Efektywność ekonomiczna, będąca przejawem racjonalnego gospodarowania, stanowi imperatyw funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw. W obrębie zarządzania kategoria ta stanowi modelowe kryterium podejmowania decyzji i jest traktowana jako generalny paradygmat teorii i praktyki współczesnego zarządzania. Paradygmat efektywności wyznacza tym samym sposób realizacji celów przedsiębiorstwa oraz zakres i narzędzia zarządzania jego zasobami gospodarczymi, jak również realizowanymi w przedsiębiorstwie przedsięwzięciami gospodarczymi. W tym kontekście niniejszy artykuł ukazuje szeroki kontekst badawczo-aplikacyjny kategorii efektywności w sferze zarządzania przedsiębiorstwem – zarówno z perspektywy kompleksowej efektywności systemu zarządzania, jak i z punktu widzenia efektywności cząstkowej odnoszącej się do różnych obszarów zarządzania przedsiębiorstwem. (abstrakt oryginalny)

W artykule uwaga została skoncentrowana na roli metafory – analogii w procesie wyboru metody badawczej oraz w procesie badawczym w ogóle. Nie ma możliwości ustrzec się metaforycznych porównań, kiedy staramy się zrozumieć coś nowego. Cała nauka jest oparta na metaforze. Metafory umożliwiają nowe spojrzenie na organizację i otwierają nowe możliwości. Gareth Morgan twierdzi, że metafory są ważnym narzędziem myślenia systemowego i porównywanie systemów społecznych do organizmów żywych ułatwia ich zrozumienie zarówno z punktu widzenia teorii, jak i wymiaru praktycznego [Hutchins, 1996]. W artykule podjęto analizę metafory jako ogniwa naukowego dyskursu i istotnego elementu tworzenia teorii. (abstrakt oryginalny)

Narastająca liczba badań dotyczących roli wartości kulturowych w kształtowaniu kontekstu konkurencyjnego i wpływaniu na różnorodne efekty twórczości zwiększyła zainteresowania naukowe odnośnie do zależności kultura – twórczość. Informacja dostarczana przez literaturę przedmiotu wskazuje, że kultura jest w stanie wspomóc uczestników organizacji w doskonalszym generowaniu nowych i użytecznych idei. Ogólnie mówiąc, niniejszy artykuł przedstawia teoretyczną strukturę nośną, która wyjaśnia, w jaki sposób orientacje kulturowe umożliwiają organizacjom twórczy rozwój. (abstrakt oryginalny)

Artykuł przybliża zagadnienia dotyczące wpływu bliskości międzyorganizacyjnej na realizację procesów tworzenia i wykorzystywania wiedzy w sieciach innowacji. Krytyczny przegląd literatury pozwolił wyłonić rozbieżności w konceptualizacji bliskości oraz operacjonalizacji jej poszczególnych wymiarów. Biorąc pod uwagę cele funkcjonowania sieci innowacji, niebagatelne znaczenie ma optymalizacja poziomu bliskości organizacyjnej, która usprawnia procesy tworzenia i dyfuzji wiedzy oraz stymuluje pozostałe wymiary bliskości międzyorganizacyjnej. (abstrakt oryginalny)

Analiza literatury przedmiotu z zakresu zarządzania innowacjami pozwala na przeprowadzenie wnioskowania, że kluczowym przedmiotem zainteresowania w badaniach nad realizacją działalności innowacyjnej są organizacyjne aspekty realizacji procesu zarządzania innowacjami, natomiast wpływ otoczenia na procesy innowacyjne jest marginalizowany. Podejmując próbę likwidacji zarysowanej powyżej luki, celem artykułu uczyniono omówienie autorskiej koncepcji modelu realizacji działalności innowacyjnej w przedsiębiorstwie, wskazującego na rolę otoczenia konkurencyjnego w procesie zarządzania innowacjami. W artykule przyjęto założenie o komplementarnej roli przedstawionego modelu w odniesieniu do koncepcji zarządzania innowacjami na poziomie przedsiębiorstwa, co oznacza, że wybór konkretnej opcji modelu stanowi punkt wyjścia w realizacji procesu zarządzania innowacjami. Przedstawiony model – kostka innowacji, został skonstruowany przy wykorzystaniu trzech zmiennych: miejsca powstawania innowacji, metod realizacji działalności innowacyjnej oraz sposobu wykorzystania innowacji. Nałożenie tak zdefiniowanych wymiarów na realizowany w organizacji proces zarządzania innowacjami powoduje, że wyłania się model ośmiu potencjalnych opcji realizacji działalności innowacyjnej. (abstrakt oryginalny)

W artykule dokonano przeglądu definicji terminu: system zarządzania wiedzą (SZW). Przedstawiono główne elementy składowe SZW. Zaproponowano własne podejście do definiowania SZW.

Artykuł przedstawia koncepcję badawczą problemu internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw. Badaniem takim należałoby objąć firmy mocno umiędzynarodowione, mające za granicą własne oddziały produkcyjne lub handlowe (sieci handlowe), spółki joint-venture. Prawdopodobnie winny być to przedsiębiorstwa średnie lub duże. Jak wskazuje przegląd dorobku subdyscypliny, problemy badawcze rozwijane na gruncie internacjonalizacji przedsiębiorstw mają wiele płaszczyzn interpretacyjnych. Celem artykułu jest zaproponowanie koncepcji badawczej, która stanowiłaby o kompleksowym rozpoznaniu zaawansowanych form internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw. (abstrakt oryginalny)

Wśród koncepcji budowania przewagi konkurencyjnej przez przedsiębiorstwo ważne miejsce zajmuje koncepcja zarządzania opartego na kompetencjach. Jest ona pogłębieniem dwóch innych koncepcji – zasobowej koncepcji przedsiębiorstwa oraz koncepcji dynamicznych zdolności przedsiębiorstwa. W budowaniu przewagi konkurencyjnej istotne znaczenie mają potencjały przedsiębiorstwa, na które składają się: zasoby, zdolności oraz kompetencje. Wśród szczególnych rodzajów kompetencji warunkujących osiąganie przewagi konkurencyjnej można wskazać: kluczowe kompetencje oraz metakompetencje. (abstrakt oryginalny)

Rozpatrywanie strategii oraz modeli biznesu z punktu widzenia budowy wartości przedsiębiorstw jest obecnie jednym z kluczowych zagadnień absorbujących teoretyków i praktyków zarządzania. W tym ujęciu, bazując na szczegółowej analizie czynników kształtujących modele biznesu, podejście to może być skutecznym rozwiązaniem przy ocenie modeli biznesu podmiotów zainteresowanych osiąganiem długoterminowej wartości. Istotne jest przy tym także konstruowanie takich systemów pomiarowych zorientowanych na wychwytywaniu zgodności działań z założoną strategią, które będą skoncentrowane na monitorowaniu kluczowych czynników konstytuujących modele biznesu. Koncepcja strategicznego zarządzania wynikami wpisuje się w założenia omawianej powyżej teorii „geometrii strategii”, która za pomocą przedstawionej autorskiej propozycji wspomaga identyfikację tych komponentów modeli biznesu, które mają szczególne znaczenie dla wzrostu wartości przedsiębiorstwa. Identyfikacja ryzyk i zarządzanie nimi sprzyjają monitorowaniu czynników, które w krótszej i dłuższej perspektywie mogą tę wartość obniżyć bądź uniemożliwić jej wzrost. Artykuł przedstawia założenia komponentowego projektowania strategii i modeli biznesu sprzyjających kreacji wartości przedsiębiorstw. (abstrakt oryginalny)