Interdyscyplinarność i transdyscyplinarność w Szkole Naukowego Zarządzania Politechniki Warszawskiej – 100 lat doświadczeń
Eryk Głodziński, Anna Kosieradzka, Janusz Zawiła-Niedźwiecki
Artykuł przedstawia w ujęciu syntetycznym rozwój interdyscyplinarny i transdyscyplinarny naukowego zarządzania w Politechnice Warszawskiej. Wskazuje na dwa niezależne nurty tego rozwoju – wokół jednostek zajmujących się naukowo zarządzaniem (Wydział Zarządzania, Instytut Organizacji Systemów Produkcyjnych, Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych) oraz niezależnie od nich. W artykule zdefiniowano pięć okresów rozwoju naukowego, które odnoszą się do zmian instytucjonalnych w Politechnice Warszawskiej. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że zarówno interdyscyplinarność jak i transdyscyplinarność badań były silnie obecne od początku powstania Szkoły Naukowego Zarządzania Politechniki Warszawskiej, co wynikało z doświadczenia, wykształcenia oraz bliskich relacji kolejnych pokoleń naukowców z innymi dyscyplinami.
Krakowska Empiryczna Szkoła Ekonomiki i Zarządzania Przedsiębiorstwem: geneza – rozwój – osiągnięcia
Ryszard Borowiecki, Andrzej Jaki
Celem artykułu jest prezentacja i egzemplifikacja genezy oraz przeobrażeń organizacyjnych podmiotów tworzących krakowskie środowisko nauk o zarządzaniu – ze szczególnym uwzględnieniem Krakowskiej Empirycznej Szkoły Ekonomiki i Zarządzania Przedsiębiorstwem, a funkcjonujących w strukturze obecnego Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz jego poprzedników. W artykule ukazano strukturę podmiotową oraz zakresy realizowanych badań, jak również procesy rozwoju i kształcenia kadr naukowych wraz z wyeksponowaniem dorobku naukowych mistrzów oraz kolejnych pokoleń ich uczniów. W ramach podsumowania wyeksponowano kluczowe z punktu widzenia obecnej perspektywy czasowej osiągnięcia zespołu badawczego skupionego w ramach Katedry Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, będącej kontynuatorką dzieła Krakowskiej Empirycznej Szkoły Ekonomiki i Zarządzania Przedsiębiorstwem. Tworzywem dla powstania artykułu była analiza i ocena literatury, obejmującej także publikacje ukazujące historię Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz dorobek jego jednostek i tworzących je osób, jak również publikacje o charakterze okolicznościowym i wspomnieniowym.
Sopocka Szkoła Zarządzania i jej rola w rozwoju polskich nauk o zarządzaniu
Bogdan Nogalski, Agnieszka A. Szpitter
Celami artykułu są: syntetyczne przedstawienie sylwetki twórcy SSZ prof. A. Czermińskiego i kluczowych sfer jego dorobku, nakreślenie drogi powstawania i rozwoju tej szkoły naukowej, zainicjowanej i w toku wieloletniej pracy organicznej konsekwentnie tworzonej przez profesora Alfreda Czermińskiego i kolejnych jego następców, wkład teoretycznego i praktycznego dorobku naukowego zespołu SSZ w rozwój teorii i praktyki polskich nauk o zarządzaniu, a także aktywność, inspirację i oddziaływanie przedstawicieli SSZ na rozwój środowiska naukowego i praktycznego nauk o zarządzaniu w Polsce. W artykule przedstawiono zakres oraz twórczą, merytoryczno – metodyczno – instytucjonalno – środowiskową – skalę działania Sopockiej Szkoły Zarządzania w budowaniu wartości poznawczej i praktycznej polskich nauk o zarządzaniu. Jednocześnie artykuł pokazuje jak pasja jednego człowieka, umiejętność zaszczepienia jej w członkach zespołu poparta ogromną pracą, prowadzi do osiągania niesamowitych rezultatów. W artykule wykorzystano perspektywę historyczną i podejście etnograficzne, które badawczo wzmocniono metodą badań longitudinalnych polegających na wieloletniej obserwacji uczestniczącej tej samej grupy. Zastosowana perspektywa, a zwłaszcza podejścia posiada charakter indukcyjny co umożliwia holistyczne spojrzenie oraz tzw. głęboki wgląd w kontekst społeczny i kulturowy badanej organizacji, jaką jest Sopocka Szkoła Zarządzania.
Inwestycje i ich finansowanie w przedsiębiorstwach niefinansowych. Polska na tle krajów strefy euro
Adam Samborski
Przedmiotem badań jest poziom inwestycji i ich finansowania w przedsiębiorstwach w Polsce (PL) i strefie euro (SE). Problem badawczy dotyczy różnic w poziomie inwestycji i ich finansowaniu w przedsiębiorstwach w PL i SE. Dane do badań pozyskano z rachunków kapitałowych. Obejmują one okresy kwartalne za lata 1999 do 2022. Celem badań jest sprawdzenie czy występują różnice w poziomie inwestycji i ich finansowania w przedsiębiorstwach w PL i SE. W wyniku przeprowadzonych badań ustalono, że: przeciętnie poziom inwestycji w aktywa niefinansowe i ich finansowania wyrażony jako % wartości dodanej brutto (WDB) jest wyższy w przedsiębiorstwach w PL niż w SE; różnice w poziomie inwestycji i finansowania w przedsiębiorstwach w PL i SE są istotne statystycznie; przeciętne kwartalne tempo zmian w poziomie inwestycji w aktywa niefinansowe i ich finansowania w przedsiębiorstwach w PL jest dodatnie, a w SE ujemne. Ponadto, z porównania wygładzonych kwartalnych szeregów czasowych wynika, że w przedsiębiorstwach w PL i w SE istnieją znaczące różnice w poziomie akumulacji brutto i oszczędnościach brutto wyrażonych jako % WDB. Zauważono też stosunkowo nowe zjawisko, które nasiliło się po kryzysie finansowym, w postaci wystąpienia nadwyżki w rachunku kapitałowym sektora przedsiębiorstw niefinansowych (wierzytelności netto). Oznacza to wzrost znaczenia w przedsiębiorstwach inwestycji w aktywa finansowe.
Zarządzanie oparte na dowodach naukowych w procesie podejmowania decyzji menadżerskich
Marek Jabłoński, Adam Jabłoński, Daniel Dulęba, Piotr Janulek, Mariusz Glenszczyk
Artykuł prezentuje wyniki badań opartych na zastosowaniu metodyki przeglądu literatury przedmiotu w zakresie relacji jaka zachodzi między systemem podejmowania decyzji a zastosowaniem dużych zbiorów danych. W wyniku przeprowadzonych badań oraz analiz zaproponowano autorski model wykorzystania koncepcji evidence-based practice w systemie podejmowania decyzji menadżerskich. Na podstawie przeprowadzonych badań i analiz wskazano, że koncepcja evidence-based practice dotycząca zarządzania opartego na dowodach rozumianych jako wiedza uzyskaną z badań naukowych może z powodzeniem służyć do wspierania menadżerów w procesach podejmowania decyzji biznesowych i może stanowić nowatorskie podejście do zarządzania współczesnymi przedsiębiorstwami. W oparciu o analizę wyników wskazano na to, iż zaproponowana w artykule koncepcja zarządzania oparta na dowodach naukowych powinna znacząco wpływać i być wykorzystywana przez menadżerów do podejmowania decyzji. Innymi słowy wyniki badań naukowych nie musza być prowadzone tylko przez naukowców, ale w dobie dostępu do narzędzi systematycznego przeglądu literatury i dużych zbiorów publikacji naukowych w tym literatury szarej mogą być prowadzone przez zespoły ekspertów zajmujących się analityką na potrzeby poszukiwania optymalnych danych do podjęcia skutecznych i efektywnych decyzji biznesowych. W ten sposób w obszarze nauki o zarządzaniu i jakości może nastąpić szybsza integracja aktywności naukowej z potrzebami wynikającymi z rozwoju i wzrostu biznesu. Podobnie jak w medycynie koncepcja zarządzania dowodowego może przyczyniać się do znaczącego postępu w diagnozowaniu problemów i ich rozwiązywaniu metodami naukowymi.
Technika konfrontowania silnych i słabych stron z szansami i zagrożeniami w analizie SWOT
Marek Rawski
Analiza SWOT jest kompleksową metodą planowania strategicznego, w ramach której wykorzystuje się wiele uniwersalnych i szczegółowych procedur analizy i planowania. Analizując różne propozycje metodyczne realizacji analizy SWOT, można wskazać cztery uniwersalne etapy tej procedury. Artykuł omawia trzeci etap: konfrontowanie silnych i słabych stron przedsiębiorstwa z szansami i zagrożeniami otoczenia. Podaje przykład zastosowania procedury w przedsiębiorstwie produkującym systemy grzewcze.
Case study research jako metoda badań naukowych
Krystyna Lisiecka, Aleksandra Kostka-Bochenek
Przedmiotem rozważań jest case study research jako metoda badań naukowych. Opracowanie charakteryzuje ten rodzaj metody odwołując do dorobku literatury, sytuuje ją wśród innych metod badawczych, przedstawia wybraną procedurę prowadzenia badania oraz zawiera próbę odpowiedzi na podnoszoną przez oponentów kwestię wiarygodności rezultatów uzyskiwanych za pomocą tej metody badań. (abstrakt oryginalny)
Metodyka systematycznego przeglądu literatury
Wojciech Czakon
Przegląd literatury to nie preludium do badań właściwych, ale odrębna metoda badawcza. Rygor metodologiczny tego badania wpływa przecież na jakość wniosków, a dalej na poprawność stawianych hipotez czy interpretacji badań empirycznych. Autor przedstawia procedurę systematycznego przeglądu literatury. Podkreśla znaczenie doboru badanej literatury, a dalej techniki analizy ilościowej i interpretacyjnej. (abstrakt oryginalny)
METODY NAUKOWE W METODOLOGII NAUK O ZARZĄDZANIU
Marek Lisiński
Artykuł przedstawia charakterystykę dwóch podstawowych metod naukowych wykorzystywanych w naukach empirycznych. Metody indukcyjna i hipotetyczno-dedukcyjna, jako metody nauk empirycznych, są w nim przedstawiane z perspektywy ogólnej metodologii nauk z uwzględnieniem specyfiki nauk o zarządzaniu. Pracę dopełniają rozważania określające wytyczne wykorzystania metod naukowych w obszarze tej nauki.
ROLA MENEDŻERA WE WSPÓŁCZESNYCH ORGANIZACJACH
Leszek Kiełtyka
Przedstawione opracowanie obejmuje zagadnienia dotyczące analizy wielofunkcyjności działań menedżerów zatrudnianych w organizacjach, w różnych strukturach i na różnych płaszczyznach odpowiedzialności zawodowej, społecznej i administracyjnej. Opracowanie zawiera wyniki refleksji naukowych bazujących na analizie literatury przedmiotu. Interpretacje autorskie oparte są na obserwacji nieuczestniczącej i wykonywanych działaniach, w których autor zaangażowany był osobiście. W opisach wykorzystane zostały doświadczenia własne obejmujące pracę w sferze podmiotów gospodarczych, wieloletnią pracę w obszarach administracyjnych oraz bardzo obszerną działalność społeczną. W opracowaniu opisano formy działania i role, jakie pełni menedżer w szerokim wachlarzu organizacji. Szczególną uwagę zwrócono na intelektualny aspekt, zwłaszcza menedżerów wyższego szczebla. Scharakteryzowano cechy osobowościowe jakimi powinni wyróżniać się menedżerowie kierujący zespołami międzynarodowymi. W postaci tabelarycznej zostały przedstawione najważniejsze predyspozycje, jakie powinni mieć współcześni menedżerowie. Uwypuklone zostały cechy menedżerów dla różnych poziomów hierarchicznych zajmowanych przez nich stanowisk.