logo Przegląd Organizacji
Rok wydania: 2023
Numer czasopisma: 3
Słowa kluczowe: zarządzanie, ryzyko, innowacje, współdzielenie zasobów
Strony: 36-46
Język publikacji: Polski
Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie innowacyjnym: perspektywa współdzielenia zasobów. Studium przypadku firmy Uber
Jacek Woźniak, Anna Szalbot
Abstrakt
Celem pracy jest przedstawić specyfikę procesu zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwach innowacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem czynników ryzyka oraz atrybutów gospodarki współdzielenia (sharing economy) – głównie w celu ułatwienia przedsiębiorstwom innowacyj-nym (na podstawie konkretnego przykładu) usprawnianie ich działalności podstawowej. Pro-blem badawczy został ujęty w pytaniu: W jaki sposób można kształtować proces zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwach innowacyjnych w warunkach gospodarki współdzielenia, aby było to działanie użyteczne w praktyce biznesowej? W pracy zastosowano metodę typowego, pojedynczego studium przypadku – firmy Uber. Dzięki zastosowaniu różnych metod badaw-czych możliwe było skonstruowanie wniosków i zaleceń praktycznych. Jednym z nich jest po-trzeba opracowania spójnego procesu zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwach działających w warunkach sharing economy. Dodatkowo ważne jest podkreślenie tutaj słowa „proces” – zarządzanie ryzykiem nie może być czynnością wykonaną jednorazowo. Zalecane jest również stosowanie holistycznego podejścia w celu analizy całościowej działalności przedsiębiorstwa oraz różnych wymiarów ryzyka. Warto tutaj również wspomnieć o potrzebie dostosowywania działalności przedsiębiorstw działających międzynarodowo do różnic kulturowych państw oraz regionów.
Bibliografia
[1] Abdalla S., Amankwah-Amoah J., Badewi A. (2023), Sharing-Economy Ecosystem: A Comprehensive Review and Future Research Directions, „Sustainability”, No. 15, pp. 1–15. [2] Bai G., Velamuri S.R. (2021), Contextualizing the Sharing Economy, „Journal of Man-agement Studies”, No. 58, pp. 977–1001. [3] Bąk S. (2016), Charakterystyka ryzyka i sposobów zarządzania nim w sektorze energe-tycznym – wyniki badania sprawozdań zarządów z działalności polskich przedsiębiorstw, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowi-cach”, Nr 299, s. 19–32. [4] Brycz B., Dudycz T. (2010), Case study jako popularna metoda w naukach o zarzadza-niu, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, Nr 3, s. 23–31. [5] Chen C., Lin S.-L. (2018), Constructing the Risk Management Framework in Sharing Economy Industry: A Case Study on a C2C Fintech, „Company Journal of Accounting, Finance & Management Strategy”, Vol. 13, No. 2, pp. 23–48. [6] Corrêa A.M. (2018), Regulatory Risks Faced by the Transportation Sharing Economy: Workforces at Stake, „European Journal of Risk Regulation”, No. 9, pp. 641–654. [7] Czakon W. (2011), Metodyka systematycznego przeglądu literatury, „Przegląd Organiza-cji”, Nr 3, s. 57–61. [8] Czernek K., Wójcik D. (2017), Gospodarka współdzielenia z perspektywy przedsiębior-ców sektora turystycznego, „Handel Wewnętrzny”, Nr 3(368), s. 66–76. [9] Czyżewska M. (2020), Innowacje. Start-upy. Ryzyko. Uwarunkowania rozwoju innowa-cyjnych przedsięwzięć, CeDeWu, Warszawa. [10] de Oliveira Netto C., Tello-Gamarra J.E. (2020), Sharing Economy: A Bibliometric Analysis, Research Trends and Research Agenda, „Journal of Technology Management & Innovation”, Vol. 15, No. 2, pp. 41–54. [11] Deohans A., Kumari A., Saha J., JayaKalyani K., Sharma S. (2019), Management Anal-ysis of Uber, https://www.researchgate.net/publication/334535923_Management_Analysis_of_Uber, access date: 20.09.2023. [12] Domaradzki K. (2015), Jak daleko zajedzie Uber, https://www.forbes.pl/technologie/uber-wchodzi-w-sektor-logistyczny-co-czeka-ubera/1nrm75c, data dostępu: 07.05.2023 r. [13] Eckhardt G.M., Houston M.B., Jiang B., Lamberton C., Rindfleisch A., Zervas G. (2019), Marketing in the Sharing Economy, „Journal of Marketing”, Vol. 83, No. 5, pp. 5–27. [14] Fritze M.P., Benkenstein M., Belk R., Peck J., Wirtz J., Claus B. (2021), Commentaries on the Sharing Economy: Advancing New Perspectives, „Journal of Service Management Research”, Vol. 5, No. 1, pp. 3–19. [15] Gerwe O., Silva R. (2020), Clarifying the Sharing Economy: Conceptualization, Typolo-gy, Antecedents, and Effects, „AMP”, No. 34, pp. 65–96. [16] Gonciarski W. (2009), Zarządzanie 2.0 in statu nascendi, [w:] W. Gonciarski, P. Zaskór-ski (red.), Wybrane koncepcje i metody zarządzania początku XXI wieku, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa, s. 9–24. [17] Gonciarski W. (2013), Zarządzanie 2.0 jako radykalna i wielowymiarowa innowacja, [w:] W. Gonciarski, U. Ornarowicz (red.), Współczesne zarządzanie: różnorodność pro-blemów i sposobów ich rozwiązywania, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa, s. 47–74. [18] Gu H., Zhang T., Lu C., Song X. (2021), Assessing Trust and Risk Perceptions in the Sharing Economy: An Empirical Study, „Journal of Management Studies”, No. 58, pp. 1002–1032. [19] Gupta N. (2022), Analyzing Uber’s Risk Factors, https://www.tipranks.com/news/analyzing-ubers-risk-factors, access date: 20.09.2023. [20] Hajduk Z. (2012), Ogólna metodologia nauk, KUL, Lublin. [21] Hałasik M.G. (2017), Sharing economy wyzwaniem dla współczesnych przedsiębiorstw, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, Nr 2, s. 135–145. [22] ISO (2018), ISO 31000:2018, Risk management – Guidelines. [23] Jasińska M., Harężlak P. (2012), Zarządzanie ryzykiem – wprowadzenie do procesu, „Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obro-ny Narodowej”, Nr 3, s. 65–79. [24] Karaś M. (2014), Studium przypadku jako narzędzie badawcze, [w:] K. Kuciński (red.), Naukowe badanie zjawisk gospodarczych. Perspektywa metodologiczna, Wolters Klu-wer, Warszawa, s. 321–341. [25] Kleinman Z. (2017), Uber: The Scandals that Drove Travis Kalanick Out, https://www.bbc.com/news/technology-40352868, access date: 07.05.2023. [26] Klemt T. (2016), Ekonomiczne przesłanki regulacji sharing economy, [w:] M. Poniatow-ska-Jaksch, R. Sobiecki (red.), Sharing economy (gospodarka współdzielenia), Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa, s. 119–134. [27] Koźlak A. (2017), Sharing economy jako nowy trend społeczno gospodarczy, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, Nr 489, s. 171–182. [28] Krok E. (2019), Collaborative Consumption in a Sharing Economy, „Scientific Papers of the Silesian University of Technology Organization and Management”, No. 135, pp. 99–108. [29] Kuziak K. (2011), Pomiar ryzyka przedsiębiorstwa. Modele pomiaru i ich ryzyko, Wy-dawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław. [30] Lazzari A.D.R., Petrini M., Souza A.C. (2021), Sharing Economy and the Social-economic Context: Mercenarism or Common Good? „Revista de Administração Mac-kenzie”, Vol. 22, No. 4, pp. 1–28. [31] Lewandowska A. (2019), Ekonomia społeczna i sharing economy w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju, „Problemy Transportu i Logistyki”, Nr 48, s. 7–16. [32] Meksuła T. (2017), Aplikacja teorii istnienia przedsiębiorstw dla podmiotów ekonomii współdzielenia na przykładzie firmy Uber, „Studia i Materiały. Wydział Zarządzania UW”, Nr 2(25), s. 38–46. [33] Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii (2021), https://www.gov.pl/web/rozwoj-praca-technologia/gospodarka-wspoldzielenia, data dostępu: 07.05.2023 r. [34] Minsky St. (2018), Uber is Caught in a Risk Management Bind. How Can They Get Out?, https://www.logicmanager.com/resources/news/uber-risk-mgmt-bind/, access date: 12.09.2023. [35] Mittendorf Ch. (2017), Create an Uber Account? An Investigation of Trust and Per-ceived Risk in the Sharing Economy, „Journal of Customer Behaviour”, Vol. 16, No. 3, pp. 281–307. [36] OECD/Eurostat (2018), Oslo Manual, czwarta edycja, OECD/Eurostat, Paryż – Luk-semburg. [37] Pakulska T. (2016), Otoczenie przedsiębiorstw a rozwój sharing economy, [w:] M. Ponia-towska-Jaksch, R. Sobiecki (red.), Sharing economy (gospodarka współdzielenia), Ofi-cyna Wydawnicza SGH, Warszawa, s. 39–53. [38] Papińska-Kacperek J., Polańska K. (2018), Problemy i sposoby legalizacji przedsięwzięć sharing economy, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych. Szkoła Główna Han-dlowa”, Nr 49, s. 85–95. [39] Pasternak-Malicka M., Dębowski T. (2022), Opportunities and Threats of Sharing Econ-omy, „Optimum. Economic Studies”, Vol. 4, No. 110, pp. 101–117. [40] Pietrewicz J.W., Sobiecki R. (2016), Przedsiębiorczość sharing economy, [w:] M. Ponia-towska-Jaksch, R. Sobiecki (red.), Sharing economy (gospodarka współdzielenia), Ofi-cyna Wydawnicza SGH, Warszawa, s. 11–25. [41] Rakowska W. (2021), Trust and Other Factors Impacting the Platform Choice in Shar-ing Economy: A Case from Poland, „International Entrepreneurship Review”, Vol. 7, No. 3, pp. 23–35. [42] Risk Analysis of Uber (2016), https://community.mis.temple.edu/sdougherty/files/2016/02/uber.pdf, access date: 10.08.2023. [43] Risk Management in Uber (2023), https://www.expertsminds.com/content/sample-paper/risk-management-in-uber-assignment-help-10084.html, access date: 12.09.2023. [44] Ruchlewicz M. (2019), Sharing economy i jej znaczenie dla życia gospodarczego, „Chal-lenger – Magazyn Młodych Ekonomistów”, Nr 9, s. 19–25. [45] Rutkowska A. (2018), Społeczno-ekonomiczne przejawy sharing economy, „Zarządzanie i Finanse. Journal of Management and Finance”, Nr 16(4/1), s. 165–178. [46] Santana J., Parigi P. (2015), Risk Aversion and Engagement in the Sharing Economy, „Games”, No. 6, pp. 560–573. [47] Skrzek-Lubańska M. (2016), Sharing economy – szanse i zagrożenia dla polskiego rynku pracy, [w:] M. Poniatowska-Jaksch, R. Sobiecki (red.), Sharing economy (gospodarka współdzielenia), Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa, s. 89–108. [48] Słownik Języka Polskiego (2021), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. [49] Snyder H. (2019), Literature Review as a Research Methodology: An Overview and Guidelines, „Journal of Business Research”, No. 104, pp. 333–339. [50] So K.K.F., Viglia G., Liu S., Wang D. (2023), The sharing economy in a post-pandemic world, „International Journal of Contemporary Hospitality Management”, No. 35, pp. 1–9. [51] Spalenza A.S., Rigo A.S. (2021), Sharing Economy and Publication Trends: A Systemat-ic Literature Review, „Revista De Administração Da UFSM”, Vol. 14, No. 4, pp. 789–808. [52] Stochaj J., Roman Ł. (2013), Wybrane metody teoretyczne w naukach społecznych i ich zastosowanie, „Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej”, Nr 2(6), s. 178–197. [53] Sułkowski Ł. (2012), Epistemologia i metodologia zarządzania, PWE, Warszawa. [54] Szemerédi E., Tatay T. (2021), Sharing Communities – Community Currency in the Sharing Economy, „Society and Economy”, Vol. 43, No. 1, pp. 38–59. [55] Sztokfisz B. (2017), Gospodarka współdzielenia – pojęcie, źródła, potencjał, „Zeszyty Naukowe. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie”, Nr 6(966), s. 89–103. [56] Tata S., Mitsunari A. (2020), How Uber Manages Real-Time Risk Assessment, https://www.auditboard.com/blog/how-uber-manages-real-time-risk-assessment/, access date: 16.09.2023. [57] Tetrevova L., Jelinkova M., Munzarova S. (2021), Traditional and Developing Segments of the Sharing Economy from the Point of View of Customers, „Engineering Economics”, Vol. 32, No. 5, pp. 469–483. [58] Tschang F.T. (2021), Platform-dependent Entrepreneurs: Participants in an Expanding Universe of Platforms? „Academy of Management Perspectives”, Vol. 35, No. 4, pp. 696–701. [59] Uber (2018), https://www.uber.com/pl/blog/uber-co-to-jest/, data dostępu: 06.03.2023 r. [60] Vorwerck M. (2019), Mouleeswaran on the Uber Eats Risk Team, https://www.uber.com/en-PL/blog/uber-eats-risk-team/, access date: 10.08.2023. [61] Wojciechowska R. (2016), Logika procesu badawczego w ekonomii, Oficyna Wydawni-cza SGH, Warszawa. [62] Woźniak J., Gemra K. (2020), Kształtowanie przewag konkurencyjnych. Perspektywa finansowa procesów innowacyjnych i zarządzania ryzykiem we współczesnych przedsię-biorstwach, Difin, Warszawa. [63] Ziobrowska J. (2017), Sharing economy jako nowy trend konsumencki, [w:] U. Kalina-Prasznic (red.), Własność w prawie i gospodarce, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 261–269.
Publikacje z rocznika
Szkoła zarządzania Andrzeja K. Koźmińskiego
Tomasz Olejniczak, Dominika Latusek-Jurczak
Okres transformacji postawił przed dyscypliną zarządzania szereg wyzwań, takich jak konieczność łączenia wiedzy z różnych dyscyplin, integracji z międzynarodowymi trendami naukowymi, przebudowa istniejących struktur gospodarczych i organizacyjnych oraz towarzysząca im reorganizacja nauki i edukacji w obszarze zarządzania. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sylwetki i dorobku Andrzeja K. Koźmińskiego w kontekście tego okresu burzliwej transformacji oraz próba określenia genezy i ram Jego szkoły naukowej. Artykuł został opracowany w oparciu o przegląd istniejącego dorobku oraz wywiady z bohaterem artykułu, jak i materiały archiwalne znajdujące się w posiadaniu Biblioteki Akademii Leona Koźmińskiego. Wyniki analizy prezentują fundamentalny wpływ Andrzeja K. Koźmińskiego na dyscyplinę zarządzania w okresie transformacji oraz umiejętność budowy samodzielnej i wpływowej szkoły naukowej o niezwykle wyraźnym profilu cechującym się interdyscyplinarnością i umiędzynarodowieniem.
2023
1
STRONY
4-12
Profesor Alicja Jaruga jako twórca łódzkiej szkoły rachunkowości
Ewa Walińska
Celem artykułu jest przedstawienie sylwetki Profesor Alicji Jarugi, twórcy łódzkiej szkoły rachunkowości, badacza o uznanym dorobku naukowym i dydaktycznym. Profesor Jaruga była prawdziwą pasjonatką nauki rachunkowości, której poświęciła 60 lat życia zawodowego. Inspirowała swoich podwładnych i współpracowników do podejmowania nowatorskich i trudnych wyzwań badawczych. Artykuł składa się z trzech części oraz podsumowania. W pierwszej części przedstawiono istotę systemu informacyjnego rachunkowości organizacji, będącego przedmiotem badań Profesor Alicji Jarugi. Druga zawiera rys biograficzny Pani Profesor, natomiast w trzeciej przedstawiono Jej różne oblicza – w szczególności jako wybitnego badacza, dydaktyka, wychowawcy kadr naukowych i ambasadora nauki polskiej za granicą. Niniejsze opracowanie jest rezultatem analizy literatury przedmiotu, w tym materiałów archiwalnych, z zastosowaniem metody biograficznej. Przedstawione w artykule fakty i opinie potwierdzają fenomen osobowości Pani Profesor – Jej ogromny wkład w rozwój nauki i praktyki polskiej rachunkowości, utworzenie szkoły naukowej, promowanie kadr naukowych i doskonalenie procesu kształcenia akademickiego w Polsce.
2023
2
STRONY
6-16
Mistrzowie, współpracownicy i uczniowie uniwersyteckiej szkoły zarządzania w Łodzi. Część 1
Marek Matejun, Remigiusz Kozłowski
Opracowanie stanowi pierwszą część cyklu pt. „Mistrzowie, współpracownicy i uczniowie uniwersyteckiej szkoły zarządzania w Łodzi”, którego celem jest prezentacja dorobku, relacji i perspektyw rozwojowych kluczowych przedstawicieli szkoły zarządzania na Uniwersytecie Łódzkim. W artykule przedstawiono genezę powstania oraz retrospektywny wgląd w historię uniwersyteckiej szkoły zarządzania w Łodzi. Zidentyfikowano 9 kluczowych obszarów badań naukowych, powiązanych bezpośrednio ze strukturą organizacyjną Wydziału Zarządzania. Szczegółowo omówiono relacje pomiędzy mistrzami, współpracownikami i uczniami, a także zidentyfikowano najważniejsze osiągnięcia naukowe szkoły w obszarze teorii oraz metod organizacji i zarządzania, strategii i finansów przedsiębiorstwa, a także rachunkowości.
2023
3
STRONY
5-14
Metodyka oceny efektywności strategii zmian w zarządzaniu przedsiębiorstwem
Janusz Czekaj, Adam Stabryła
W artykule przedstawiono ogólną koncepcję diagnostycznej oceny skuteczności strategii zmian. Jako podstawowe strategie zmian na poziomie przedsiębiorstwa wyróżniono: rozwojową, stabilizacyjną, restrukturyzacyjną, defensywną. W odniesieniu do poszczególnych obszarów działalności strategie zmian mogą dotyczyć: technologii, logistyki, marketingu, inwestycji itp. Założeniem metodologicznym proponowanej metodyki jest to, że ocena efektywności powinna być wieloaspektowa. Ocena efektywności odnosi się do relacji wyników osiągniętych w danym okresie cyklu planowania w stosunku do wyników normatywnych (wzorcowych). W tekście uwzględniono następujące komponenty proponowanej metodologii: identyfikację zakresu strategii zmian, bazową analizę diagnostyczną strategii zmian, zagregowaną ewaluację strategii zmian. Jako główny paradygmat przyjęto dyrektywę, że ocena efektywności strategii zmian powinna być dokonywana w wielokryterialnym trybie zagregowanym, z uwzględnieniem minimalnych progów satysfakcji.
2023
1
STRONY
13-21
Postawy rodziny wobec działalności innowacyjnej w przedsiębiorstwach rodzinnych
Agnieszka Sopińska, Patryk Dziurski
Artykuł wpisuje się w nurt badań nad działalnością innowacyjną przedsiębiorstw rodzinnych, a dotyczy postaw rodziny wobec działalności innowacyjnej. Celem artykułu jest empiryczna identyfikacja modelowych (opisanych w literaturze przedmiotu) postaw członków rodziny wobec działalności innowacyjnej w przedsiębiorstwach rodzinnych działających na rynku polskim oraz sprawdzenie, czy występują różnice w przyjmowanych postawach w zależności od wybranych zmiennych opisujących cechy przedsiębiorstw. Badania empiryczne na próbie 121 przedsiębiorstw rodzinnych wskazują, że wszystkie modelowe postawy członków rodziny wobec prowadzonej działalności innowacyjnej występowały w zbadanych podmiotach rodzinnych, chociaż w bardzo różnym stopniu. Dominującą postawą jest postawa aktywnego inicjatora i wykonawcy, a rzadziej postawa aktywnego wykonawcy oraz aktywnego inicjatora, natomiast najrzadziej występuje postawa pasywna. Statystyczna analiza zależności między realizowanymi postawami członków rodziny wobec działalności innowacyjnie a wielkością, wiekiem, poziomem innowacyjności i branżą działania przedsiębiorstwa nie wykazała istotnie statystycznych różnic między zbadanymi podmiotami.
2023
2
STRONY
17-25
Agresywna mimikra w zarządzaniu innowacjami. Przykład pseudoinnowacji
Jan Franciszek Jacko
Teoretycznym celem niniejszego studium jest przedstawienie istotnych podobieństw i różnic między innowacjami i pseudo-innowacjami pod względem ich nowości, skuteczności i wydajności. Aplikacyjnym celem badań jest przedstawienie markerów pseudo-innowacji, czyli takich cech, które towarzyszą pseudo-innowacjom. Analiza literatury osiąga poprzedni cel. W tekście przedstawiono genezę odróżnienia pseudo-innowacji od innowacji w teorii ekonomii i zarządzania. Redukcyjne (abdukcyjne) rozumowanie prowadzi do drugiego – praktycznego celu. Ukazuje ono, w jaki sposób rozróżnienie między innowacjami a pseudo-innowacją odzwierciedla założenia definicyjne dotyczące kluczowych pojęć określających nowość, skuteczność i efektywność działań. W badaniu określono te założenia, które pozwalają na operacjonalizację koncepcyjnej różnicy między innowacjami a pseudo-innowacjami. W ten sposób, to rozumowanie objaśnia niektóre z tych zaskakujących praktyk (nazywanych paradoksem innowacji), które wspierają pseudo-innowacje kosztem innowacji. Badanie otwiera teoretyczne i aplikacyjne perspektywy badawcze dotyczące pseudo-innowacji w różnych dziedzinach technologii i gospodarki.
2023
3
STRONY
15-23
Europejskie Organizacje Pomostowe w globalnych hubach innowacji – geografia i typologia wsparcia internacjonalizacji firm technologicznych
Paweł Pietrasieński, Katarzyna Rokosz
Celem artykułu było wyjście poza Dolinę Krzemową w celu zbadania form i sposobów wsparcia firm technologicznych w innych wiodących hubach innowacyjnych na świecie. Podążając za Europejskimi Organizacjami Pomostowymi (tzw. Bridge Organizations), zidentyfikowano 20 ekosystemów, w których wsparcie dla internacjonalizacji firm okazało się najintensywniejsze. Dzięki analizie danych wtórnych zidentyfikowano i przeanalizowano ponad 300 organizacji rządowych wspierających międzynarodową ekspansję europejskich firm technologicznych. Z badań wynika, że udział krajów w pomocy firmom w ekspansji na rynkach międzynarodowych jest zróżnicowany. Najczęstszym, stosowanym przez rządy rozwiązaniem jest ustanowienie jednostki dyplomatycznej lub organizacji non-profit, której zadaniem jest wspieranie własnych firm w eksporcie na rynki zagraniczne. Kiedy jednak europejskie rządy decydują się na zaawansowane formy wsparcia internacjonalizacji, wzrasta zapotrzebowanie na zasoby, w tym te niematerialne, takie jak wiedza i powiązane z nią doświadczenie na rynkach globalnych. Kolejnym etapem na krzywej uczenia się wspierania przez administrację rządową międzynarodowej ekspansji przedsiębiorstw jest powołanie dedykowanej Organizacji Pomostowej, która w większości przypadków jest efektem zaawansowanej współpracy między rządem, środowiskiem akademickim i organizacjami biznesowymi.
2023
1
STRONY
22-28
Badania dotyczące robotyzacji procesów biznesowych w naukach o zarządzaniu – systematyczny przegląd literatury
Paula Pypłacz
Celem artykułu jest przedstawienie i porównanie badań naukowych dotyczących wykorzystania RPA w obszarze nauk o zarządzaniu. Tym samym postawiono pytanie badawcze: jakie główne trendy można zidentyfikować w badaniach naukowych nad RPA w obszarze nauk o zarządzaniu? Przeprowadzono systematyczny przegląd literatury, w którym jednym z etapów było badanie bibliometryczne przeprowadzone wg następujących parametrów: chronologia, źródło, kraj, treść, cytowanie, uniwersytet. Ostateczny zbiór publikacji składał się z 1193 artykułów podzielonych na zestaw ogólny (970 sztuk) oraz zestaw specjalny (223 sztuki). Analiza pozwala stwierdzić, iż obszar badań nad RPA w naukach o zarządzaniu jest młody, rozwijający się. Nauki inżynieryjne i techniczne mają zdecydowanie większą bazę publikacji dotyczących RPA. W naukach o zarządzaniu nie rozwinęła się mocna sieć współpracy i cytowań, co jest zdecydowanie rozwojowym obszarem. Badacze winni korzystać z dotychczasowego dorobku oraz tworzyć tematyczne sieci współpracy, szczególnie, że w zakresie zarządzania występuje wiele luk badawczych, które mogą być eksplorowane. Badania mogą być wykorzystane przez innych badaczy, którzy zainteresowani są różnymi aspektami RPA.
2023
2
STRONY
25-34
Czynniki determinujące wdrożenie rozwiązań z zakresu zrównoważonej i inteligentnej mobilności miejskiej
Aleksandra Gulc, Klaudia Budna
Celem głównym artykułu jest identyfikacja czynników determinujących wdrożenie rozwiązań z zakresu zrównoważonej i inteligentnej mobilności miejskiej (SSUM). Autorki przeprowadziły pogłębioną analizę danych zastanych obejmującą dokumenty strategiczne Unii Europejskiej, krajowe i lokalne plany zrównoważonej i inteligentnej mobilności w miastach, wzbogaconą o przegląd literatury naukowej oraz praktyczne studia przypadków zrealizowanych projektów. Na podstawie wyników przeprowadzonej analizy danych zastanych oraz przeglądu literatury sklasyfikowano zidentyfikowane czynniki w ramach analizy STEEPVL. W celu wizualizacji otrzymanych wyników wykorzystano metodę mind mapping. Głównymi efektami badania jest identyfikacja oraz klasyfikacja czynników determinujących wdrażanie rozwiązań SSUM w ramach siedmiu grup czynników: społeczne, technologiczne, ekonomiczne, środowiskowe, polityczne, wartości i prawne. Przedstawiono wybrane przykłady niepowodzeń we wdrażaniu rozwiązań z zakresu inteligentnej i zrównoważonej mobilności. Wyniki badania mogą przyczynić się do identyfikacji sił napędowych wdrożenia SSUM oraz potencjalnych czynników hamujących. W wyniku zastosowania analizy STEEPVL zbiór zidentyfikowanych czynników został uporządkowany i sklasyfikowany w siedmiu grupach. Wyniki badania mogą być wykorzystane jako wprowadzenie do pełnej analizy STEEPVL, która obejmuje weryfikację czynników przez panel ekspertów, charakterystykę czynników, ocenę ich znaczenia i przewidywalności, a także opracowanie scenariuszy rozwoju SSUM. Mając na uwadze praktyczne implikacje, wyniki badań mogą posłużyć decydentom i badaczom akademickim jako źródło wiedzy na temat czynników skłaniających miasta do podejmowania inicjatyw w zakresie inteligentnej mobilności.
2023
3
STRONY
24-36
Wykorzystanie wiedzy behawioralnej w polityce publicznej skierowanej do organizacji (biznesowych): dowody i implikacje polityczne
Paulina Kubera
Wiedza behawioralna (behavioural insights) jest w coraz większym stopniu wykorzystywana w polityce publicznej na całym świecie. Brakuje jednak badań na temat jej wykorzystania w odniesieniu do organizacji, w szczególności biznesowych. Stąd pytanie: w jakim stopniu wiedza behawioralna wpływa na kształtowanie polityk publicznych skierowanych do przedsiębiorstw – jakie dowody z badań można znaleźć w tym zakresie i jakie implikacje dla polityki można na ich podstawie sformułować. Przeprowadzono systematyczny przegląd literatury w celu zidentyfikowania i przeanalizowania przypadków interwencji behawioralnych, w których przedsiębiorstwa stanowiły grupę docelową albo które mogą dostarczyć istotnych spostrzeżeń w zakresie wykorzystania wiedzy behawioralnej do interwencji publicznych adresowanych do organizacji. Stwierdzono, że wiedza behawioralna jest wykorzystywana w odniesieniu do przedsiębiorstw, głównie, aby: (a) skłonić je do zachowania zgodnego z prawem, (b) poprawić interakcję (komunikację) między instytucjami publicznymi a przedsiębiorstwami, a także (c) zachęcić przedsiębiorstwa do większej odpowiedzialności społecznej i środowiskowej. W zależności od celu interwencji zastosowano różne podejścia od ‘standardowych’ zachęt behawioralnych, tzw. nudges, które wykorzystują ludzkie skrzywienia poznawcze, przez zachęty informacyjne i przypomnienia, czy też zwiększenie transparentności działań przedsiębiorstwa. Podczas gdy niektóre z nich okazały się równie skuteczne, gdy adresowane były do konkretnych osób w przedsiębiorstwie, inne wymagają większego uwzględnienia kontekstu instytucjonalnego i kulturowego podejmowanych decyzji.
2023
1
STRONY
28-36