseau.D. M., Briner R. B. (2014), Evidence-Based Management: The Basic Principles, Center for Evidence-Based Management, Amsterdam. [4] Chojnacka A., Szerowski A., Cydejko E., Weremowicz E. (2007), Biznes 7 tom, Twórcy Teorii Ekonomicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. [5] Bmj.com (2024), Evidence-Based Medicine (EBM), https://www.bmj.com/content/312/7023/71, access date: 25.05.2024. [6] Briner R.B., Denyer D., Rousseau D.M. (2009), Evidence-Based Management: Concept Cleanup Time?, “Academy of Management Perspectives”, Vol. 23, No. 4, pp. 19–32. [7] CEBMA (2023), Center for Evidence-Based Management, https://cebma.org/ access date: 28.05.2024. [8] Cochrane A. L. (1972), Effectiveness and Efficiency: Random Reflections on Health Services, Nuffield Provincial Hospitals Trust, London. [9] Cugueró-Escofet N., Rosanas J.M. (2020), The Relative Role of the Intellectual and Moral Virtues in Sustainable Management Decisions: The Case of Practical Wisdom and Justice, “Sustainability”, Vol. 12, No. 3, art. 1156. [10] Deming W.E. (1986), Out of the Crisis, MIT Press, Cambridge. [11] Francik K., Pudło M. (2016), Systemy wspomagania decyzji w aspekcie zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie”, Nr 22, s. 23–32. [12] Goodwin P., Wright G. (2011), Analiza decyzji, Wolters Kluwer Polska Sp. z o. o, Warszawa. [13] Guyatt G.H. (1991), Evidence-Based Medicine, American College of Physicians Journal Club, March/April, A-16. [14] Hiam A. (2011), Dyrektor Zarządzający. Narzędzia i metody wspomagające podejmowanie decyzji, Oficyna Ekonomiczna, Dom Wydawniczy ABC, Kraków. [15] Hering D. (2024), Podstawy Evidence-Based Medicine, https://poradnik-naukowy.gumed.edu.pl/42012.html, data dostępu 09.09.2024 r. [16] Infarma (2020), Praktyczne aspekty zarządzania przychodami z NFZ i ich wpływ na kondycję finansową podmiotu leczniczego, https://www.infarma.pl/raporty/raporty-infarmy/praktyczne-aspekty-zarzadzania-przychodami-z-nfz-i-ich-wplyw-na-kondycje-finansowa-podmiotu-leczniczego/, data dostępu 27.05.2024 r. [17] Janati A., Hasanpoor E., Hajebrahimi S., Sadeghi-Bazargani H. (2018), Evidence-Based Management – Healthcare Manager Viewpoints, “International Journal of Health Care Quality Assurance”, Vol. 31, No. 5, pp. 436–448. [18] Józefowski B. (2012), Evidence-based Policy: a New Approach to Old Problems. “Zarządzanie Publiczne / Public Governance”, nr 1(19), s. 147–152. [19] Melnyk B. M., Fineout-Overholt E. (2010), Evidence-Based Practice in Nursing & Healthcare: A Guide to Best Practice, Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia. [20] Mitraka Z., Siachalou S., Doxani G., Patias P. (2020), Decision Support on Monitoring and Disaster Management in Agriculture with Copernicus Sentinel Applications, “Sustainability”, Vol. 12, No. 3, art.1233. [21] Murad M.H., Asi N., Alsawas M., Alhadab F. (2016), New evidence pyramid, BMJ Evidence-Based Medicine, Vol. 21, pp. 125–127. [22] Newscientistic.com (2024), Which came first, the chicken or the egg?, https://www.newscientist.com/question/came-first-chicken-egg/, access date: 25.05.2024 r. [23] Olejniczak K. (2014), Mechanizm uczenia się w politykach publicznych. „Przegląd Służby Cywilnej”, nr 4(31), s. 32–37. [24] Olejniczak K., Mazur S. (2014). Searching for Inspiration. Practices from Twelve Countries [in:] Olejniczak K., Mazur S. (eds.) Organizational Learning. A Framework for Public Administration. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa. [25] Pfeffer J., Sutton R. I. (2006), Hard Facts, Dangerous Half-Truths, and Total Nonsense: Profiting from Evidence-Based Management, Harvard Business Review Press, Brighton. [26] Posadzki P. (2023), Evidence–based medicine/ practice i systematyczne przeglądy literatury, praktyczny podręcznik, Wydawnictwo Sorus, Poznań. [27] Pressboks.umm.edu (2024), Evidence-Based Practice (EBP): https://pressbooks.umn.edu/evidencebasedpractice/chapter/whatisebp/, accessed date: 25.05.2024 r. [28] Quality-One.com (2024), ISO 9001: https://quality-one.com/iso-9001/, accessed date: 27.05.2024 r. [29] Reay T., Berta W., Kohn M.K. (2009), What's the evidence on evidence-based management?, Academy of Management Perspectives, Vol. 23, No. 4, pp. 5–18. [30] Roshanghalb A., Lettieri E., Aloini D., Cannavacciuolo L., Gitto S., Visintin F. (2018), What evidence on evidence-based management in healthcare?, “Management Decision”, Vol. 56, No. 10, pp. 832–867. [31] Rousseau D. M. (2006), Is There Such a Thing as "Evidence-Based Management"? “Academy of Management Review”, Vol. 31, No. 2, pp. 256–269. [32] Rousseau D.M. (2012), The Oxford Handbook of Evidence-Based Management, Oxford University Press, Oxford. [33] Rundall T. G., Martelli P. F., Arroyo L., McCurdy R. (2007), The Informed Decisions Toolbox: Tools for Knowledge Transfer and Performance Improvement/Practitioner Application, “Journal of Healthcare Management”, Vol. 52, No. 5, pp. 325–341. [34] Sackett D.L., Rosenberg W.M., Gray J.A., Haynes R.B., Richardson W.S. (1996), Evidence-based medicine: what it is and what it isn’t, “BMJ”, Vol. 312, pp. 71–72. [35] Schulte M.C. (2020), Evidence-Based Medicine – A Paradigm Ready to Be Challenged? How Scientific Evidence Shapes Our Understanding and Use of Medicine, Springer Nature, Berlin. [36] Scrum.org (2020), https://www.scrum.org/resources/evidence-based-management-guide, accesed date: 09.09.2024 r. [37] Semmelweis I.P. (1861), Die Ätiologie, der Begriff und die Prophylaxis des Kindbettfiebers. Pest, Wien und Leipzig. C.A. Hartleben’s Verlags-Expedition, https://www.jameslindlibrary.org/semmelweis-i-1861/, accessed date: 26.05.2024 r. [38] Sohrabi Z., Zarghi N. (2015), Evidence-Based Management: An Overview, “Creative Education”, Vol. 6, No. 16, pp. 1776–1781. [39] Tricco A.C., Lillie E., Zarin W., O'Brien K.K., Colquhoun H., Levac D., Moher D., Peters M.D.J., Horsley T., Weeks L., Hempel S., Akl E.A., Chang Ch., McGowan J., Stewart L., Hartling L., Aldcroft A., Wilson M.G., Garritty Ch., Lewin S., Godfrey Ch.M., Macdonald M.T., Langlois E.V., Soares-Weiser K., Moriarty J., Clifford T., Tunçalp Ö., Straus S.E. (2018), PRISMA extension for scoping reviews (PRISMA-ScR): Checklist and Explanation, ”Annals of Internal Medicine”, Vol. 169, No. 7, pp. 467–473. [40] Vosviewer.com (2024), https://www.vosviewer.com/, accessed date: 09.09.2024 r. [41] Wright A.L., Zammuto R.F., Liesch P.W., Middleton S., Hibbert P., Burke J., Brazil V. (2016), Evidence-based Management in Practice: Opening up the Decision Process, Decision-maker and Context, “British Journal of Management”, Vol. 27, No. 1, pp. 161–178. [42] Żurawski P., Stryła W., Szczepański P. (2010), Ignac Semmelweis (1818–1865) – Pro Memoria, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, Vol. 91, No. 2, pp. 173–177.
Publikacje z rocznika
Interdyscyplinarność i transdyscyplinarność w Szkole Naukowego Zarządzania Politechniki Warszawskiej – 100 lat doświadczeń
Eryk Głodziński, Anna Kosieradzka, Janusz Zawiła-Niedźwiecki
Artykuł przedstawia w ujęciu syntetycznym rozwój interdyscyplinarny i transdyscyplinarny naukowego zarządzania w Politechnice Warszawskiej. Wskazuje na dwa niezależne nurty tego rozwoju – wokół jednostek zajmujących się naukowo zarządzaniem (Wydział Zarządzania, Instytut Organizacji Systemów Produkcyjnych, Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych) oraz niezależnie od nich. W artykule zdefiniowano pięć okresów rozwoju naukowego, które odnoszą się do zmian instytucjonalnych w Politechnice Warszawskiej. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że zarówno interdyscyplinarność jak i transdyscyplinarność badań były silnie obecne od początku powstania Szkoły Naukowego Zarządzania Politechniki Warszawskiej, co wynikało z doświadczenia, wykształcenia oraz bliskich relacji kolejnych pokoleń naukowców z innymi dyscyplinami.
2024
1
STRONY
1-2
Krakowska Empiryczna Szkoła Ekonomiki i Zarządzania Przedsiębiorstwem: geneza – rozwój – osiągnięcia
Ryszard Borowiecki, Andrzej Jaki
Celem artykułu jest prezentacja i egzemplifikacja genezy oraz przeobrażeń organizacyjnych podmiotów tworzących krakowskie środowisko nauk o zarządzaniu – ze szczególnym uwzględnieniem Krakowskiej Empirycznej Szkoły Ekonomiki i Zarządzania Przedsiębiorstwem, a funkcjonujących w strukturze obecnego Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz jego poprzedników. W artykule ukazano strukturę podmiotową oraz zakresy realizowanych badań, jak również procesy rozwoju i kształcenia kadr naukowych wraz z wyeksponowaniem dorobku naukowych mistrzów oraz kolejnych pokoleń ich uczniów. W ramach podsumowania wyeksponowano kluczowe z punktu widzenia obecnej perspektywy czasowej osiągnięcia zespołu badawczego skupionego w ramach Katedry Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, będącej kontynuatorką dzieła Krakowskiej Empirycznej Szkoły Ekonomiki i Zarządzania Przedsiębiorstwem. Tworzywem dla powstania artykułu była analiza i ocena literatury, obejmującej także publikacje ukazujące historię Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz dorobek jego jednostek i tworzących je osób, jak również publikacje o charakterze okolicznościowym i wspomnieniowym.
2024
1
STRONY
3-4
Sopocka Szkoła Zarządzania i jej rola w rozwoju polskich nauk o zarządzaniu
Bogdan Nogalski, Agnieszka A. Szpitter
Celami artykułu są: syntetyczne przedstawienie sylwetki twórcy SSZ prof. A. Czermińskiego i kluczowych sfer jego dorobku, nakreślenie drogi powstawania i rozwoju tej szkoły naukowej, zainicjowanej i w toku wieloletniej pracy organicznej konsekwentnie tworzonej przez profesora Alfreda Czermińskiego i kolejnych jego następców, wkład teoretycznego i praktycznego dorobku naukowego zespołu SSZ w rozwój teorii i praktyki polskich nauk o zarządzaniu, a także aktywność, inspirację i oddziaływanie przedstawicieli SSZ na rozwój środowiska naukowego i praktycznego nauk o zarządzaniu w Polsce. W artykule przedstawiono zakres oraz twórczą, merytoryczno – metodyczno – instytucjonalno – środowiskową – skalę działania Sopockiej Szkoły Zarządzania w budowaniu wartości poznawczej i praktycznej polskich nauk o zarządzaniu. Jednocześnie artykuł pokazuje jak pasja jednego człowieka, umiejętność zaszczepienia jej w członkach zespołu poparta ogromną pracą, prowadzi do osiągania niesamowitych rezultatów. W artykule wykorzystano perspektywę historyczną i podejście etnograficzne, które badawczo wzmocniono metodą badań longitudinalnych polegających na wieloletniej obserwacji uczestniczącej tej samej grupy. Zastosowana perspektywa, a zwłaszcza podejścia posiada charakter indukcyjny co umożliwia holistyczne spojrzenie oraz tzw. głęboki wgląd w kontekst społeczny i kulturowy badanej organizacji, jaką jest Sopocka Szkoła Zarządzania.
2024
1
STRONY
5-6
Inwestycje i ich finansowanie w przedsiębiorstwach niefinansowych. Polska na tle krajów strefy euro
Adam Samborski
Przedmiotem badań jest poziom inwestycji i ich finansowania w przedsiębiorstwach w Polsce (PL) i strefie euro (SE). Problem badawczy dotyczy różnic w poziomie inwestycji i ich finansowaniu w przedsiębiorstwach w PL i SE. Dane do badań pozyskano z rachunków kapitałowych. Obejmują one okresy kwartalne za lata 1999 do 2022. Celem badań jest sprawdzenie czy występują różnice w poziomie inwestycji i ich finansowania w przedsiębiorstwach w PL i SE. W wyniku przeprowadzonych badań ustalono, że: przeciętnie poziom inwestycji w aktywa niefinansowe i ich finansowania wyrażony jako % wartości dodanej brutto (WDB) jest wyższy w przedsiębiorstwach w PL niż w SE; różnice w poziomie inwestycji i finansowania w przedsiębiorstwach w PL i SE są istotne statystycznie; przeciętne kwartalne tempo zmian w poziomie inwestycji w aktywa niefinansowe i ich finansowania w przedsiębiorstwach w PL jest dodatnie, a w SE ujemne. Ponadto, z porównania wygładzonych kwartalnych szeregów czasowych wynika, że w przedsiębiorstwach w PL i w SE istnieją znaczące różnice w poziomie akumulacji brutto i oszczędnościach brutto wyrażonych jako % WDB. Zauważono też stosunkowo nowe zjawisko, które nasiliło się po kryzysie finansowym, w postaci wystąpienia nadwyżki w rachunku kapitałowym sektora przedsiębiorstw niefinansowych (wierzytelności netto). Oznacza to wzrost znaczenia w przedsiębiorstwach inwestycji w aktywa finansowe.
2024
1
STRONY
6-7
Zarządzanie oparte na dowodach naukowych w procesie podejmowania decyzji menadżerskich
Marek Jabłoński, Adam Jabłoński, Daniel Dulęba, Piotr Janulek, Mariusz Glenszczyk
Artykuł prezentuje wyniki badań opartych na zastosowaniu metodyki przeglądu literatury przedmiotu w zakresie relacji jaka zachodzi między systemem podejmowania decyzji a zastosowaniem dużych zbiorów danych. W wyniku przeprowadzonych badań oraz analiz zaproponowano autorski model wykorzystania koncepcji evidence-based practice w systemie podejmowania decyzji menadżerskich. Na podstawie przeprowadzonych badań i analiz wskazano, że koncepcja evidence-based practice dotycząca zarządzania opartego na dowodach rozumianych jako wiedza uzyskaną z badań naukowych może z powodzeniem służyć do wspierania menadżerów w procesach podejmowania decyzji biznesowych i może stanowić nowatorskie podejście do zarządzania współczesnymi przedsiębiorstwami. W oparciu o analizę wyników wskazano na to, iż zaproponowana w artykule koncepcja zarządzania oparta na dowodach naukowych powinna znacząco wpływać i być wykorzystywana przez menadżerów do podejmowania decyzji. Innymi słowy wyniki badań naukowych nie musza być prowadzone tylko przez naukowców, ale w dobie dostępu do narzędzi systematycznego przeglądu literatury i dużych zbiorów publikacji naukowych w tym literatury szarej mogą być prowadzone przez zespoły ekspertów zajmujących się analityką na potrzeby poszukiwania optymalnych danych do podjęcia skutecznych i efektywnych decyzji biznesowych. W ten sposób w obszarze nauki o zarządzaniu i jakości może nastąpić szybsza integracja aktywności naukowej z potrzebami wynikającymi z rozwoju i wzrostu biznesu. Podobnie jak w medycynie koncepcja zarządzania dowodowego może przyczyniać się do znaczącego postępu w diagnozowaniu problemów i ich rozwiązywaniu metodami naukowymi.
2024
1
STRONY
8-9
Rezyliencja jako kompetencja dyrektora szkoły do zarządzania kryzysem w placówce oświatowej
Justyna Bugaj, Andrzej Witek
Kryzysów w placówkach oświatowych dotyczących wielu obszarów ich funkcjonowania jest coraz więcej. Mają one różną naturę, słabo opisywaną w naukach o zarządzaniu i jakości. Sposobem na radzenie sobie dyrektorów szkół z nimi może być posiadanie takiej kompetencji jak rezyliencja. Ma ona wiele znaczeń, między innymi jest zdolnością do utrzymania lub odzyskania utraconych sił w wyniku doświadczania przeciwności losu i traumatycznych przeżyć. Stąd celem artykułu jest zbadanie czy i jak rezyliencja może być składową modelu kompetencji dyrektora szkoły umożliwiającą mu zarzadzanie kryzysem w placówce oświatowej oraz jaki jest rodzaj i poziom niezbędnych kompetencji dyrektora placówki oświatowej do zarządzania kryzysem. Część teoretyczna została opracowana na podstawie krytycznej analizy literatury przedmiotu. Część empiryczna przedstawia wyniki sondy diagnostycznej dotyczącej kompetencji 125 dyrektorów szkół. Prezentuje również propozycję autorskiego modelu kompetencji dyrektora szkoły do zarządzania kryzysem, którego najważniejszą częścią jest rezyliencja.
2024
1
STRONY
10-11
VaR i VaO w zarządzaniu projektami. Nowe podejście
Ryszard Węgrzyn
Celem artykułu jest zbadanie podejścia, w którym do oceny projektów wykorzystuje się zarówno VaR, jak i wartość szansy (VaO). VaO w tym wypadku odpowiada na pytanie, jakiego największego zysku może spodziewać się decydent przy założonym poziomie prawdopodobieństwa. W artykule zaprezentowano podejście polegające na nowym sposobie szacowania VaO oraz współczynnika VaO/VaR, które są istotne przy podejmowaniu decyzji dotyczących projektów. Przedstawiono także metodę określania prawdopodobieństwa osiągnięcia wyniku nie gorszego od przyjętej wartości celu (GV). Główne zalety proponowanego podejścia to więcej informacji na temat rozkładu zysków i strat (P&L) oraz lepsza komunikacja z interesariuszami i decydentami.
2024
1
STRONY
12-13
Definiują nas zasady i wartości, jakimi się kierujemy. Kodeks środowiska naukowego marketingu
Zygmunt Waśkowski, Jan W. Wiktor
W artykule został zaprezentowany Kodeks środowiska naukowego marketingu, który określa zasady, normy etyczne oraz wartości, jakimi mają kierować się polscy badacze zajmujący się naukową eksploracją obszaru rynku, wymiany handlowej i konsumpcji. Kodeks został przygotowany przez Polskie Naukowe Towarzystwo Marketingu, skupiające przedstawicieli środowiska naukowego specjalizujących się w problematyce marketingu. W artykule dokonano identyfikacji najważniejszych przesłanek powstawania Kodeksu, wskazując między innymi na dwa dokumenty stanowiące podwaliny jego tworzenia, a mianowicie Kodeks etyki pracownika naukowego oraz Magna Charta Universitatum. Silnie zaakcentowano znaczenie etyki oraz odpowiedzialności, jakimi winni kierować się przedstawiciele świata nauki w dążeniu do odkrywania prawdy i jej upowszechniania. Artykuł opierając się na treści Kodeksu środowiska naukowego marketingu ma na celu ukazanie dojrzałości tego środowiska i jego świadomości oraz akceptacji wymaganych zasad postępowania w nauce, ponadto może stanowić pewną inspirację i zachętę dla reprezentantów innych dyscyplin i subdyscyplin do podjęcia dyskusji nad zbiorem zasad i wartości w prowadzonych badaniach naukowych.
2024
1
STRONY
15-16