logo Przegląd Organizacji
nr. wydania 1/2023
NAJNOWSZE PUBLIKACJE
Szkoła zarządzania Andrzeja K. Koźmińskiego
Okres transformacji postawił przed dyscypliną zarządzania szereg wyzwań, takich jak konieczność łączenia wiedzy z różnych dyscyplin, integracji z międzynarodowymi trendami naukowymi, przebudowa istniejących struktur gospodarczych i organizacyjnych oraz towarzysząca im reorganizacja nauki i edukacji w obszarze zarządzania. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sylwetki i dorobku Andrzeja K. Koźmińskiego w kontekście tego okresu burzliwej transformacji oraz próba określenia genezy i ram Jego szkoły naukowej. Artykuł został opracowany w oparciu o przegląd istniejącego dorobku oraz wywiady z bohaterem artykułu, jak i materiały archiwalne znajdujące się w posiadaniu Biblioteki Akademii Leona Koźmińskiego. Wyniki analizy prezentują fundamentalny wpływ Andrzeja K. Koźmińskiego na dyscyplinę zarządzania w okresie transformacji oraz umiejętność budowy samodzielnej i wpływowej szkoły naukowej o niezwykle wyraźnym profilu cechującym się interdyscyplinarnością i umiędzynarodowieniem.
Metodyka oceny efektywności strategii zmian w zarządzaniu przedsiębiorstwem
W artykule przedstawiono ogólną koncepcję diagnostycznej oceny skuteczności strategii zmian. Jako podstawowe strategie zmian na poziomie przedsiębiorstwa wyróżniono: rozwojową, stabilizacyjną, restrukturyzacyjną, defensywną. W odniesieniu do poszczególnych obszarów działalności strategie zmian mogą dotyczyć: technologii, logistyki, marketingu, inwestycji itp. Założeniem metodologicznym proponowanej metodyki jest to, że ocena efektywności powinna być wieloaspektowa. Ocena efektywności odnosi się do relacji wyników osiągniętych w danym okresie cyklu planowania w stosunku do wyników normatywnych (wzorcowych). W tekście uwzględniono następujące komponenty proponowanej metodologii: identyfikację zakresu strategii zmian, bazową analizę diagnostyczną strategii zmian, zagregowaną ewaluację strategii zmian. Jako główny paradygmat przyjęto dyrektywę, że ocena efektywności strategii zmian powinna być dokonywana w wielokryterialnym trybie zagregowanym, z uwzględnieniem minimalnych progów satysfakcji.
Europejskie Organizacje Pomostowe w globalnych hubach innowacji – geografia i typologia wsparcia internacjonalizacji firm technologicznych
Celem artykułu było wyjście poza Dolinę Krzemową w celu zbadania form i sposobów wsparcia firm technologicznych w innych wiodących hubach innowacyjnych na świecie. Podążając za Europejskimi Organizacjami Pomostowymi (tzw. Bridge Organizations), zidentyfikowano 20 ekosystemów, w których wsparcie dla internacjonalizacji firm okazało się najintensywniejsze. Dzięki analizie danych wtórnych zidentyfikowano i przeanalizowano ponad 300 organizacji rządowych wspierających międzynarodową ekspansję europejskich firm technologicznych. Z badań wynika, że udział krajów w pomocy firmom w ekspansji na rynkach międzynarodowych jest zróżnicowany. Najczęstszym, stosowanym przez rządy rozwiązaniem jest ustanowienie jednostki dyplomatycznej lub organizacji non-profit, której zadaniem jest wspieranie własnych firm w eksporcie na rynki zagraniczne. Kiedy jednak europejskie rządy decydują się na zaawansowane formy wsparcia internacjonalizacji, wzrasta zapotrzebowanie na zasoby, w tym te niematerialne, takie jak wiedza i powiązane z nią doświadczenie na rynkach globalnych. Kolejnym etapem na krzywej uczenia się wspierania przez administrację rządową międzynarodowej ekspansji przedsiębiorstw jest powołanie dedykowanej Organizacji Pomostowej, która w większości przypadków jest efektem zaawansowanej współpracy między rządem, środowiskiem akademickim i organizacjami biznesowymi.
Wykorzystanie wiedzy behawioralnej w polityce publicznej skierowanej do organizacji (biznesowych): dowody i implikacje polityczne
Wiedza behawioralna (behavioural insights) jest w coraz większym stopniu wykorzystywana w polityce publicznej na całym świecie. Brakuje jednak badań na temat jej wykorzystania w odniesieniu do organizacji, w szczególności biznesowych. Stąd pytanie: w jakim stopniu wiedza behawioralna wpływa na kształtowanie polityk publicznych skierowanych do przedsiębiorstw – jakie dowody z badań można znaleźć w tym zakresie i jakie implikacje dla polityki można na ich podstawie sformułować. Przeprowadzono systematyczny przegląd literatury w celu zidentyfikowania i przeanalizowania przypadków interwencji behawioralnych, w których przedsiębiorstwa stanowiły grupę docelową albo które mogą dostarczyć istotnych spostrzeżeń w zakresie wykorzystania wiedzy behawioralnej do interwencji publicznych adresowanych do organizacji. Stwierdzono, że wiedza behawioralna jest wykorzystywana w odniesieniu do przedsiębiorstw, głównie, aby: (a) skłonić je do zachowania zgodnego z prawem, (b) poprawić interakcję (komunikację) między instytucjami publicznymi a przedsiębiorstwami, a także (c) zachęcić przedsiębiorstwa do większej odpowiedzialności społecznej i środowiskowej. W zależności od celu interwencji zastosowano różne podejścia od ‘standardowych’ zachęt behawioralnych, tzw. nudges, które wykorzystują ludzkie skrzywienia poznawcze, przez zachęty informacyjne i przypomnienia, czy też zwiększenie transparentności działań przedsiębiorstwa. Podczas gdy niektóre z nich okazały się równie skuteczne, gdy adresowane były do konkretnych osób w przedsiębiorstwie, inne wymagają większego uwzględnienia kontekstu instytucjonalnego i kulturowego podejmowanych decyzji.
Adaptacja ekspatriantów akademickich na uczelniach zagranicznych –wyniki badań pilotażowych
Celem artykułu jest przedstawienie procesu adaptacji akademickich ekspatriantów pod kątem adaptacji ogólnej, interakcji społecznych i warunków pracy. Pilotażowe badania jakościowe w formie wywiadów przeprowadzono z 13 naukowcami pracującymi na uczelniach zagranicznych w latach 2021–2022. Wyniki świadczą o pozytywnej adaptacji do życia w obcym kraju. Adaptacja do miejsca pracy opiera się na koleżeńskich relacjach, zaufaniu i autonomii. Adaptacja do lokalnych interakcji jest najtrudniejsza dla zagranicznych naukowców, a główną przeszkodą jest brak znajomości języka lokalnego.
POPULARNE PUBLIKACJE
Technika konfrontowania silnych i słabych stron z szansami i zagrożeniami w analizie SWOT
Analiza SWOT jest kompleksową metodą planowania strategicznego, w ramach której wykorzystuje się wiele uniwersalnych i szczegółowych procedur analizy i planowania. Analizując różne propozycje metodyczne realizacji analizy SWOT, można wskazać cztery uniwersalne etapy tej procedury. Artykuł omawia trzeci etap: konfrontowanie silnych i słabych stron przedsiębiorstwa z szansami i zagrożeniami otoczenia. Podaje przykład zastosowania procedury w przedsiębiorstwie produkującym systemy grzewcze.
Case study research jako metoda badań naukowych
Przedmiotem rozważań jest case study research jako metoda badań naukowych. Opracowanie charakteryzuje ten rodzaj metody odwołując do dorobku literatury, sytuuje ją wśród innych metod badawczych, przedstawia wybraną procedurę prowadzenia badania oraz zawiera próbę odpowiedzi na podnoszoną przez oponentów kwestię wiarygodności rezultatów uzyskiwanych za pomocą tej metody badań. (abstrakt oryginalny)
Metodyka systematycznego przeglądu literatury
Przegląd literatury to nie preludium do badań właściwych, ale odrębna metoda badawcza. Rygor metodologiczny tego badania wpływa przecież na jakość wniosków, a dalej na poprawność stawianych hipotez czy interpretacji badań empirycznych. Autor przedstawia procedurę systematycznego przeglądu literatury. Podkreśla znaczenie doboru badanej literatury, a dalej techniki analizy ilościowej i interpretacyjnej. (abstrakt oryginalny)
METODY NAUKOWE W METODOLOGII NAUK O ZARZĄDZANIU
Artykuł przedstawia charakterystykę dwóch podstawowych metod naukowych wykorzystywanych w naukach empirycznych. Metody indukcyjna i hipotetyczno-dedukcyjna, jako metody nauk empirycznych, są w nim przedstawiane z perspektywy ogólnej metodologii nauk z uwzględnieniem specyfiki nauk o zarządzaniu. Pracę dopełniają rozważania określające wytyczne wykorzystania metod naukowych w obszarze tej nauki.
ROLA MENEDŻERA WE WSPÓŁCZESNYCH ORGANIZACJACH
Przedstawione opracowanie obejmuje zagadnienia dotyczące analizy wielofunkcyjności działań menedżerów zatrudnianych w organizacjach, w różnych strukturach i na różnych płaszczyznach odpowiedzialności zawodowej, społecznej i administracyjnej. Opracowanie zawiera wyniki refleksji naukowych bazujących na analizie literatury przedmiotu. Interpretacje autorskie oparte są na obserwacji nieuczestniczącej i wykonywanych działaniach, w których autor zaangażowany był osobiście. W opisach wykorzystane zostały doświadczenia własne obejmujące pracę w sferze podmiotów gospodarczych, wieloletnią pracę w obszarach administracyjnych oraz bardzo obszerną działalność społeczną. W opracowaniu opisano formy działania i role, jakie pełni menedżer w szerokim wachlarzu organizacji. Szczególną uwagę zwrócono na intelektualny aspekt, zwłaszcza menedżerów wyższego szczebla. Scharakteryzowano cechy osobowościowe jakimi powinni wyróżniać się menedżerowie kierujący zespołami międzynarodowymi. W postaci tabelarycznej zostały przedstawione najważniejsze predyspozycje, jakie powinni mieć współcześni menedżerowie. Uwypuklone zostały cechy menedżerów dla różnych poziomów hierarchicznych zajmowanych przez nich stanowisk.