logo Przegląd Organizacji
Przegląd Organizacji 2023/4
Opis wydania

PRZESZŁOŚĆ, TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ NAUK O ZARZĄDZANIU 

Regina Lenart-Gansiniec, Marta Najda-Janoszka - Krytyczne spojrzenie na zastosowanie metaanalizy w badaniach nad zarządzaniem

Jakub Swacha - Metody i techniki badawcze w naukach o zarządzaniu na przykładzie Przeglądu Organizacji

Marek Matejun, Remigiusz Kozłowski - Mistrzowie, współpracownicy i uczniowie uniwersyteckiej szkoły zarządzania w Łodzi. Część 2

Janusz Strużyna - Prolegomena do badań nad zarządzaniem dociekliwością

ZARZĄDZANIE ORGANIZACJAMI 

Roman Czapiewski, Bogdan Nogalski - Wpływ działań korygujących model biznesu na funkcjonowanie przedsiębiorstwa na rynku typu „Offshore” i „Onshore”

Marlena Grabowska - Komponenty zaufania międzyorganizacyjnego w przedsiębiorstwach wysokiego wzrostu

Agata Sierpińska-Sawicz, Andrzej Niemiec - Motywy i zakres wykorzystania metod monitorowania makrootoczenia przez przedsiębiorstwa w Polsce

Matylda Bojar, Krzysztof J. Czarnocki, Elżbieta Czarnocka - Czynniki skutecznej współpracy w modelu potrójnej helisy w ujęciu SEM

Tomasz Gzik, Damian Dziembek, Agnieszka Bitkowska - The Framework of Cloud Business Process Management Model

ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE 

Agata Pierścieniak, Grażyna Gierszewska - Niepewność strategiczna: definicja i operacjonalizacja

Jan Jeżak - Kontrolne oraz doradcze funkcje rad spółek. Tendencje światowe oraz wnioski dla polskiej praktyki korporacyjnej

ZARZĄDZANIE W WARUNKACH ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU 

Jarosław Korpysa, Puti Sinansari - Circular Business Model Innovation Literature Review

Bartlomiej Gladysz, Michal Wisniewski, Aldona Kluczek, Piotr Mlodzianowski, Arkadiusz Szymanek - Tracking Sustainable Industry 4.0 for Listed Companies 

Adam Jabłoński - Usługi klimatyczne w kształtowaniu modeli biznesu przedsiębiorstw 

Przemysław Niewiadomski, Bogdan Nogalski, Agnieszka Szpitter - Wartości formułujące zrównoważone wytwarzanie — Pilotaż pogłębiony wśród producentów części i podzespołów technicznych środków transportu rolniczego 

Agata Sudolska, Katarzyna Gadomska-Lila, Justyna Łapińska - Exploring Reactive and Proactive Green Workplace Behavior 

ZARZĄDZANIE FINANSAMI I WARTOŚCIĄ PRZEDSIĘBIORSTWA 

Uwakmfon Promise Offiong, Katarzyna Szopik-Depczynska, Giuseppe Ioppolo, Guru Ashish Singh - The Determinants of FinTech Implementation in Microfinance Companies — A Systematic Literature Review 

Adam Adamczyk, Aleksandra Wendorf - Wpływ zmian w przepisach dotyczących cienkiej kapitalizacji na strukturę finansowania polskich spółek publicznych 

Paulina Major-Kalinowska, Seweryn Spałek - Fundraising organizacji pozarządowych z perspektywy darczyńców indywidualnych  

Piotr Szczepankowski - Rola ESG w kształtowaniu wartości przedsiębiorstw na przykładzie spółek giełdowych w Polsce

Jerzy Różański, Justyna Bogołębska - Capital Structure and the Internationalization of Companies on the Example of Selected Countries 

Mateusz Codogni - Use of Characters in Narrative Structure of Startup Pitch

Katarzyna Byrka-Kita, Mateusz Czerwiński, Justyna Iwaniuk - Dylematy pomiaru wielkości przedsiębiorstwa na przykładzie spółek z Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie

MARKETING I RELACJE Z KLIENTAMI 

Radosław Piątek, Paweł Tomiło, Adrian Majek - Programy lojalnościowe stosowane przez stacje paliw w Polsce 

Anna Wolak-Tuzimek, Katarzyna Sieradzka, Radosław Luft, Łukasz Wójtowicz - Wpływ koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu na zachowania nabywcze konsumenta 

Agnieszka Bojanowska, Anna Żelazna, Barbara Buraczyńska - Realizowanie wybranych działań z zakresu CRM — perspektywa konsumenta w czasach pandemii COVID-19

Adrian Majek, Kinga Ociesa - Ceny paliw a wydatki konsumpcyjne polskich gospodarstw domowych

ZARZĄDZANIE WIEDZĄ 

Justyna Maria Myszak - Klasyfikacja dzielenia się wiedzą w organizacji

Rafał Trzaska, Mieczysław Morawski, Jerzy Niemczyk, Urszula Bąkowska-Morawska, Armin Greinert - Manager Awareness of the Concept of Knowledge Workers in the Energy & Utilities Sector under the Conditions of Industry 4.0

Anna Karczewska - Enhancing Trust and Knowledge Sharing of Digital Age Work Teams in Polish Medium and Big Companies 

KULTURA ORGANIZACYJNA 

Katarzyna Szczepańska-Woszczyna, Regina Bogaczyk - Klimat organizacyjny i zaangażowanie pracowników — perspektywa pracownika i menedżera w przedsiębiorstwach międzynarodowych 

Leszek Panasiewicz, Agata Myśliwiecka - Kulturowe aspekty cyfryzacji przedsiębiorstwa 

Bartosz Wachnik, Darius Buzinskas - Uwarunkowania kulturowe w projektach IT realizowanych przez zespoły polskie i litewskie

ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI 

Małgorzata Tyrańska, Tomasz Wójtowicz, Angelika Wodecka-Hyjek, Marcin Suder, Karyna Sayapina - Ocena sytuacji kobiet na rynku pracy w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej w latach 2007—2021 

Maria Majewska, Ewa Mazur-Wierzbicka, Nelson Duarte, Joanna Nieżurawska - Productivity of Older Employees in Comparison to Other Age Groups: A Cross-country Analysis 

Małgorzata Baran, David Clutterbuck - Mentoring as a Tool to Support Innovative Work Behavior of Employees 

Paweł Kobis, Artur Kisiołek, Oleh Karyy, Adam Pawliczek - The Human Factor in the Security of Information Resources of Marketing Departments at Universities in Poland, Ukraine and the Czech Republic 

ZARZĄDZANIE PUBLICZNE 

Justyna Danielewicz, Małgorzata Żak-Skwierczyńska - Governance w mieście — fikcja czy rzeczywistość? Przypadek Łodzi 

Luiza Piersiala, Judyta Kabus, Andrzej Brzeziński, Ireneusz Miciuła - Grants Management in the Area of Public Aid Project in the Era of COVID-19 Pandemic on the Example of Polish Districts 

Dominika Lisiak-Felicka, Maciej Szmit - Systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji w administracji samorządowej w Polsce — badanie empiryczne 

Tadeusz Zienkiewicz, Kinga Ociesa, Marek Angowski - Research and Development Expenditures’ Efficiency in Baltic States

ZARZĄDZANIE W EDUKACJI 

Aleksander Binsztok, Beata Butryn, Katarzyna Hołowińska, Małgorzata Sobińska - A Model for Implementing Simulation in the Teaching Processes of a University 

Hubert Wojciechowski, Roman Domański, Łukasz Hadaś - Students’ Learning Preferences for Forms and Activities — Suggestions for Academic Teachers 

Włodzimierz Strelcow, Irena Figurska, Anna Havrylenko - Measuring the Effectiveness of the Adaptability of Online Educational Systems in Ukrainian Higher Educational Institutions 

IT W ZARZĄDZANIU 

Joanna Antczak, Joanna Nowakowska-Grunt - Zarządzanie cyberbezpieczeństwem podmiotów gospodarczych w kontekście wyzwań pandemii COVID-19

Estera Piwoni-Krzeszowska, Iwona Chomiak-Orsa, Andrzej Greńczuk, Kamila Łuczak - Business Relationships in the Context of ICT — A Bibliometric Review 

Katarzyna Sanak-Kosmowska, Dominika Kaczorowska-Spychalska - Consumer and Chatbots — A New Level of Interaction: A Systematic Review 

Marta Kadłubek - Relationships of Information Technology with Performance Management of Transport Companies

Radosław Wolniak, Damian Skórnóg, Wies Grebski - Assessment of the Level of Industry 4.0 Implementation in Organizations in Poland 

Rafał Niedbał, Artur Wrzalik - Przegląd doświadczeń jako wynik wykorzystywania sztucznej inteligencji w procesie rekrutacji i selekcji personelu. Perspektywa pracodawcy i pracownika 

Z ŻYCIA TOWARZYSTWA NAUKOWEGO ORGANIZACJI I KIEROWNICTWA 

KONFERENCJE 


Publikacje z rocznika
Krytyczne spojrzenie na zastosowanie metaanalizy w badaniach nad zarządzaniem
Regina Lenart-Gansiniec, Marta Najda-Janoszka
Rozwój wiedzy oraz uzyskanie obiektywnego i uogólnionego wniosku na podstawie zgromadzonych publikacji wymaga zintegrowania wyników istniejących badań empirycznych. Jedną z technik, która w ostatnich latach zyskuje na znaczeniu jest metaanaliza. Odnosi się ona do statystycznej analizy zbioru wyników badań ilościowych w celu ich syntezy. O ile istnieje wiele publikacji zawierających wskazówki i porady w zakresie metaanalizy w badaniach zarządzania, o tyle ograniczają się one do podejść w zakresie metaanalizy, jej korzyści, procedur przeprowadzania oraz raportowania wyników. Pomijana jest kwestia słabych stron metaanalizy i sposobów ich przezwyciężania. Dlatego też w artykule skupiono się identyfikacji słabych stron metaanalizy w badaniach zarządzania oraz sposobach ich mitygacji. W oparciu o przeprowadzony przegląd literatury zidentyfikowano cztery słabe strony metaanalizy w badaniach nad zarządzaniem, jak: błąd publikacji, heterogeniczność, trudność dostępu do wszystkich mierników oraz czasochłonność. Dodatkowo do każdej słabej strony dostarczono sposoby zmniejszające ryzyko ich pojawienia się.
2023
4
STRONY
6-13
Metody i techniki badawcze w naukach o zarządzaniu na przykładzie Przeglądu Organizacji
Jakub Swacha
W niniejszym artykule wykorzystano zbiór 326 artykułów opublikowanych w czasopiśmie „Przegląd Organizacji” w ciagu ostatnich 5 lat do zmierzenia liczby publikacji, w których zastosowano poszczególne metody i techniki gromadzenia danych do badań i ich analizy. Ponadto zbadano podstawowe parametry realizowanych procedur badawczych dla najczęściej spotykanych metod, w szczególności: sposób doboru respondentów i wielkości próby dla badań kwestionariuszowych oraz liczbę analizowanych publikacji dla systematycznych przeglądów literatury. Sprawdzono także względną popularność badań ilościowych i jakościowych w zależności od tematyki badań. Uzyskane wyniki dają wgląd w repertuar metod badawczych stosowanych przez polskich badaczy zajmujących się naukami o zarządzaniu i sposobów realizowania przez nich badań.
2023
4
STRONY
13-22
Mistrzowie, współpracownicy i uczniowie uniwersyteckiej szkoły zarządzania w Łodzi – część 2
Remigiusz Kozłowski, Marek Matejun
Niniejsze opracowanie stanowi drugą część cyklu pt. „Mistrzowie, współpracownicy i uczniowie uniwersyteckiej szkoły zarządzania w Łodzi”, którego celem jest prezentacja dokonań, relacji i perspektyw rozwojowych grona kluczowych przedstawicieli szkoły zarządzania na Uniwersytecie Łódzkim. W artykule omówiono relacje pomiędzy mistrzami, współpracownikami i uczniami, jak również najważniejsze osiągnięcia naukowe uniwersyteckiej szkoły zarządzania w Łodzi w kluczowych obszarach badań, powiązanych bezpośrednio ze strukturą organizacyjną Wydziału Zarządzania. Zwrócono ponadto uwagę na znaczenie tych relacji w kształtowaniu tożsamości i kultury organizacyjnej uniwersyteckiej szkoły zarządzania w Łodzi.
2023
4
STRONY
22-32
Prolegomena do badań nad zarządzaniem dociekliwością
Janusz Strużyna
Dociekliwość jest słowem wykorzystywanym w polskiej tradycji językowej do oceny postaw, zachowań osób. Mimo powszechnego użycia badacze z zakresu zarządzania nie zajęli się jeszcze zagadnieniem dociekliwości. Sytuacja tak dziwi, szczególnie w czasach sztucznej inteligencji, ułatwiającej dostęp do światowych zasobów wiedzy i rozwijania samodzielności myślenia. W artykule autor podjął poszukiwania odpowiedzi na pytanie o istotę, różnorodność, pomiar i konsekwencje badania dociekliwości dla zarządzania. Celem badań było odnalezienie i sformułowanie propozycji badawczych w dziedzinie zarządzania, które wyłaniają się ze studiów nad dociekliwością. Na podstawie studiów literatury sformułowano cztery takie propozycje. Dotyczyły one; ambiwalentnej wartości dociekliwości, procesu obniżania napięć związanych z dociekliwością, dyskusyjnych efektów dociekliwości, inspirującego charakteru prac nad pomiarem dociekliwości. Czwartą z propozycji poddano wstępnym badaniom empirycznym. Na ich potrzeby konieczne było opracowanie oryginalnej propozycji skali pomiarowej dociekliwości. Całość studiów i badań wyłoniła kilka nowych kierunków badań, które powinny zostać poddane pod środowiskową ocenę.
2023
4
STRONY
32-43
Wpływ działań korygujących model biznesu na funkcjonowanie przedsiębiorstwa na rynku typu „Offshore” i „Onshore”
Roman Czapiewski, Bogdan Nogalski
Zmiany, które zachodzą na współczesnych rynkach są wywoływane zarówno przez zmienne czynniki gospodarcze a także kulturowe. Wymagają na bieżąco adaptacji do występujących wymagań od funkcjonujących obecnie na rynku przedsiębiorstw. W celu uzyskania planowanych celów strategicznych będą one musiały posiadać doskonale przygotowaną kadrę menedżerską oraz wypracowaną strukturę organizacyjną przygotowaną do realizacji złożonych projektów i zadań oraz sprawnego i elastycznego zarządzania przedsiębiorstwem. Artykuł jest już kolejną próba autorów podjętą w celu ukazania w jaki sposób teraźniejsze i przyszłe działania na rynku wpływają na kreowanie modelu biznesu i celów strategicznych przedsiębiorstwa z uwzględnieniem obecnych trendów, w tym strategii zrównoważonego rozwoju (ESG). W działalności gospodarczej opartej na projektach kluczowym elementem pozostają takie cechy jak: efektywność dostosowana do posiadanych zasobów oraz elastyczność organizacji związana z działalnością na rynku oraz budowaniem odpowiednich relacji z klientami. W celu potwierdzenia zaprezentowanego materiału w badaniu typu case-study, przedstawiono przedsiębiorstwo, które dopasowało swoją działalność do obecnych trendów rynkowych związanych z rozwojem energii odnawialnej w branży Onshore i Offshore. W swojej działalności przedsiębiorstwo wykorzystuje odpowiednie narzędzia skupione wokół obowiązujących reguł i norm oraz w stosunku od obecnych i potencjalnych klientów.
2023
4
STRONY
43-52
Komponenty zaufania międzyorganizacyjnego w przedsiębiorstwach wysokiego wzrostu
Marlena Grabowska
Zasadniczym celem artykułu jest weryfikacja heterogeniczności przedsiębiorstw wysokiego wzrostu w odniesieniu do komponentów zaufania międzyorganizacyjnego z punktu widzenia ich wielkości i stażu rynkowego. Za podstawę teoretyczną badań przyjęto założenia koncepcji modelu zaufania autorstwa Mayer i in. (1995). Wyróżniono dwa zasadnicze komponenty tworzące zaufanie: wiarygodność osoby obdarzonej zaufaniem (postrzeganą przez takie cechy jak: kompetencje, życzliwość i uczciwość) oraz skłonność ufającego do obdarzenia zaufaniem. Badania empiryczne były ukierunkowane na weryfikację pytań badawczych: 1. Czy przedsiębiorstwa wysokiego wzrostu są heterogeniczne w odniesieniu do komponentów zaufania międzyorganizacyjnego z punktu widzenia wielkości tych przedsiębiorstw? 2. Czy przedsiębiorstwa wysokiego wzrostu są heterogeniczne w odniesieniu do komponentów zaufania międzyorganizacyjnego z punktu widzenia stażu rynkowego tych przedsiębiorstw? W tym celu wykorzystane zostały dane pierwotne uzyskane na podstawie kwestionariusza zawierającego stwierdzenia odnoszące się do poszczególnych komponentów zaufania organizacyjnego. Badanie przeprowadzono w pierwszej połowie 2023r. na próbie 252 polskich przedsiębiorstw wysokiego wzrostu. Na podstawie uzyskanych danych przeprowadzono proces wnioskowania metodami ilościowymi. Zastosowano nieparametryczny, dwustronny test różnic Kruskala-Walisa poparty testem post hoc oraz wybrane pozycyjne miary położenia obserwacji. Uzyskano negatywne odpowiedzi na postawione pytania badawcze. Zarówno wielkość przedsiębiorstwa, jak i staż rynkowy przedsiębiorstw nie różnicują istotnie przyjętych cech zaufania. Nie wykazano heterogeniczności w odniesieniu do komponentów zaufania międzyorganizacyjnego badanych podmiotów.
2023
4
STRONY
52-60
Motywy i zakres wykorzystania metod monitorowania makrootoczenia przez przedsiębiorstwa w Polsce
Agata Sierpińska-Sawicz, Andrzej Niemiec
Makrootoczenie staje się coraz bardziej złożone i dynamiczne w wyniku globalizacji i uwarunkowań geopolitycznych. Narzuca to przedsiębiorstwom konieczność analizowania parametrów tego otoczenia, aby mogły sprostać nasilającej się konkurencji. W badaniach podjęto próbę ustalenia czy przedsiębiorstwa monitorują otoczenie, jakimi przy tym kierują się motywami oraz jakie stosują metody badania. Badania wykazały, że podmioty gospodarcze pozyskują informacje o makrootoczeniu dla celów budżetowania i planowania oraz racjonalizacji podejmowanych decyzji biznesowych. Wykorzystują równocześnie kilka metod badawczych rzadziej jednak stosują zaawansowane modele badania makrootoczenia. Przedsiębiorstwa międzynarodowe szerzej monitorują makrootoczenie niż podmioty krajowe. Wydaje się, że jest to spowodowane złożonością i zróżnicowaniem warunków kulturowych, ekonomicznych i prawnych poszczególnych krajów. Ustalono ponadto, że wielkość przedsiębiorstwa nie ma większego wpływu na zakres badań i stosowane metody analizy.
2023
4
STRONY
61-72
Czynniki skutecznej współpracy w modelu potrójnej helisy w ujęciu SEM
Matylda Bojar, Krzysztof J. Czarnocki, Elżbieta Czarnocka
Współcześnie współpracę w warunkach potrójnej helisy między nauką, biznesem i władzą traktuje się jako jeden z kluczowych czynników wpływający na rozwój innowacji w warunkach regionalnych. Pomimo uznania skuteczności tego modelu, istnieją liczne bariery, które utrudniają efektywną współpracę tych podmiotów. Jednym z problemów badań prowadzonych od ponad 10 lat przez zespół Politechniki Lubelskiej jest próba zidentyfikowanie i zrozumienie znaczenia głównych barier współdziałania w ramach modelu potrójnej helisy (Triple Helix). Wykorzystując różnorodne metody badawcze, takie jak analiza literatury, badania terenowe liderów poszerzone o pogłębione wywiady oraz analizę danych, udało się wykazać istnienie kluczowych przeszkód w procesie efektywnego współdziałania zespołów międzysektorowych działających w regionach. Wyniki wskazują, że bariery te kształtują się na poziomie barier prawnych, organizacyjnych, w zakresie kompetencji, ale również kapitału społecznego. Zaprezentowane w tym artykule rozważania są kontynuacją analiz zmierzających do stworzenią koncepcji modelu efektywnego przywództwa w strukturze potrójnej helisy, w turbulentnym otoczeniu rynkowym. Jako środek do weryfikacji spójności i dobroci odwzorowania determinant działania (aktywności i skuteczności) lidera w turbulentnym otoczeniu, w pracy zostało przyjęte modelowanie równań strukturalnych (SEM) (Structural Equation Modeling). Wnioski z tego badania dostarczają istotnych wskazówek dla decydentów politycznych, instytucji akademickich i przedsiębiorstw, jakie czynniki mają decydujący wpływ na skuteczne współdziałanie między sektorami w modelu potrójnej helisy dla rozwoju innowacji, a tym samym wzrostu gospodarczego regionów.
2023
4
STRONY
73-81
The Framework of Cloud Business Process Management Model
Agnieszka Bitkowska, Damian Dziembek, Tomasz Gzik
Business Process Management faces many barriers. Some of them are related to employee resistance to change, poor decision-making, lack of adequate IT systems, limitations of the IT solutions they have or financial constraints. Cloud computing, due to its properties of economic, organizational, managerial and technical nature, can help overcome the difficulties of Business Process Management both at the stage of implementation and execution. The analysis of the literature indicates the existence of ambiguity of concepts and the lack of indication of how to manage business processes using the cloud in practice. In response to this, the Framework of BPM Model based on Cloud Computing was developed and subjected to preliminary verification with the participation of experts from the Polish insurance and financial market. The Framework is the own concept that addresses both theoretical and practical aspects of Business Process Management based on Cloud Computing. The purpose of the Framework in a scientific perspective is to establish nomenclature and definitions and to define an approach to BPM using Cloud Computing. In the practical perspective, the final goal is to support management practitioners by showing how to organize, how to implement and how to execute BPM based on Cloud Computing. The article presents the features, assumptions, structure, directions of the Framework development and the results of its preliminary verification.
2023
4
STRONY
81-92
Niepewność strategiczna: definicja i operacjonalizacja
Agata Pierścieniak, Grzażyna Gierszewska
Celem artykułu jest zdefiniowania pojęcia „niepewności strategicznej”, określenia jej wymiarów oraz różnych skal pomiarowych, które pozwalają ją zoperacjonalizować. Zostało to zrealizowane w oparciu o trzyetapową metodykę badań i doprowadziło do werbalnego ujęcia niepewności strategicznej oraz określenia jej wymiarów: złożoności, zmienności i strategiczności. Wnikliwa analiza literatury pozwoliła na zdefiniowanie poziomów niepewności a przeprowadzona synteza narracyjna umożliwiła współczesną interpretacje otrzymanych wyników. Niepewność strategiczną zdefiniowano jako subiektywne postrzeganie złożoności i zmienności wszystkich kluczowych dla danego obiektu elementów, opisanych przez właściwą dla badanego zjawiska dynamikę zmian. Zdaniem autorek takie ujęcie rozszerza przedstawione w analizie literatury wymiary niepewności strategicznej, wskazując na bardziej praktyczne ich rozumienie, a jednocześnie uświadamia skomplikowanie analizowanego zjawiska, które trzeba sprowadzić do wymiarów możliwych do zidentyfikowania.
2023
4
STRONY
93-102
Kontrolne oraz doradcze funkcje rad spółek. Tendencje światowe oraz wnioski dla polskiej praktyki korporacyjnej
Jan Jeżak
Celem artykułu jest próba syntezy światowego dorobku teoretycznego i badawczego w zakresie roli i funkcji rad spółek kapitałowych oraz sformułowanie na tej podstawie wniosków dla polskiej praktyki korporacyjnej, jak również wskazanie kierunku dalszych badań krajowych w tym zakresie. Cel ten starano się osiągnąć metodą systematycznego przeglądu literatury w oparciu o techniki analizy bibliometrycznej. Dane bibliometryczne dotyczą okresu 2010–2023. Treść artykułu zawiera odpowiedź na trzy następujące pytania badawcze: • Jak kształtuje się dynamika badań naukowych nad rolą i funkcjami rad spółek? • Które teorie ładu korporacyjnego dominują obecnie w światowych badaniach nad rolą rad spółek? • Jakimi atrybutami powinny dysponować współczesne rady aby mogły uczestniczyć w procesach formułowania i realizowania strategii spółek? Całość rozważań zakończono podsumowaniem oraz wnioskami dla polskiej praktyki korporacyjnej, jak również sugestiami dla polskich badaczy ładu korporacyjnego.
2023
4
STRONY
103-115
Innowacyjny model biznesowy gospodarki o obiegu zamkniętym – przegląd literatury
Jarosław Korpysa, Puti Sinansari
W dobie współczesnej transformacji gospodarki z brown economy na green economy innowacyjny model biznesowy odgrywa znaczącą rolę w zapewnieniu stabilności działania firmy na rynku i wzrostu jej konkurencyjności. Ponadto model biznesowy jest strategicznym elementem funkcjonowania przedsiębiorstw w gospodarce o obiegu zamkniętym, opisywanym i analizowanym przez naukowców. Podstawowym celem niniejszej publikacji jest podjęcie próby identyfikacji relacji pomiędzy innowacyjnym modelem biznesowym obiegu zamkniętego a gospodarką o obiegu zamkniętym. Niniejsza zależność zostanie zbadana na podstawie krytycznego przeglądu literatury publikacji baz Scopus oraz Web of Science. W dalszej części publikacji zostanie wykorzystane narzędzie VosViewer, dzięki któremu będą ukazane najważniejsze walory poznawcze pomiędzy badanymi elementami konstruktu. Rezultaty przeprowadzonego postępowania pokazują związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy elementami innowacyjnego modelu biznesowego o obiegu zamkniętym a gospodarką obiegu zamkniętego, które mogę przyczynić się do rozwoju analizowanej tematyki w teorii nauk o zarządzaniu i jakości.
2023
4
STRONY
115-123
Zrównoważony Przemysł 4.0 w spółkach giełdowych
Bartłomiej Gładysz, Michał Wiśniewski, Aldona Kluczek, Piotr Młodzianowski, Arkadiusz Szymanek
Celem pracy było opracowanie replikowanej metodyki diagnozowania zrównoważonego Przemysłu 4.0 na podstawie analizy treści raportów rocznych oraz newsów z internetowych portali branżowych. Ilościowa analiza treści została przeprowadzona z wykorzystaniem oprogramowania MAXQDA. Treści analizowano w kontekście zdefiniowanego słownika kategorii i słów kluczowych, uwzględniając lemmatyzację. Analizowano częstość pojawiania się słów kluczowych i dokonano porównania wyników dla raportów rocznych i newsów internetowych. Proponowana metodyka została przedstawiona na przykładzie spółek stanowiących indeks WIG30 Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie (reprezentujących ok. 2/3 całkowitej kapitalizacji i zróżnicowane sektory). Komunikaty zawarte w raportach i newsach wykazywały niespójności oraz różniły się w zależności od charakterystyk spółek. Badanie skutecznie zaadresowało problem włączenia komunikacji nt. działań w zakresie Przemysłu 4.0 i zrównoważonego rozwoju w raportach spółek oraz newsach internetowych. Ograniczeniem proponowanego podejścia jest szczątkowe uwzględnienie perspektywy jakościowej analizy treści. Niemniejwy jednak wyniki mogą stanowić źródło informacji dla decydentów i pozycjonować gospodarki i rynki w kontekście zrównoważonego Przemysłu 4.0. Dodatkowo metodyka ma duży potencjał zastosowań przy zmienionych warunkach brzegowych, takich jak badane spółki, indeksy, a także umożliwia w prosty sposób śledzenie trendów poprzez prowadzenie badań rok do roku.
2023
4
STRONY
124-138
Usługi klimatyczne w kształtowaniu modeli biznesu przedsiębiorstw
Adam Jabłoński
Celem artykułu jest przedstawienie usług klimatycznych jako nowych dróg ku rewolucji organizacyjnej i technologicznej w obszarze zarządzania klimatem. Usługi klimatyczne zabudowane w modelach biznesu mogą silnie przeciwdziałać negatywnym zmianom klimatycznym. Zakres artykułu obejmuje wyznaczenie zasad założeń transformacji klimatycznej gospodarki i społeczeństwa. Przedmiot artykułu odnosi się do zagregowanego zbioru wybranych usług klimatycznych. Mają one zastosowanie w różnych sektorach gospodarki i społeczeństwa zmieniając często w nich logikę oddziaływania klimatycznego.
2023
4
STRONY
138-150
Wartości formułujące zrównoważone wytwarzanie – pilotaż pogłębiony wśród producentów części i podzespołów technicznych środków transportu rolniczego
Przemysław Niewiadomski, Bogdan Nogalski, Agnieszka Szpitter
W pracy podjęto badania, których zasadniczym celem ustanowiono próbę odpowiedzi na pytanie o wartości konstytuujące zrównoważone wytwarzanie części i podzespołów technicznych środków transportu rolniczego w całym życia wyrobu. W nawiązaniu do tak nakreślonego celu – jako działanie obligatoryjne – zarekomendowano ocenę ich istotności (hierarchia postulatów odzwierciedlających zrównoważone wytwarzanie). W tym celu wyselekcjonowano wartości kluczowe, które poddano szczegółowej charakterystyce (dookreślenie definicji). Tym samym w warstwie projektowej – w wyniku kwerendy literatury i badań eksperckich – opracowano narzędzie badawcze w postaci arkusza oceny. Na płaszczyźnie empirycznej dokonano szczegółowej oceny realizacji poszczególnych mikrofundamentów (postulatów) stanowiących fundament globalny dla wybranej wartości (podejście holistyczne). Rozpoznania dokonano wśród producentów części i podzespołów technicznych środków transportu rolniczego. Przystępując do prac badawczych przyjęto koncepcyjny wzorzec tezy stanowiący, że poddane badaniu przedsiębiorstwa, cechuje racjonalna minimalizacja negatywnego oddziaływania procesów wytwarzania na otoczenie, na które składają się pracownicy, środowisko naturalne i minimalizacja odpadów poprodukcyjnych. Z perspektywy zrównoważonej produkcji części i podzespołów technicznych środków transportu rolniczego, tak sformułowane wartości są wiodące (meta-wartości). Pojęcie meta-wartości autorzy wprowadzają, aby podkreślić ich nadrzędny charakter w stosunku do realizacji postulatów koncepcji zrównoważonej produkcji.
2023
4
STRONY
151-161
Badanie reaktywnych i proaktywnych zielonych zachowań w miejscu pracy
Agata Sudolska, Katarzyna Gadomska-Lila, Justyna Łapińska
Artykuł porusza problematykę wspierania przedsiębiorstw w procesie zielonej transformacji. Prowadzone rozważania koncentrują się głównie na zielonych zachowaniach w miejscu pracy, które obejmują praktyki przyjazne środowisku, przejawiane zarówno przez menedżerów, jak i pracowników, będące dowodem posiadania przez nich zielonych kompetencji. Celem przeprowadzonego badania jest identyfikacja i kategoryzacja zielonych zachowań menedżerów i pracowników z perspektywy proaktywności przejawianej w miejscu pracy. W artykule zaprezentowano podstawy teoretyczne omawianej problematyki oraz wyniki badania empirycznego przeprowadzonego w formie wywiadów indywidualnych z menadżerami. Wyniki badania umożliwiły sklasyfikowanie zielonych zachowań w miejscu pracy w dwie kategorie – reaktywne zielone zachowania (ang. reactive green behaviour) i proaktywne zielone zachowania (ang. proactive green behaviour) – oraz wyjaśnienie ich znaczenia dla podmiotów gospodarczych w kontekście zielonej transformacji. Wyniki badania poszerzają dotychczasową wiedzę poprzez omówienie systemu klasyfikacji rozróżniającego RGB i PGB. Ponadto przedstawione rozważania ułatwiają zrozumienie PGB jako istotnego elementu wymaganego do osiągnięcia pożądanych rezultatów w zielonej transformacji organizacji, prezentując cenne spostrzeżenia menedżerskie.
2023
4
STRONY
162-168
Uwarunkowania wdrożenia FinTech w przedsiębiorstwach mikrofinansowych – systematyczny przegląd literatury
Uwakmfon Promise Offiong, Katarzyna Szopik-Depczynska, Giuseppe Ioppolo, Guru Ashish Singh
Ponieważ technologia finansowa nadal zakłóca i przekształca branżę finansową, istnieje coraz więcej prac badających, w jaki sposób można ją wykorzystać do poprawy dostępu do podstawowych usług finansowych i promowania włączenia finansowego dla osób na niższym szczeblu piramidy ekonomicznej. W kontekście firm mikrofinansowych badania nad kluczowymi determinantami wpływającymi na udane wdrożenie produktów i usług finansów cyfrowych były ograniczone. Niniejsze badanie ma na celu zbadanie potencjalnej roli technologii finansowej we wspieraniu zrównoważonego rozwoju, wzrostu i rozwoju firm mikrofinansowych poprzez identyfikację wewnętrznych i zewnętrznych determinantów, które wpływają na proces podejmowania decyzji w zakresie FinTech. Aby to osiągnąć, przeprowadzono systematyczny przegląd, dokładnie badając odpowiednie publikacje indeksowane w bazie danych Web of Science. Proces przeglądu obejmował „schemat kodowania” (analizę treści) w celu wyodrębnienia istotnych pojęć z podstawowych publikacji. Wyniki badań podkreślają znaczenie różnych czynników związanych z dynamiką społeczną, ekonomiczną, organizacyjną i technologiczną w napędzaniu wdrażania rozwiązań z zakresu finansów cyfrowych. Na podstawie tych wyników zaproponowano kompleksowy model, ilustrujący wzajemne oddziaływanie między trzema potencjalnymi domenami zidentyfikowanymi w kontekście niniejszego przeglądu.
2023
4
STRONY
169-177
Wpływ zmian w przepisach dotyczących cienkiej kapitalizacji na strukturę finansowania polskich spółek publicznych
Adam Adamczyk, Aleksandra Wendorf
Celem artykułu jest próba określenia wpływu zmian w przepisach dotyczących cienkiej kapitalizacji na strukturę finansowania polskich publicznych przedsiębiorstw notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Dodatkowo podjęto się próby rozstrzygnięcia czy wpływ tych przepisów jest różny w zależności od sektora gospodarki. Badanie przeprowadzone zostało na 486 spółkach notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w latach 2018–2021. Przeprowadzone badania nie wykazały związku pomiędzy zmianami w przepisach a strukturą finansowania przedsiębiorstw. Sugeruje to, że wprowadzone zmiany okazały się nieskuteczne w ograniczaniu zjawiska nadmiernego zadłużenia. Większość pozycji literaturowych dotyczących problemu cienkiej kapitalizacji skupia się na zagadnieniach prawnych. Jednocześnie brakuje artykułów, których przedmiotem jest analiza ekonomicznych skutków wprowadzenia zmian w przepisach. Oryginalność badania wynika z zastosowania rozbudowanego modelu danych panelowych co pozwoliło na uwzględnienie w analizie dodatkowych czynników struktury finansowania o charakterze poza podatkowym. Nowością było zastosowanie modeli określających strukturę finansowania zawierającą zmienną uwzględniająca wpływ przepisów dotyczących cienkiej kapitalizacji. Z przeprowadzonych analiz wynika, że wprowadzone przepisy dotyczące cienkiej kapitalizacji nie wpłynęły istotnie na strukturę finansowania polskich przedsiębiorstw.
2023
4
STRONY
177-184
Fundraising organizacji pozarządowych z perspektywy darczyńców indywidualnych
Seweryn Spałek, Paulina Major-Kalinowska
Efektywność działań organizacji zależy od właściwego zarządzania finansami i umiejętności pozyskiwania środków na realizację swoich celów statutowych. Autorzy w badaniu skupili się na ocenie skuteczności, wiarygodności i częstości wsparcia, jakie organizacje pozarządowe otrzymują od darczyńców indywidualnych poprzez różne formy zbierania funduszy. Ponadto, w badaniu zidentyfikowano czynniki sukcesu i niepowodzeń w pozyskiwaniu wsparcia finansowego dla działań organizacji pozarządowych. Autorzy we wnioskach podkreślają konieczność różnorodności form zbierania funduszy, dostępności dla różnych grup społecznych, budowania zaufania oraz wykorzystywania nowoczesnych technologii w akcjach fundraisingowych.
2023
4
STRONY
184-195
Rola ESG w kształtowaniu wartości przedsiębiorstw na przykładzie spółek giełdowych w Polsce
Piotr Szczepankowski
Celem opracowania jest ocena roli czynników ESG w kształtowaniu wartości przedsiębiorstw. Przeprowadzona dyskusja opiera się na przeglądzie literatury, analizie rezultatów dotychczasowych badań międzynarodowych z tego zakresu oraz wynikach badania własnego przeprowadzonego na grupie spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, zaliczonych do indeksu WIG-ESG. Znaczenie ESG w procesie tworzenia wartości przedstawiono w odniesieniu do kilku koncepcji teoretycznych, ze szczególnym uwzględnieniem teorii interesariuszy i akcjonariuszy. Wskazano również możliwe kanały oddziaływania ESG na wartość przedsiębiorstw. Analiza empiryczna obejmuje weryfikację przyjętej hipotezy, iż wartość przedsiębiorstw zależy od czynników ESG poprzez ich oddziaływanie na wyniki finansowe i poziom ryzyka funkcjonowania jednostki gospodarczej. Otrzymane wyniki informują, iż nie zaobserwowano jeszcze silnego i statystycznie istotnego związku pomiędzy ESG, wynikami finansowymi i kształtowaniem wartości spółek w Polsce.
2023
4
STRONY
195-204
Struktura kapitału a internacjonalizacja przedsiębiorstw na przykładzie wybranych krajów
Jerzy Różański, Justyna Bogołębska
Głównym celem badania jest identyfikacja różnic w internacjonalizacji spółek w wybranych krajach oraz ich związku ze strukturą kapitałową tych spółek. Badanie zostało przeprowadzone w latach 2014–2021, a do weryfikacji hipotez wykorzystano dane finansowe pozyskane z bazy danych Thompson Reuters. Celem badania było sprawdzenie, jak kształtuje się struktura kapitału w przedsiębiorstwach podejmujących pierwszy etap internacjonalizacji, tj. eksport. W celu weryfikacji hipotez przeprowadzono testy statystyczne z odpowiednim uzasadnieniem ich zastosowania. W świetle przeprowadzonych badań należy stwierdzić, że struktura kapitału zmienia się wraz ze zmianą strategii przedsiębiorstwa w procesie internacjonalizacji.
2023
4
STRONY
205-211
Wykorzystanie postaci w strukturze narracyjnej prezentacji startupowej
Mateusz Codogni
Niniejszy artykuł ma na celu zaproponowanie podstawowej taksonomii postaci wykorzystywanych w storytellingu przedsiębiorczym. Ma być ona podstawą przyszłych badań empirycznych nad ich wpływem na decydentów. Wykorzystanie postaci i punktów widzenia jako narzędzi do budowania zaangażowania słuchaczy prezentacji przedsiębiorczych jest szeroko sugerowane w popularnej literaturze, istnieje jednak luka w badaniach naukowych. W artykule dokonano przeglądu literatury na temat nieracjonalnych czynników decyzji inwestorów, a zwłaszcza roli struktur narracyjnych. Przeanalizowano również zbiór prezentacji przedsiębiorczych. Zaproponowano i zweryfikowano taksonomię postaci. Na podstawie przeanalizowanego zbioru prezentacji wskazano konkretne sposoby wykorzystania postaci i strukturyzacji prezentacji w sposób narracyjny. Na tej podstawie zaproponowano eksperymenty mające na celu empiryczne zbadanie skuteczności różnych struktur narracyjnych prezentacji przedsiębiorczych.
2023
4
STRONY
212-220
Dylematy pomiaru wielkości przedsiębiorstwa na przykładzie spółek z Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie
Katarzyna Byrka-Kita, Mateusz Czerwiński, Justyna Iwaniuk
Celem tego badania była analiza wpływu różnych miar wielkości firmy na jeden z ważnych obszarów zarządzania finansami korporacyjnymi, jakim jest związek pomiędzy rentownością a poziomem zadłużenia. Próba badawcza obejmuje 199 spółek z Giełdy Papierów Wartościowych, których akcje były przedmiotem obrotu na rynku głównym Giełdy Papierów Wartościowych w latach 2005-2020 oraz 2 098 obserwacji dotyczących liczebności zarządów i rad nadzorczych w trakcie i na koniec roku. Wyniki naszej analizy potwierdzają wnioski Danga i in. (2018) i Hashmiego i in. (2020), których zdaniem sposób pomiaru wielkości przedsiębiorstwa może mieć wpływ na wyniki badań i interpretację analizowanych zależności. Tym samym potwierdzamy istnienie „efektu pomiaru” w „efekcie wielkości”.
2023
4
STRONY
221-229
Programy lojalnościowe stosowane przez stacje paliw w Polsce
Radosław Piątek, Paweł Tomiło, Adrian Majek
Celem artykułu jest określenie, czy programy lojalnościowe, stosowane na stacjach paliw w Polsce posiadają realne przełożenie na decyzje zakupowe klientów, w czasie niestabilności cen paliw płynnych. Postawiono następujące pytania badawcze: 1. Czy programy lojalnościowe na stacjach paliw stanowiły oczekiwaną rekompensatę dla większości badanych, w zamian za skutki wzrostu cen paliw? 2. Która kategoria produktów była najrzadszej wymieniana w ramach programu lojalnościowego: elektronika, rabaty, pożywienie? 3. Jakie artykuły były najrzadziej wymienianymi nagrodami na stacjach paliw w ramach programu lojalnościowego? 4. Co stanowiło główną determinantę wyboru nagrody: płeć, wykształcenie, sytuacja ekonomiczna? W tym celu przeprowadzono badanie ankietowe na losowo wybranych 1000 respondentach. Kwestionariusz ankiety zawierał 26 pytań, a badanie zostało przeprowadzone w dniach: od 16 stycznia, do 15 lutego 2023 roku. Dzięki uzyskanym odpowiedziom z ankiety otrzymano wyniki badań, które zostały poddane analizie statystycznej, w tym testom Manna-Whitney’a oraz Kruskal-Wallisa. Wyniki pokazały, że programy lojalnościowe na stacjach paliw nie wyrównywały w odpowiedni sposób skutki wzrostu cen dla większości respondentów. Wśród osób, które korzystały z programów lojalnościowych punkty były najczęściej wymieniane na rabaty cenowe i artykuły spożywcze, zaś najrzadziej na elektronikę i odzież. Nie stwierdzono także istotnych różnic w wyborze nagród, biorąc pod uwagę płeć ankietowanych.
2023
4
STRONY
230-236
Wpływ koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu na zachowania nabywcze konsumenta
Anna Wolak-Tuzimek, Katarzyna Sieradzka, Radosław Luft, Łukasz Wójtowicz
Zachowania nabywcze konsumenta zdeterminowane są wieloma czynnikami: demograficznymi, ekonomicznymi, społeczno-kulturowymi i psychologicznymi. Należy jednak zaznaczyć, że konsumenci coraz silniej oczekują od przedsiębiorstw nie tylko oferowania odpowiedniego produktu, ale i wyprodukowania go w odpowiednich warunkach. Celem artykułu jest potwierdzenie istotności wpływu CSR obejmującego: satysfakcję klientów, zaangażowanie firmy na rzecz społeczności lokalnej, działania przedsiębiorstwa na rzecz ochrony środowiska, konsultacje z konsumentami, działalność charytatywną przedsiębiorstwa, eko-znakowanie, promowanie zdrowego trybu życia na zachowania nabywcze konsumentów na przykładzie konsumentów z woj. mazowieckiego. Część teoretyczna artykułu została napisana po dokładnym przeglądzie wiodącej literatury przedmiotu. Natomiast w części empirycznej dokonano analizy wyników badań ankietowych przeprowadzonych na grupie 250 konsumentów zamieszkałych w województwie mazowieckim (badania pilotażowe). Wykorzystując eksploracyjną analizę czynnikową pozytywnie zweryfikowano postawioną hipotezy badawczej, że społeczna odpowiedzialność biznesu jest istotnym czynnikiem wpływającym na zachowania nabywcze konsumenta. Przeprowadzone badania przyczynią się do rozwoju teorii z zakresu zachowań konsumenta na rynku, a otrzymane wyniki badań własnych mogą stanowić rekomendacje dla menedżerów przedsiębiorstw i zostać wykorzystane do identyfikacji podstawowych czynników determinujących zachowania nabywcze konsumentów.
2023
4
STRONY
237-246
Realizowanie wybranych działań z zakresu CRM -perspektywa konsumenta w czasach pandemii Covid-19
Agnieszka Bojanowska, Anna Żelazna, Barbara Buraczyńska
Niniejszy artykuł dotyczy sprawdzenia, czy zmiany, które zachodzą w procesie zakupowym w związku z pandemią Covid-19 są dla konsumentów istotne w kontekście zarządzania relacjami z klientami (CRM). Przebadano za pomocą metody sondażu diagnostycznego 1000 respondentów z terenu całej Polski. Badanie zostało przeprowadzone przez Internet przez wyspecjalizowaną firmę badawczą w styczniu 2022 roku. Dla autorek istotne było postrzeganie zarządzania relacjami z klientami przez samych klientów. Poproszono klientów o samoocenę zmian, które zauważyli w swoich zachowaniach. Wyniki wskazują, że klienci, którzy uważają, że budowanie dłuższych relacji z firmą, to dopasowywanie oferty do ich potrzeb twierdzą również, że firmy są bardziej otwarte na budowanie relacji z klientami na skutek sytuacji kryzysowej. Ponadto dla konsumentów istotne jest to, że przedsiębiorstwa są bardziej otwarte na utrwalanie relacji z klientami w czasie pandemii Covid-19. Zauważają oni także, że w czasie pandemii Covid-19 przedsiębiorstwa chętniej podejmują kontakt z klientem przez Internet lub telefon oraz, że relacje z przedsiębiorstwami są bardziej elastyczne jeśli chodzi, np. o rezygnację z rezerwacji. Przeprowadzono również analizę zależności od zmiennych metrykalnych powyższych odpowiedzi i zaprezentowano szczegółowo w dalszej części artykułu.
2023
4
STRONY
247-254
Ceny paliw a wydatki konsumpcyjne polskich gospodarstw domowych
Adrian Majek, Kinga Ociesa
W obliczu ostatnich wydarzeń, które miały miejsce na świecie i w Polsce, takie jak: konflikt zbrojny na Ukrainie oraz galopująca inflacja zmieniły się drastycznie ceny paliw i innych produktów. Zmieniły się także zachowania nabywcze konsumentów w czasie pandemii COVID–19, którzy zaczęli skrupulatniej planować wydatki i gromadzić oszczędności na wypadek pojawienia się innego rodzaju kryzysu. Celem głównym postawionym w ramach prowadzonych badań jest identyfikacja poziomu wydatków konsumpcyjnych przez gospodarstwa domowe w Polsce na skutek zmian cen paliw. Postawiono również następujące trzy pytania badawcze: 1. Czy obciążenie budżetu gospodarstw domowych wydatkami konsumpcyjnych było zależne od osiąganych przez nie dochodów? 2. Jeśli konsumenci musieli rezygnować z zakupu innych dóbr konsumpcyjnych na rzecz paliwa, to czy występowały istotne różnice w tym elemencie, w zależności od liczby posiadanych pojazdów? 3. Czy większość osób posiadających różne poziomy średniego dochodu netto, które odnotowały wzrost cen paliw, zaobserwowały szybszy wzrost cen paliw, niż innych dóbr? Dla realizacji postawionego celu i odpowiedzi na postawione pytania przeprowadzono badanie ankietowe na losowo wybranych 1000 respondentach. Ankieta zawierała 26 pytań, a badanie zostało przeprowadzone w dniach: od 16 stycznia, do 15 lutego 2023 roku. Otrzymane wyniki zostały poddane analizie statystycznej. Badania wykazały, że budżety gospodarstw domowych były najbardziej obciążone przez zakup żywności. Prawie 17% ankietowanych osób były zmuszone do rezygnacji z zakupu innych dóbr na rzecz nabycia paliw, zaś większość respondentów, biorących udział w badaniu, zaobserwowało szybszy wzrost cen paliw, niż innych dóbr. Nie znaleziono jednak istotnych związków między badanami zmiennymi, tj. średni miesięczny dochód netto oraz liczba posiadanych pojazdów.
2023
4
STRONY
254-263
Klasyfikacja dzielenia się wiedzą w organizacji
Justyna Maria Myszak
Celem artykułu jest opracowanie klasyfikacji dzielenia się wiedzą w organizacji z uwzględnieniem typu wiedzy, celu, strategii oraz sposobu dzielenia się wiedzą. Rozpoznanie i uświadomienie wśród kadry zarządzającej możliwości występowania różnych rodzajów dzielenia się wiedzą może przyczynić się do uporządkowania wiedzy na temat sposobów wspierania wymiany wiedzy w ramach organizacji oraz zintensyfikowania występowania tego procesu między pracownikami. Ponadto, w rozwijającej się od ponad 20 lat literaturze dotyczącej dzielenia się wiedzą, badacze w różny sposób konceptualizowali i operacjonalizowali dzielenie się wiedzą. W związku z czym, obecnie brakuje usystematyzowania przyjmowanych sposobów konkretyzowania dzielenia się wiedzą w organizacjach. W wyniku systematycznego przeglądu literatury zidentyfikowano osiem rodzajów dzielenia się wiedzą, które następnie sklasyfikowano według czterech kryteriów (typ wiedzy, cel, strategię oraz sposób dzielenia się wiedzą). Analiza została przeprowadzona na poziomie organizacyjnym, a prezentowane treści oraz wnioski praktyczne skłaniają do kontynuowania badań na drodze empirycznej.
2023
4
STRONY
263-273
Świadomość menedżerska koncepcji pracowników wiedzy w sektorze Energy & Utilities w warunkach Przemysłu 4.0
Rafał Trzaska, Mieczysław Morawski, Jerzy Niemczyk, Urszula Bąkowska-Morawska, Armin Greinert
Sektor energetyczny przechodzi wiele przemian: wdrożenie nowej polityki energetycznej, trend Przemysłu 4.0, zrozumienie roli pracownika wiedzy w firmie. W związku z tym celem poniższych badań jest weryfikacja świadomości menedżerów w zakresie zapotrzebowania na kompetencje pracowników wiedzy w obszarze Przemysłu 4.0. W badaniu wykorzystano krytyczną analizę literatury przedmiotu, ankietę mającą na celu weryfikację obszarów badawczych oraz ekspercką ocenę badań i zachowań rynkowych. Z teoretycznego punktu widzenia definiuje się pojęcie pracownika wiedzy w branży energetycznej w środowisku Przemysłu 4.0. Z empirycznego punktu widzenia wskazano, jak pracownik wiedzy wpływa, a Przemysł 4.0 wpływa na sektor energetyczny. Natomiast z praktycznego punktu widzenia wskazano poziom świadomości menedżerów na temat pracownika wiedzy oraz znaczenie pracownika wiedzy w energetyce. W wyniku i podsumowaniu przeprowadzonych badań potwierdzono, że: Rozwiązania Przemysłu 4.0 wdrażane są bardzo powoli, posiadanie wiedzy pracowników nie jest kluczowym aspektem przedsiębiorstwa, duży wpływ na rynek mają regulatorzy rynku. Natomiast potencjalny kierunek rozwoju sektora energetycznego mieści się w obszarze profilu kompetencyjnego pracownika wiedzy i liderów.
2023
4
STRONY
273-285
Dzielenie się wiedzą w zespołach pracowniczych ery cyfrowej
Anna Karczewska
W dzisiejszych czasach, w erze cyfrowej, dobie globalizacji, społeczeństwa informacyjnego oraz rozwoju nowych technologii, w tym technologii komunikacyjnych, coraz większego znaczenia w środowisku pracy nabiera współpraca i dzielenie się wiedzą w zespołach. Ze względu na pracę zdalną części pracowników współpraca i dzielenie się wiedzą w zespołach może stać się wyzwaniem dla organizacji. Celem przeprowadzonych badań było zbadanie zależności między rodzajem pracy (stacjonarna/hybrydowa/zdalna) a dzieleniem się wiedzą i współpracą w zespołach oraz zależności między udzielaniem pomocy a zaufaniem i dzieleniem się wiedzą w zespołach w organizacjach. Badania wykazały, że w średnich i dużych firmach w Polsce nie ma różnic w poziomie dzielenia się wiedzą w zakresie formy pracy wykonywanej przez pracownika. Poziom postrzeganego zaufania i postrzeganej pomocy był w niektórych wymiarach dodatnio skorelowany z dzieleniem się wiedzą i doświadczeniem.
2023
4
STRONY
286-294
Klimat organizacyjny i zaangażowanie pracowników – perspektywa pracownika i menedżera w przedsiębiorstwach międzynarodowych
Katarzyna Szczepańska-Woszczyna, Regina Bogaczyk
Celem badań była identyfikacja zależności pomiędzy klimatem organizacyjnym a zaangażowaniem pracowników. Badania przeprowadzono techniką ankiety internetowej CAWI wśród pracowników organizacji międzynarodowych (835 respondentów) posiadających oddziały lub przedstawicielstwa w Polsce, ale także przedsiębiorstw polskich posiadających swoje jednostki organizacyjne poza granicami kraju. Wyniki przeprowadzonych badań empirycznych wskazują na silną dodatnią zależność między klimatem organizacyjnym a zaangażowaniem w pracę i w organizację. Można wskazać wymiary klimatu organizacyjnego, które w największym stopniu powiązane są z zaangażowaniem pracowników. Są to: Organizacja i charakter pracy, Autonomia, Nagradzanie i motywowanie, Elastyczność, Poczucie bezpieczeństwa psychologicznego i Kierowanie.
2023
4
STRONY
294-308
Kulturowe aspekty cyfryzacji przedsiębiorstwa
Leszek Panasiewicz, Agata Myśliwiecka
Celem artykułu jest zbadanie wpływu kultury organizacyjnej na wzbudzenie zaangażowania pracowników w proces transformacji cyfrowej przedsiębiorstwa. Bezprecedensowa dynamika rozwoju technik cyfrowych wydatnie obniża efektywność typowego podejścia planistycznego, uwypuklając jego słabość, jaką jest dezaktualizacja wiedzy używanej podczas projektowania. Dlatego cennym uzupełnieniem formalnych procedur planistycznych może być proces oparty na zaangażowaniu pracowników w obserwację sceny nowych rozwiązań cyfrowych i ocenie możliwości ich adaptacji w organizacji. Użyteczność takiego procesu wymagałaby postawy cechującej się rzeczywistym zaangażowaniem, czyli specyficznym połączeniem wartości, przekonań, wiedzy i motywacji. Postawa taka przedstawiona jest jako funkcja kultury organizacyjnej, przy czym odwołano się do dobrze już opisanego w literaturze modelu cyfrowej kultury organizacji. W postępowaniu uwzględniono również rolę wybranych artefaktów kulturowych. Czy rozwój kultury cyfrowej oraz charakterystycznych dlań artefaktów sprzyja budowie autentycznego zaangażowania pracowników w cyfryzację organizacji? Badania mające pozwolić sformułować odpowiedź na to pytanie wykonano na próbie n=620 osób legitymujących się stażem pracy dłuższym niż pół roku.
2023
4
STRONY
308-315
Uwarunkowania kulturowe w projektach IT realizowanych przez zespoły polskie i litewskie
Bartosz Wachnik, Darius Buzinskas
Zarządzanie zespołami projektowymi zróżnicowanymi kulturowo wychodzi poza standardowe działanie profesjonalisty, polegające na harmonizowaniu osobowości, wykształcenia, doświadczenia, lecz sięga do kultury, systemu wartości, norm, wierzeń, motywacji czy języka. Celem niniejszego artykułu jest identyfikacja różnic kulturowych w realizacji informatycznych projektów międzynarodowych w grupach projektowych polskiej i litewskiej. Niewątpliwie wymiar międzynarodowy i wielokulturowy stanowi istotne wyzwanie w realizacji projektów informatycznych. Warto również zaznaczyć, że stosunkowo niewielu profesjonalistów IT jest szkolonych do globalnych zadań projektowych, uwzględniając uwarunkowania kulturowe.
2023
4
STRONY
316-325
Ocena sytuacji kobiet na rynku pracy w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej w latach 2007-2021
Małgorzata Tyrańska, Tomasz Wójtowicz, Angelika Wodecka-Hyjek, Marcin Suder, Karyna Sayapina
Celem artykułu jest ocena wybranych aspektów sytuacji kobiet na rynku pracy w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w latach 2007-2021. Analizie poddano stopę bezrobocia wśród kobiet, udział kobiet pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy, samozatrudnienie kobiet oraz wskaźnik zatrudnienia kobiet liczony jako udział pracujących kobiet w liczbie kobiet w wieku produkcyjnym. W badaniu wykorzystano dane Eurostatu z analizowanego okresu. Grupowanie przeprowadzono metodą k-średnich oraz metodą Warda. Pełniejszy obraz rynku pracy kobiet w poszczególnych krajach ukazano poprzez porównanie rynku pracy kobiet z rynkiem pracy mężczyzn. Badania pokazują, że zróżnicowanie cech opisujących rynki pracy kobiet w poszczególnych krajach zmniejsza się w kolejnych latach. Nadal jednak istnieje wyraźna różnica między krajami północnej i południowej Europy w tym aspekcie. Polska, charakteryzująca się umiarkowanym bezrobociem, wysokim odsetkiem samozatrudnionych kobiet oraz raczej niskimi wartościami wskaźnika zatrudnienia i odsetka kobiet pracujących w niepełnym wymiarze godzin, wraz z większością innych krajów postkomunistycznych plasuje się pomiędzy tymi dwoma biegunami.
2023
4
STRONY
325-336
Produktywność starszych pracowników na tle innych grup wiekowych: analiza międzynarodowa
Maria Majewska, Ewa Mazur-Wierzbicka, Nelson Duarte, Joanna Nieżurawska
Głównym celem artykułu było oszacowanie wpływu pracowników w wieku 55-74 lat na produktywność w porównaniu z pracownikami z innych grup wiekowych. Badanie stanowiące podstawę realizacji celu artykułu przeprowadzono w 72 krajach w latach 2000-2021. Kraje podzielono na trzy grupy składające się z 24 gospodarek według ich PKB pc w 2021 r., tj. kraje o najniższym PKB pc, średnim PKB pc i najwyższym PKB pc. Badaniem objęto pięć grup wiekowych pracowników (25-34, 35-44, 45-54, 55-64 i 65-74), uwzględniono także ich podział ze względu na płeć. Za zmienne zależne przyjęto wskaźnik zdolności produkcyjnych (PCI), opracowany przez UNCTAD, oraz jego wybrane kategorie. Wyniki badań uzyskane dla trzech grup krajów wskazują, że starsi pracownicy mieli silniejszy pozytywny wpływ na poprawę PCI niż młodsi pracownicy. Dotyczyło to zwłaszcza wpływu na rozwój kapitału ludzkiego i produktywność sektora prywatnego. Uzyskane w trakcie badań wyniki sugerują również, że starsi pracownicy byli lepiej zintegrowani z narzędziami ICT, które zwiększają produktywność pracy niż pracownicy z młodszych grup wiekowych. Podsumowując, można stwierdzić, że starsi pracownicy mogą stanowić kluczowy czynnik rozwoju gospodarczego ze względu na swoją wiedzę i doświadczenie pod warunkiem, że inni będą chcieli się od nich uczyć i otrzymają odpowiednie wsparcie organizacyjne.
2023
4
STRONY
336-351
Mentoring jako narzędzie wspierające innowacyjne zachowania pracowników w pracy
Małgorzata Baran, David Clutterbuck
Artykuł koncentruje się na roli mentorów i procesów mentoringu we wspieraniu innowacyjnych zachowań pracowników w miejscu pracy. Celem badania było określenie związku między formą procesów mentoringu a innowacyjnymi zachowaniami pracowników w organizacji. Przeprowadzono badanie ilościowe, aby odpowiedzieć na następujące pytania badawcze: Jaki jest wpływ mentoringu skoncentrowanego na innowacyjnych zachowaniach w miejscu pracy na samopoczucie i zaangażowanie pracowników w pracę?; Jakie są korelacje pomiędzy mentoringiem skoncentrowanym na eksploracji pomysłów, generowaniu pomysłów i wdrażaniu pomysłów a innowacyjnymi zachowaniami pracowników w miejscu pracy?; Jaki jest wpływ mentoringu bezpośredniego i e-mentoringu na innowacyjne zachowania pracowników? Wyniki odnoszą się do analizy przeprowadzonej na próbie 527 pracowników uczestniczących w procesach mentoringu bezpośredniego i e-mentoringu. Uczestnictwo w programach mentoringowych dedykowanych rozwojowi zachowań innowacyjnych pracowników w miejscu pracy wpływa na innowacyjność pracowników, zarówno na etapie eksploracji pomysłów, ich generowania, jak i wdrażania. Jak wskazują wyniki badania, mentoring ukierunkowany na rozwój zachowań innowacyjnych pracowników zwiększa ich dobrostan w pracy oraz zaangażowanie w pracę. Nie ma przy tym znaczenia forma, w jakiej prowadzony jest proces mentoringu - czy jest to mentoring twarzą w twarz, czy mentoring online.
2023
4
STRONY
351-359
Czynnik ludzki w bezpieczeństwie zasobów informacyjnych działów marketingu uczelni wyższych w Polsce, Ukrainie i Czechach
Paweł Kobis, Artur Kisiołek, Oleh Karyy, Adam Pawliczek
Celem artykułu jest prezentacja wyników badań dotyczących postrzegania przez pracowników działów marketingu uczelni wyższych w Polsce, Ukrainie i Republice Czeskiej, stopnia zagrożenia dla bezpieczeństwa zasobów informacyjnych wynikającego z czynników ludzkich. Wyszczególniono i opisano w części teoretycznej artykułu najczęściej występujące w literaturze przedmiotu czynniki wywodzące się z zachowania, cech, kompetencji pracowników i mające wpływ na bezpieczeństwo zarzadzania informacją. W części empirycznej zaprezentowano wyniki badań przeprowadzonych w Polsce, Ukrainie i Republice Czeskiej w okresie od listopada 2021 roku do czerwca 2023 roku.
2023
4
STRONY
359-367
Governance w mieście - fikcja czy rzeczywistość? Przypadek Łodzi
Justyna Danielewicz, Małgorzata Żak-Skwierczyńska
Koncepcja governance jest coraz częściej postrzegana jako sposób radzenia sobie z kwestiami, które są na tyle złożone pod względem zakresu i skali, że wymagają zróżnicowanej wiedzy eksperckiej i zróżnicowanych zasobów. W obliczu wyzwań politycznych, społecznych, gospodarczych i demograficznych współczesne władze lokalne zostały zmuszone do włączania w proces zarządzania miastem innych interesariuszy. Artykuł ma na celu ocenę czy władze Łodzi stosują partycypacyjne podejście do zarządzania i czy stosują zasady współrządzenia. Źródłem informacji były wywiady przeprowadzone z interesariuszami miasta. Uzyskane wyniki pokazały, że zasady dobrego współrządzenia miastem nie są w praktyce stosowane, a partycypacja ma charakter fasadowy.
2023
4
STRONY
368-379
Grants management in the area of public aid project in the era of COVID-19 pandemic on the example of Polish districts
Luiza Piersiala, Judyta Kabus, Andrzej Brzeziński, Ireneusz Miciuła
Rozważania zawarte w artykule dotyczą form wsparcia oferowanego przez polski rząd, z jakiego mogliby skorzystać przedsiębiorcy i pracownicy w czasie pandemii. Zaprezentowane w publikacji pytania badawcze i wnioski opierają się na studiach literatury przedmiotu, odpowiednich regulacjach prawnych oraz istniejących danych uzyskanych z Powiatowych Urzędów Pracy województwa śląskiego. Uzyskane dane dotyczą podmiotów gospodarczych należących do sektora MŚP. Aby odpowiedzieć na postawione pytania badawcze, wykonano analizy statystyczne z wykorzystaniem pakietu IBM SPSS Statistics 26. W badaniach wykorzystano test Shapiro-Wilka, test Kruskala-Wallisa oraz analizę korelacji rho Spearmana. Wyniki badań mogą mieć istotne zastosowania praktyczne. Mogą być wykorzystane przez przedsiębiorców z sektora MŚP oraz samorządy jako przegląd rozwiązań zastosowanych w czasie pandemii oraz weryfikacja zasadności wdrażania tych form wsparcia, w tym ocena działań podjętych przez polski rząd na rzecz stabilizacji polskiej gospodarki.
2023
4
STRONY
379-390
Systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji w administracji samorządowej w Polsce – badanie empiryczne
Maciej Szmit, Dominika Lisiak-Felicka
Artykuł przedstawia wyniki badania ankietowego przeprowadzonego w urzędach administracji samorządowej w Polsce w 2023 roku. Celem badania było poznanie istniejącego stanu w zakresie zarządzania bezpieczeństwem informacji w badanych jednostkach. Przedstawiono wyniki dotyczące procesu wdrożenia i funkcjonowania systemów zarządzania bezpieczeństwem informacji. Dane porównano z wynikami wcześniejszych badań własnych. Na podstawie analizy wyników badania udało się zidentyfikować, w ilu urzędach wdrożono i certyfikowano systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji, z jakich dokumentów korzystano przy opracowaniu, wdrożeniu i utrzymaniu systemów. Dodatkowo zidentyfikowano czynniki ułatwiające wdrożenie takich systemów, główne problemy przy ich wdrażaniu i czynności dotyczące ich funkcjonowania, z którymi urzędy mają najwięcej problemów. Przeanalizowano też informacje o wsparciu urzędów w ze strony innych organów administracji państwowej w realizacji działań związanych z tymi systemami.
2023
4
STRONY
390-397
Efektywność wydatków na badania i rozwój w krajach bałtyckich
Tadeusz Zienkiewicz, Kinga Ociesa, Marek Angowski
Wydatki na badania i rozwój (B+R) odgrywają znaczącą rolę w wysiłkach firm i krajów, aby stać się innowacyjnymi i konkurencyjnymi na rynku. Celem badania jest próba ilościowego opisania wpływu wydatków na badania i rozwój na konkurencyjność dla trzech wybranych cech determinujących konkurencyjność przedsiębiorstw produkcyjnych: produkcji sprzedanej, wartości dodanej brutto i wydajności pracy w wybranych krajach. Badanie objęło trzy kraje bałtyckie: Estonię, Litwę i Łotwę oraz lata 2010-2020. Jedynie w przypadku Estonii odnotowano statystycznie istotną dodatnią korelację między wydatkami na badania i rozwój a wartością dodaną i wydajnością pracy. Artykuł pokazuje różnice w wielkości nakładów, a także ich dynamikę pomiędzy analizowanymi krajami. Negatywnym czynnikiem jest niski poziom wpływu nakładów na B+R na miary konkurencyjności, przy ich niskiej wartości bazowej. Wyniki wskazują na niską efektywność nakładów na B+R w analizowanych krajach. Źródłem pozytywnych wyników Estonii są rozwiązania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. W przyszłych badaniach należy zwrócić szczególną uwagę na rozwiązania organizacyjne oraz wpływ otoczenia biznesowego na wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw.
2023
4
STRONY
398-408
Model wdrażania symulacji w procesy dydaktyczne uczelni wyższej
Aleksander Binsztok, Beata Butryn, Katarzyna Hołowińska, Małgorzata Sobińska
Dynamiczne zmiany we współczesnym świecie, szczególnie w kontekście nowoczesnych technologii, wymagają stworzenia modeli, dzięki którym implementacja i zastosowanie wybranych narzędzi w określonych dziedzinach/sferach będzie realizowane sprawnie i efektywnie. Jest to szczególnie ważne w przypadku stosowania ICT w procesach dydaktycznych instytucji edukacyjnych, gdzie istotne jest zaangażowanie oraz rozwijanie umiejętności i kompetencji wielu podmiotów. Podstawowym celem artykułu jest zaproponowanie modelu procesu zarządzania wdrażaniem symulacji jako narzędzia dydaktycznego uczelni wyższej. Wstęp artykułu wskazuje na znaczne przyspieszenie zastosowań ICT w edukacji spowodowane pandemią COVID-19. W początkowej części artykułu dokonano przeglądu literatury na temat zastosowania narzędzi edukacyjnych wykorzystujących symulacje zarówno w aspekcie pozytywnym, jak i niepożądanym. W kolejnej części zestawiono i szczegółowo opisano elementy realizacji symulacji w procesie dydaktycznym. Na końcu omówiono istotne zagadnienia dotyczące procesu wdrożenia symulacji oraz związane z nim potencjalne trudności. Proponowany model, choć odnosi się do symulacji komputerowych, może być traktowany jako uniwersalne narzędzie pomocne w planowaniu przedsięwzięć związanych z wdrażaniem do systemu dydaktycznego uczelni zaawansowanych narzędzi ICT, wymagających szerokiego angażowania czasu, środków i innych zasobów ludzkich i materialnych.
2023
4
STRONY
408-416
Preferencje edukacyjne studentów dotyczące form i aktwyności – sugestie dla nauczycieli akademickich
Hubert Wojciechowski, Łukasz Hadaś, Roman Domański
Cel: Celem badania było zidentyfikowanie najbardziej preferowanych form zajęć i aktywności przez studentów. Metodyka: Badanie zostało przeprowadzone za pomocą kwestionariusza, który wypełniło 167 studentów z pięciu różnych klas. Kwestionariusz zawierał pytania dotyczące preferencji studentów co do formatów zajęć takich jak wykład, ćwiczenia, projekt, laboratorium i seminarium. Wyniki: Wyniki badania pokazały, że studenci preferują podejście hybrydowe, łączące bezpośredni kontakt i naukę zdalną, a poziom umiejętności informatycznych miał znaczący wpływ na ich preferencje. Ograniczenia: Ograniczenia badania obejmują małą liczbę próbek i ograniczony zakres, ponieważ skupiło się tylko na formie zajęć i nie odnosiło się do wyzwań i ograniczeń procesu nauki. Wnioski: W sumie to badanie przyczynia się do zrozumienia preferencji studentów co do formy zajęć i aktywności może być przydatne do projektowania skutecznych strategii nauczania w szkolnictwie wyższym.
2023
4
STRONY
416-428
Badanie skuteczności adaptacyjności systemów online kształcenia w ukraińskich szkołach wyższych
Włodzimierz Strelcow, Irena Figurska, Anna Havrylenko
Adaptacyjne systemy uczenia się (ALS) stają się coraz bardziej popularne w szkolnictwie wyższym ze względu na ich rzekomą zdolność do poprawiania wyników uczenia się studentów oraz poprzez zapewnianie spersonalizowanych ścieżek uczenia się, które pozwalają studentom na korzystanie z treści kursu we własnym tempie. Ocena stopnia efektywności adaptacyjności ALS była jednak pozbawiona kompleksowego podejścia, co częściowo wynika z zastosowanych metod badawczych, na co wskazuje przegląd literatury przeprowadzony w tym badaniu. W niniejszym badaniu przedstawiono KPI służące określeniu efektywności zdolności adaptacyjnych, koncentrując się na wynikach wartości określonej za pomocą miary bazowej w porównaniu z wartością docelową, która jest również zdefiniowana za pomocą miary lub wartości bezwzględnej. Teoretyczna i praktyczna użyteczność takiego opracowania polega na tym, że można go wykorzystać do wykrywania poszczególnych modułów o małej i średniej efektywności oraz do analizy element po elemencie w celu dalszej korekty w kierunku zwiększenia efektywności ich adaptacji.
2023
4
STRONY
428-439
Zarządzanie cyberbezpieczeństwem podmiotów gospodarczych w kontekście wyzwań pandemii COVID-19
Joanna Antczak, Joanna Nowakowska-Grunt
Artykuł porusza zagadnienia związane z wyzwaniami jakie stoją przed współczesnymi przedsiębiorstwami w związku z coraz bardziej narastającymi problemami z cyberbezpieczeństwem. Przedstawione w pracy wyniki badań pokazują jak współczesne przedsiębiorstwa w dobie pandemii COVID-19 oraz po niej identyfikują i analizują konieczność zapewnienia organizacji wsparcia w zakresie zabezpieczenia swoich systemów informatycznych. Artykuł podejmuje dyskusję w tym obszarze oraz wskazuje kierunki działań jakie będą musiały podjąć przedsiębiorstwa w przyszłości w związku z digitalizacją i wirtualizacją procesów biznesowych.
2023
4
STRONY
439-446
Relacje biznesowe w kontekście ICT - analiza bibliometryczna
Estera Piwoni-Krzeszowska, Iwona Chomiak-Orsa, Andrzej Greńczuk, Kamila Łuczak
Celem artykułu jest identyfikacja podstaw aktualnego stanu wiedzy na temat relacji biznesowych w kontekście ICT, których znajomość jest niezbędna do dalszego przeprowadzenia pogłębionych, krytycznych studiów literatury. Wykorzystano graficzną analizę bibliometryczną. Zastosowano technikę relacyjną, a w jej ramach przeprowadzono analizę współwystępowania słów kluczowych i analizę ich klastrów oraz analizę powiązań bibliograficznych w zakresie autorów i krajów. Do analizy i graficznej prezentacji wyników badań wykorzystano narzędzie VOSviewer. Do wyodrębnienia publikacji na potrzeby tej analizy wykorzystano naukową bazę danych Scopus. Analizę publikacji zawężono do publikacji z listy ABS (Association of Business School) z ratingiem od 3 gwiazdek. Kluczowymi tematami relacji biznesowych w kontekście badań ICT są customer relationship management, ICT, supply-chain management, trust, and buyers-supplier relationships. Krajami dominującymi pod względem liczby publikacji na badany temat są Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Tajwan. Do znaczących badaczy w dziedzinie relacji biznesowych w kontekście ICT zaliczają się Kim D., Sinkovics R. R., Jean R.J.B. i Wang E.T.G. Artykuł pomaga badaczom zrozumieć zakres badań relacji biznesowych w kontekście ICT i prezentuje zmiany zainteresowań kluczowymi tematami w tym zakresie na przestrzeni lat, dostarcza informacje o znaczących autorach, wskazuje kraje, w których naukowcy prowadzą badania na temat relacji biznesowych w kontekście ICT. Tym samym, pokazuje potencjalne możliwości nawiązania międzynarodowej współpracy naukowej, atrakcyjne tematy badawcze i obszary najnowszej eksploracji.
2023
4
STRONY
447-463
Konsumenci i chatboty — nowy wymiar interakcji: systematyczny przegląd literatury
Katarzyna Sanak-Kosmowska, Dominika Kaczorowska-Spychalska
Celem artykułu jest synteza dotychczasowej działalności naukowej w zakresie wykorzystania chatbotów w praktyce rynkowej. Nacisk położono na kwestie związanej z tym satysfakcji konsumentów. Celem poznawczym artykułu jest również wskazanie przyszłych kierunków badań nad chatbotami w perspektywie naukowej i biznesowej. W artykule zaprezentowano systematyczny przegląd literatury oraz analizę bibliometryczną publikacji zamieszczonych w bazach Scopus i Web of Science przeprowadzoną z wykorzystaniem pakietu Bibiometrix w środowisku R. W dalszej części przedstawiono analizę danych wtórnych - wzmianek o chatbotach opublikowanych na stronach internetowych - za pomocą oprogramowania Brand24. Systematyczny przegląd literatury wykazał dominację publikacji amerykańskich, chińskich i brytyjskich. Rodzi to przypuszczenie, że badania nad konsumentami i ich satysfakcją wynikającą z interakcji z chatbotami mogą pomijać aspekty kulturowe czy językowe, które są istotne dla dalszego rozwoju cech antropomorficznych chatbotów, ich poziomu akceptacji społecznej czy lęku technologicznego. Analiza przeprowadzona za pomocą oprogramowania Brand24 wykazała stosunkowo dużą liczbę wzmianek o chatbotach. Co ważne, badacze tytułowego zagadnienia są również ważnym głosem w dyskursie społecznym. Badania akademickie nad chatbotami i ich lepsze zrozumienie mogą pomóc we wdrażaniu i akceptacji społecznej. Artykuł porusza ważny i aktualny problem badawczy. W świetle uzyskanych wyników badań można stwierdzić, że wciąż niewiele publikacji naukowych zostało podjętych w tym obszarze.
2023
4
STRONY
463-473
Zależności technologii informacyjnych z zarządzaniem efektywnością przedsiębiorstw transportowych
Marta Kadłubek
Artykuł prezentuje wybrane zależności technologii informacyjnych z zarządzaniem efektywnością przedsiębiorstw transportu towarowego ładunków. Istota implementacji technologii informacyjnych i wykorzystania sieci bezprzewodowych w przedsiębiorstwach transportu towarowego ładunków w celu poprawy ich efektywności w obszarach obsługi klienta i logistyki przy wykorzystaniu zaangażowania organizacyjnego i przyjęciu orientacji opartej na elastyczności organizacyjnej lub kontroli, stanowiła zasadniczy przedmiot podjętych badań. Dane pierwotne pozyskano metodą sondażową od przedstawicieli 278 przedsiębiorstw transportu towarowego ładunków zlokalizowanych w Polsce. Przeprowadzone pogłębione studia literaturowe pozwoliły na skonstruowanie 37 komponentów kwestionariusza ankiety, kompleksowo ujętego w artykule. Zasadnicza eksploracja danych została przeprowadzona poprzez zastosowanie metody modelowania równań strukturalnych, uwzględniając dopasowanie modelu, analizę czynnikową i szczegółowe określenie efektów weryfikacji hipotez. Wyniki badań uzupełniają zidentyfikowaną lukę niedostatecznie zgłębionego dotąd obszaru implementacji technologii informatycznych i wykorzystania sieci bezprzewodowych w celu poprawy efektywności logistycznej i obsługi klienta w przedsiębiorstwach transportu towarowego ładunków. Analiza wyników badań skłania do przyjęcia determinantów orientacji organizacji w kontekście strategicznym w odniesieniu do implementacji technologii informacyjnych. Zarówno wykorzystanie sieci bezprzewodowych, jak i wdrożenie technologii informacyjnych w przedsiębiorstwach transportu towarowego ładunków, stanowią narzędzia wspierające zarządzanie efektywnością w obszarach obsługi klienta i logistyki.
2023
4
STRONY
474-485
Ocena poziomu wdrożenia Przemysłu 4.0 w organizacjach w Polsce
Damian Skórnóg, Radosław Wolniak, Wies Grebski
Publikacja zawiera wyniki badań empirycznych w zakresie wdrożenia Przemysłu 4.0 w organizacjach w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu zaawansowanych technologii. Wyniki badań kwestionują panujące przekonanie, że większe organizacje są bardziej zaawansowane w zakresie implementacji Przemysłu 4.0. W badaniach postawiono cztery hipotezy, analizując dane zebrane od 73 organizacji w Polsce. Szczególną uwagę w publikacji poświęca się kompleksowej ocenie wdrożenia Przemysłu 4.0, z naciskiem na zaawansowane technologie, takie jak: rzeczywistość rozszerzona, sztuczna inteligencja i robotyka. Wyniki wskazują, że mniejsze organizacje często wykazują wyższe poziomy implementacji analizowanych aspektów Przemysłu 4.0 w porównaniu do ich większych odpowiedników. Pomimo powszechnej świadomości koncepcji Przemysłu 4.0, istnieje znaczna luka między jej świadomością a skutecznym wdrożeniem. Szczególnie skutecznie wdrożonym obszarem w badanych organizacjach jest cyberbezpieczeństwo, prawdopodobnie z powodu zwiększonej świadomości zagrożeń cyfrowych. Jednak inne technologie, takie jak rzeczywistość rozszerzona, sztuczna inteligencja i robotyka, wykazują niższe poziomy wdrożenia, sugerując występowanie barier ich praktycznego zastosowania. Badanie ujawnia również zróżnicowany poziom gotowości różnych sektorów do przyjęcia nowych technologii przemysłu 4.0.
2023
4
STRONY
486-494
Przegląd doświadczeń jako wynik wykorzystywania sztucznej inteligencji w procesie rekrutacji i selekcji personelu. Perspektywa pracodawcy i pracownika
Rafał Niedbał, Artur Wrzalik
Celem artykułu jest zbadanie wzajemnych relacji pomiędzy korzyściami i zaletami a wyzwaniami i wadami zastosowania sztucznej inteligencji w rekrutacji pracowników - biorąc pod uwagę dwie kluczowe perspektywy: pracodawcy oraz pracownika. W artykule podkreślono potencjał AI do rewolucjonizowania tradycyjnych metod wyszukiwania i selekcji kandydatów. Zwrócono uwagę na fakt, że sztuczna inteligencja przyczynia się do zwiększenia efektywności, poprzez automatyzację czasochłonnych zadań, takich jak np. przeglądanie CV, co umożliwia specjalistom ds. rekrutacji skupienie się na bardziej strategicznych aspektach procesu. Z drugiej strony podniesiono kwestie etyczne i potencjalne ryzyka związane z wykorzystaniem AI w rekrutacji, w tym możliwość nieświadomego wprowadzania uprzedzeń przez algorytmy, co może prowadzić do dyskryminacji niektórych grup kandydatów. Podkreślono znaczenie transparentności i odpowiedzialności w procesie wykorzystania AI w rekrutacji, aby zapewnić uczciwe i sprawiedliwe traktowanie wszystkich aplikujących. Artykuł zamyka się stwierdzeniem o znaczeniu ciągłego monitorowania i oceny narzędzi AI w rekrutacji i selekcji, by maksymalizować ich korzyści przy minimalizacji potencjalnych negatywnych skutków.
2023
4
STRONY
494-504