logo Przegląd Organizacji
nr. wydania 1/2025
NAJNOWSZE PUBLIKACJE
Listy Karola Adamieckiego do Henry’ego Le Chateliera z Archiwum Akademii Nauk w Paryżu
W artykule omówiono nieznane dotąd listy Karola Adamieckiego pisane do Henry’ego Le Chateliera, francuskiego chemika, teoretyka organizacji, propagatora tayloryzmu we Francji, zagranicznego członka zwyczajnego Instytutu Naukowej Organizacji, następnie Instytutu Naukowego Organizacji i Kierownictwa. Listy zachowały się w Archiwum Akademii Nauk w Paryżu. Korespondencja pochodzi z okresu 1926–1930. Jest świadectwem przyjacielskich kontaktów obydwu uczonych oraz ich współpracy naukowej. Informacje zawarte w listach są cennym uzupełnieniem biografii obydwu profesorów oraz świadectwem łączności polskiego środowiska organizatorów ze środowiskiem paryskim.
Miejsce informatyki ekonomicznej w przestrzeni badawczej nauk o zarządzaniu i jakości
Celem artykułu jest wykazanie istotnych relacji pomiędzy informatyką ekonomiczną a naukami o zarządzaniu i jakości. Analizie poddano treść polskich rozpraw doktorskich dostępnych jako dane otwarte w publicznym systemie RAD-on. W celu przetworzenia 254 rozpraw, obejmujących ponad 160 milionów słów, wykorzystano dużą sieć językową GPT-4o-mini. Opracowano zestaw promptów umożliwiających klasyfikację rozpraw wraz z jej uzasadnieniem oraz ekstrakcję słów kluczowych związanych z systemami informatycznymi, informatyką, zarządzaniem, biznesem i ekonomią. Stwierdzono, że niemal połowa rozpraw obronionych w dziedzinie nauk o zarządzaniu odnosi się do pojęć i metod wykorzystywanych w informatyce ekonomicznej. Sformułowano wniosek, że zagadnienia takie jak analiza danych, transformacja cyfrowa czy sztuczna inteligencja stanowią istotny element nauk o zarządzaniu i jakości.
Cechy rozpoznawcze zielonego przywództwa inkluzywnego
Celem artykułu jest zwiększenie wiedzy na temat znaczenia zielonego przywództwa inkluzywnego w organizacjach. W literaturze anglojęzycznej zielone przywództwo inkluzywne (green inclusive leadership – GIL) jest rozumiane jako „zachowanie liderów, którzy są otwarci, dostępni do interakcji z pracownikami w celu osiągnięcia celów środowiskowych i czystszych procesów/usług”. GIL jest pozytywnie powiązane z innowacyjnymi zachowaniami w zakresie zielonych usług, zieloną kreatywnością. Istnieje znaczący związek między GIL a zielonym zarządzaniem zasobami ludzkimi i proaktywnymi zachowaniami prośrodowiskowymi pracowników. Polskie badania akademickie dotyczące zielonego przywództwa inkluzywnego są rzadkie i nowatorskie w literaturze. Wyniki własnego badania empirycznego dostarczyły odpowiedzi na trzy pytania badawcze: (1) Koncepcja zielonego przywództwa inkluzywnego nie jest powszechnie znana wśród badanych polskich specjalistów i menedżerów. Tylko jedna trzecia respondentów pozostawiła komentarz na ten temat. Większość opinii podkreślała brak znajomości koncepcji, brak „zielonych” rozwiązań w konkretnych branżach oraz potrzebę wdrożenia w praktyce. (2) Menedżerowie w polskich organizacjach nie są w pełni postrzegani jako zieloni liderzy. Mniej niż połowa respondentów udzieliła pozytywnych odpowiedzi w tym zakresie. (3) Chęć uczenia się, współpraca w zespole, odwaga i reagowanie na zachowania obserwowane w firmie są uznawane przez respondentów za cechy przywódców inkluzywnych.
Batch Improvement Metric − wprowadzenie nowego narzędzia do ilościowego określania elementu umiejętności w grach zręcznościowych typu skill-based (Część II)
Artykuł wprowadza nową metrykę Batch Improvement Metric (BIM) do mierzenia umiejętności gracza w grach typu „skill-based”. BIM rozwija i upraszcza istniejące metody obliczania elementu umiejętności w tychże grach oraz pozwala twórcom gier na sprawdzenie poziomu umiejętności w trakcie tworzenia gier. BIM pozwala na walidowanie gier w trakcie ich tworzenia, bez konieczności implementowania ich w platformach, które łączą graczy na podstawie ich umiejętności. Artykuł wprowadza również wzorzec umiejętności dla gier typu „skill-based”, którym jest BIM dla celności rzutów osobistych w NBA. BIM jest nową i skuteczną metodą na szacowanie umiejętności w grach „skill-based”, która może być stosowana przez twórców gier, instytucje badawcze oraz organy regulacyjne. Wszechstronność oraz łatwość aplikowania BIM czynią tę metrykę również skutecznym narzędziem dla menedżerów na śledzenie postępu w wielu domenach działalności przedsiębiorstw.
Komponenty zrównoważonego przedsiębiorstwa produkcyjnego jako rezultat zarządzania w koncepcji sustainability
Artykuł prezentuje własną autorską koncepcję w pełni zrównoważonego przedsiębiorstwa produkcyjnego, będącą rezultatem zarządzania w koncepcji sustainability. Zarządzanie w koncepcji sustainability lub inaczej sustainable management (w tłumaczeniu z j. ang. – „zrównoważone zarządzanie”) dopiero się kształtuje, będąc częścią nauk o zrównoważeniu (sustainable science). Potrzeba rozwoju zrównoważonego zarządzania wynika z narastających zagrożeń ekologicznych i społecznych. Ma się ono przyczyniać do redukcji tych zagrożeń, uwzględniając uwarunkowania ekonomiczne. Opiera się ono na zasadach zrównoważonego rozwoju i powinno ten rozwój przyśpieszyć. Jednym z istotnych warunków tego przyśpieszenia jest wykorzystanie zrównoważonego zarządzania do przekształcenia obecnie niezrównoważonych lub częściowo zrównoważonych przedsiębiorstw produkcyjnych w pełni zrównoważone organizacje. Znamienną cechą w pełni zrównoważonej organizacji produkcyjnej jest całkowite podporządkowanie zasadom zrównoważonego rozwoju wszystkich jej zasobów i sfer działania, w tym infrastruktury budowlanej, materialnych i ludzkich zasobów, działalności produkcyjnej i administracyjnej, a także efektów tej działalności w postaci produktów lub usług. W artykule przedstawiono wzorzec (model) takiej organizacji. Wypełnia on istotną lukę badawczą, ponieważ szeroki przegląd literatury naukowej nie wykazał istnienia takiego wzorca.
POPULARNE PUBLIKACJE
Technika konfrontowania silnych i słabych stron z szansami i zagrożeniami w analizie SWOT
Analiza SWOT jest kompleksową metodą planowania strategicznego, w ramach której wykorzystuje się wiele uniwersalnych i szczegółowych procedur analizy i planowania. Analizując różne propozycje metodyczne realizacji analizy SWOT, można wskazać cztery uniwersalne etapy tej procedury. Artykuł omawia trzeci etap: konfrontowanie silnych i słabych stron przedsiębiorstwa z szansami i zagrożeniami otoczenia. Podaje przykład zastosowania procedury w przedsiębiorstwie produkującym systemy grzewcze.
Case study research jako metoda badań naukowych
Przedmiotem rozważań jest case study research jako metoda badań naukowych. Opracowanie charakteryzuje ten rodzaj metody odwołując do dorobku literatury, sytuuje ją wśród innych metod badawczych, przedstawia wybraną procedurę prowadzenia badania oraz zawiera próbę odpowiedzi na podnoszoną przez oponentów kwestię wiarygodności rezultatów uzyskiwanych za pomocą tej metody badań. (abstrakt oryginalny)
Metodyka systematycznego przeglądu literatury
Przegląd literatury to nie preludium do badań właściwych, ale odrębna metoda badawcza. Rygor metodologiczny tego badania wpływa przecież na jakość wniosków, a dalej na poprawność stawianych hipotez czy interpretacji badań empirycznych. Autor przedstawia procedurę systematycznego przeglądu literatury. Podkreśla znaczenie doboru badanej literatury, a dalej techniki analizy ilościowej i interpretacyjnej. (abstrakt oryginalny)
METODY NAUKOWE W METODOLOGII NAUK O ZARZĄDZANIU
Artykuł przedstawia charakterystykę dwóch podstawowych metod naukowych wykorzystywanych w naukach empirycznych. Metody indukcyjna i hipotetyczno-dedukcyjna, jako metody nauk empirycznych, są w nim przedstawiane z perspektywy ogólnej metodologii nauk z uwzględnieniem specyfiki nauk o zarządzaniu. Pracę dopełniają rozważania określające wytyczne wykorzystania metod naukowych w obszarze tej nauki.
ROLA MENEDŻERA WE WSPÓŁCZESNYCH ORGANIZACJACH
Przedstawione opracowanie obejmuje zagadnienia dotyczące analizy wielofunkcyjności działań menedżerów zatrudnianych w organizacjach, w różnych strukturach i na różnych płaszczyznach odpowiedzialności zawodowej, społecznej i administracyjnej. Opracowanie zawiera wyniki refleksji naukowych bazujących na analizie literatury przedmiotu. Interpretacje autorskie oparte są na obserwacji nieuczestniczącej i wykonywanych działaniach, w których autor zaangażowany był osobiście. W opisach wykorzystane zostały doświadczenia własne obejmujące pracę w sferze podmiotów gospodarczych, wieloletnią pracę w obszarach administracyjnych oraz bardzo obszerną działalność społeczną. W opracowaniu opisano formy działania i role, jakie pełni menedżer w szerokim wachlarzu organizacji. Szczególną uwagę zwrócono na intelektualny aspekt, zwłaszcza menedżerów wyższego szczebla. Scharakteryzowano cechy osobowościowe jakimi powinni wyróżniać się menedżerowie kierujący zespołami międzynarodowymi. W postaci tabelarycznej zostały przedstawione najważniejsze predyspozycje, jakie powinni mieć współcześni menedżerowie. Uwypuklone zostały cechy menedżerów dla różnych poziomów hierarchicznych zajmowanych przez nich stanowisk.