logo Przegląd Organizacji
Rok wydania: 2023
Numer czasopisma: 1
Słowa kluczowe: behawioralna polityka publiczna, podejście behawioralne, nudges, organizacja jako adresat polityki publicznej
Strony: 28-36
Język publikacji: Angielski
Wykorzystanie wiedzy behawioralnej w polityce publicznej skierowanej do organizacji (biznesowych): dowody i implikacje polityczne
Paulina Kubera
Abstrakt
Wiedza behawioralna (behavioural insights) jest w coraz większym stopniu wykorzystywana w polityce publicznej na całym świecie. Brakuje jednak badań na temat jej wykorzystania w odniesieniu do organizacji, w szczególności biznesowych. Stąd pytanie: w jakim stopniu wiedza behawioralna wpływa na kształtowanie polityk publicznych skierowanych do przedsiębiorstw – jakie dowody z badań można znaleźć w tym zakresie i jakie implikacje dla polityki można na ich podstawie sformułować. Przeprowadzono systematyczny przegląd literatury w celu zidentyfikowania i przeanalizowania przypadków interwencji behawioralnych, w których przedsiębiorstwa stanowiły grupę docelową albo które mogą dostarczyć istotnych spostrzeżeń w zakresie wykorzystania wiedzy behawioralnej do interwencji publicznych adresowanych do organizacji. Stwierdzono, że wiedza behawioralna jest wykorzystywana w odniesieniu do przedsiębiorstw, głównie, aby: (a) skłonić je do zachowania zgodnego z prawem, (b) poprawić interakcję (komunikację) między instytucjami publicznymi a przedsiębiorstwami, a także (c) zachęcić przedsiębiorstwa do większej odpowiedzialności społecznej i środowiskowej. W zależności od celu interwencji zastosowano różne podejścia od ‘standardowych’ zachęt behawioralnych, tzw. nudges, które wykorzystują ludzkie skrzywienia poznawcze, przez zachęty informacyjne i przypomnienia, czy też zwiększenie transparentności działań przedsiębiorstwa. Podczas gdy niektóre z nich okazały się równie skuteczne, gdy adresowane były do konkretnych osób w przedsiębiorstwie, inne wymagają większego uwzględnienia kontekstu instytucjonalnego i kulturowego podejmowanych decyzji.
Bibliografia
[1] Banerjee S., John P. (2021), Nudge Plus: Incorporating Reflection into Behavioral Public Policy, „Behavioural Public Policy”, First View, pp. 1–16. [2] Chapman G., Milkman K., Rand D., Rogers T., Thaler R. (2021), Nudges and Choice Architecture in Organizations: New Frontiers, „Organizational Behavior and Human Decision Processes,” Vol. 163, pp. 1–3. [3] Ewert B. (2020), Moving Beyond the Obsession with Nudging Individual Behaviour: Towards a Broader Understanding of Behavioural Public Policy, „Public Policy and Administration”, Vol. 35, No. 3, pp. 337–360. [4] Fung A., Graham M., Weil D. (2007), Full Disclosure: the Perils and Promise of Transparency, Cambridge University Press, Cambridge. [5] Gunn M., Mont O. (2014), Choice Editing as a Retailers’ Tool for Sustainable Consumption, „International Journal of Retail & Distribution Management”, Vol. 42, No. 6, pp. 464–481. [6] Holz J., List J., Zentner A., Cardoza M., Zentner J. (2020), The $100 Million Nudge: Increasing Tax Compliance of Businesses and the Self-Employed using a Natural Field Experiment, „National Bureau of Economic Research”, Working Paper No. 27666, https://www.nber.org/papers/w27666, access date: 10.10.2022. [7] Hombach K., Sellhorn T. (2019), Shaping Corporate Actions Through Targeted Transparency Regulation: A Framework and Review of Extant Evidence, „Schmalenbach Business Review”, Vol. 71, No. 2, pp. 137–168. [8] Leets L., Sprenger A., Hartman R., Kohn N., Thomas J., Vu C., Aguirre S., Wijesinghe S. (2020), Effectiveness of Nudges on Small Business Tax Compliance Behaviour, „Journal of Behavioral Public Administration”, Vol. 3, No. 2, pp. 1–12. [9] Lueg K., Krastev B., Krastev R. (2019), Bidirectional Effects between Organizational Sustainability Disclosure and Risk, „Journal of Cleaner Production”, No. 229, pp. 268–277. [10] Millane E., Stewart M. (2019), Behavioural Insights in Tax Collection: Getting the Legal Settings Right, „eJournal of Tax Research”, Vol. 16, No. 3, pp. 500–535. [11] OECD (2017), Behavioural Insights and Public Policy. Lessons from Around the World, OECD Publishing, Paris, https://www.oecd.org/gov/regulatory-policy/behavioural-insights-and-public-policy-9789264270480-en.htm, access date: 10.09.2022. [12] OECD (2020), Behavioural Insights and Organisations: Fostering Safety Culture. OECD Publishing, Paris, https://www.oecd.org/gov/regulatory-policy/behavioural-insights-and-organisations-e6ef217d-en.htm, access date: 10.09.2022. [13] Petranova D., Rysová A. (2021), Behavioural Approaches in Public Policies. European, „Journal of Science and Theology”, Vol. 16, No. 4, pp. 65–77. [14] PwC (2018). Applying Behavioural Insights in Policies Aimed at Businesses, Final Report for the Ministry of Economic Affairs and Climate Policy, Government of the Netherlands, https://www.binnl.nl/kennisbank/publicaties/publicaties+oude+opmaak/HandlerDownloadFiles.ashx?idnv=2057442, access date: 10.09.2022. [15] Sanders M., Snijders V., Hallsworth M. (2018), Behavioural Science and Policy: Where Are We Now and Where Are We Going? „Behavioural Public Policy”, Vol. 2, No. 2, pp. 144–167. [16] Schröder H., Muller-Camen M., Flynn M. (2014), The Management of an Ageing Workforce: Organisational Policies in Germany and Britain, „Human Resource Management Journal”, Vol. 24, No. 4, pp. 394–409. [17] Self D., Rothstein H. (2021), Institutional Constraints on ‘Nudgestyle’ Risk Rating Systems: Explaining why Food Hygiene Barometers Were Rolled-out in the UK but Abandoned in German,. „Journal of Risk Research”, Vol. 24, No. 11, pp. 1465–1481. [25] SFOE (2021), Behavioural Insights in Energy Policy. Final report, Swiss Federal Office of Energy, https://www.bfe.admin.ch/bfe/de/home/news-und-medien/publikationen.html, access date: 10.09.2022. [18] Shephard D. (2017), Applying Behavioural Insights to Organisations: Global Case Studies. OECD; European Commission, https://www.oecd.org/cfe/regional-policy/Shepard_Applying-Behavioural-Insights-to-Organisations_Case-Studies.pdf, access date: 10.09.2022. [19] Straßheim H., Beck S. (2019), Handbook of Behavioural Change and Public Policy, Edward Elgar Publishing, Cheltenham. [20] Straßheim H. (2020), The Rise and Spread of Behavioral Public Policy: An Opportunity for Critical Research and Self Reflection,” International Review of Public Policy”, Vol. 2, No. 1, pp. 115–128. [21] Tang S., Demeritt D. (2018), Climate Change and Mandatory Carbon Reporting: Impacts on Business Process and Performance, „Business Strategy and the Environment”, Vol. 27, No. 4, pp. 437–455. [22] Thaler R., Sunstein C.(2008), Nudge: Improving decisions about health, wealth, and happiness, Yale University Press, New Haven. [23] Tikotsky A., Pe’er E., Feldman Y. (2020), Which nudges do businesses like? Managers’ attitudes towards nudges directed at their business or at their customers, „Journal of Economic Behavior & Organization”, Vol. 170, pp. 43–51. [24] Tilleard R., Bremner G., Middleton T., Turner E., Holdsworth D. (2021), Encouraging Firms to Adopt Beneficial New Behaviors: Lessons from a Large-scale Cluster-randomized Field Experiment, „Journal of Behavioral Public Administration”, Vol. 4, No. 1, pp.1–22. [26] Vainre M., Aaben L., Paulus A., Koppel H., Tammsaar H., Telve K., Koppel K., Beilmann, K., Uusberg A. (2020), Nudging towards Tax Compliance: A Fieldwork-informed Randomised Controlled Trial, „Journal of Behavioral Public Administration”, Vol. 3, No. 1, pp. 1–10. [27] Van der Linden S. (2018), The Future of Behavioral Insights: On the Importance of Socially Situated Nudges, „Behavioural Public Policy”, Vol. 2, No. 2, pp. 207–217. [28] WBI (2017), A Wealth of Behavioural Insights: 2017 edition, Behavioural Insights Network Netherlands, https://binnl.nl/home+-+en/knowledge/publications/default.aspx, access date: 10.09.2022. [29] WBI (2019), A Wealth of Behavioural Insights: 2019 edition, Behavioural Insights Network Netherlands, https://binnl.nl/home+-+en/knowledge/publications/default.aspx, access date: 10.09.2022. [30] WBI (2021), A Wealth of Behavioural Insights: 2019 edition, Behavioural Insights Network Netherlands, https://binnl.nl/home+-+en/knowledge/publications/default.aspx, access date: 10.09.2022. [31] Wolniak R. (2015), Raportowanie społecznej odpowiedzialności biznesu a zjawisko greenwashingu, „Przegląd Organizacji”, Nr 2, s. 8–14. [32] World Bank (2021), Increasing Tax Compliance for SME in Indonesia, https://documents1.worldbank.org/curated/en/206281616476835926/pdf/Increasing-Tax-Compliance-for-SMEs-in-Indonesia.pdf, access date: 10.09.2022.
Publikacje z rocznika
Szkoła zarządzania Andrzeja K. Koźmińskiego
Tomasz Olejniczak, Dominika Latusek-Jurczak
Okres transformacji postawił przed dyscypliną zarządzania szereg wyzwań, takich jak konieczność łączenia wiedzy z różnych dyscyplin, integracji z międzynarodowymi trendami naukowymi, przebudowa istniejących struktur gospodarczych i organizacyjnych oraz towarzysząca im reorganizacja nauki i edukacji w obszarze zarządzania. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sylwetki i dorobku Andrzeja K. Koźmińskiego w kontekście tego okresu burzliwej transformacji oraz próba określenia genezy i ram Jego szkoły naukowej. Artykuł został opracowany w oparciu o przegląd istniejącego dorobku oraz wywiady z bohaterem artykułu, jak i materiały archiwalne znajdujące się w posiadaniu Biblioteki Akademii Leona Koźmińskiego. Wyniki analizy prezentują fundamentalny wpływ Andrzeja K. Koźmińskiego na dyscyplinę zarządzania w okresie transformacji oraz umiejętność budowy samodzielnej i wpływowej szkoły naukowej o niezwykle wyraźnym profilu cechującym się interdyscyplinarnością i umiędzynarodowieniem.
2023
1
STRONY
4-12
Profesor Alicja Jaruga jako twórca łódzkiej szkoły rachunkowości
Ewa Walińska
Celem artykułu jest przedstawienie sylwetki Profesor Alicji Jarugi, twórcy łódzkiej szkoły rachunkowości, badacza o uznanym dorobku naukowym i dydaktycznym. Profesor Jaruga była prawdziwą pasjonatką nauki rachunkowości, której poświęciła 60 lat życia zawodowego. Inspirowała swoich podwładnych i współpracowników do podejmowania nowatorskich i trudnych wyzwań badawczych. Artykuł składa się z trzech części oraz podsumowania. W pierwszej części przedstawiono istotę systemu informacyjnego rachunkowości organizacji, będącego przedmiotem badań Profesor Alicji Jarugi. Druga zawiera rys biograficzny Pani Profesor, natomiast w trzeciej przedstawiono Jej różne oblicza – w szczególności jako wybitnego badacza, dydaktyka, wychowawcy kadr naukowych i ambasadora nauki polskiej za granicą. Niniejsze opracowanie jest rezultatem analizy literatury przedmiotu, w tym materiałów archiwalnych, z zastosowaniem metody biograficznej. Przedstawione w artykule fakty i opinie potwierdzają fenomen osobowości Pani Profesor – Jej ogromny wkład w rozwój nauki i praktyki polskiej rachunkowości, utworzenie szkoły naukowej, promowanie kadr naukowych i doskonalenie procesu kształcenia akademickiego w Polsce.
2023
2
STRONY
6-16
Metodyka oceny efektywności strategii zmian w zarządzaniu przedsiębiorstwem
Janusz Czekaj, Adam Stabryła
W artykule przedstawiono ogólną koncepcję diagnostycznej oceny skuteczności strategii zmian. Jako podstawowe strategie zmian na poziomie przedsiębiorstwa wyróżniono: rozwojową, stabilizacyjną, restrukturyzacyjną, defensywną. W odniesieniu do poszczególnych obszarów działalności strategie zmian mogą dotyczyć: technologii, logistyki, marketingu, inwestycji itp. Założeniem metodologicznym proponowanej metodyki jest to, że ocena efektywności powinna być wieloaspektowa. Ocena efektywności odnosi się do relacji wyników osiągniętych w danym okresie cyklu planowania w stosunku do wyników normatywnych (wzorcowych). W tekście uwzględniono następujące komponenty proponowanej metodologii: identyfikację zakresu strategii zmian, bazową analizę diagnostyczną strategii zmian, zagregowaną ewaluację strategii zmian. Jako główny paradygmat przyjęto dyrektywę, że ocena efektywności strategii zmian powinna być dokonywana w wielokryterialnym trybie zagregowanym, z uwzględnieniem minimalnych progów satysfakcji.
2023
1
STRONY
13-21
Postawy rodziny wobec działalności innowacyjnej w przedsiębiorstwach rodzinnych
Agnieszka Sopińska, Patryk Dziurski
Artykuł wpisuje się w nurt badań nad działalnością innowacyjną przedsiębiorstw rodzinnych, a dotyczy postaw rodziny wobec działalności innowacyjnej. Celem artykułu jest empiryczna identyfikacja modelowych (opisanych w literaturze przedmiotu) postaw członków rodziny wobec działalności innowacyjnej w przedsiębiorstwach rodzinnych działających na rynku polskim oraz sprawdzenie, czy występują różnice w przyjmowanych postawach w zależności od wybranych zmiennych opisujących cechy przedsiębiorstw. Badania empiryczne na próbie 121 przedsiębiorstw rodzinnych wskazują, że wszystkie modelowe postawy członków rodziny wobec prowadzonej działalności innowacyjnej występowały w zbadanych podmiotach rodzinnych, chociaż w bardzo różnym stopniu. Dominującą postawą jest postawa aktywnego inicjatora i wykonawcy, a rzadziej postawa aktywnego wykonawcy oraz aktywnego inicjatora, natomiast najrzadziej występuje postawa pasywna. Statystyczna analiza zależności między realizowanymi postawami członków rodziny wobec działalności innowacyjnie a wielkością, wiekiem, poziomem innowacyjności i branżą działania przedsiębiorstwa nie wykazała istotnie statystycznych różnic między zbadanymi podmiotami.
2023
2
STRONY
17-25
Europejskie Organizacje Pomostowe w globalnych hubach innowacji – geografia i typologia wsparcia internacjonalizacji firm technologicznych
Paweł Pietrasieński, Katarzyna Rokosz
Celem artykułu było wyjście poza Dolinę Krzemową w celu zbadania form i sposobów wsparcia firm technologicznych w innych wiodących hubach innowacyjnych na świecie. Podążając za Europejskimi Organizacjami Pomostowymi (tzw. Bridge Organizations), zidentyfikowano 20 ekosystemów, w których wsparcie dla internacjonalizacji firm okazało się najintensywniejsze. Dzięki analizie danych wtórnych zidentyfikowano i przeanalizowano ponad 300 organizacji rządowych wspierających międzynarodową ekspansję europejskich firm technologicznych. Z badań wynika, że udział krajów w pomocy firmom w ekspansji na rynkach międzynarodowych jest zróżnicowany. Najczęstszym, stosowanym przez rządy rozwiązaniem jest ustanowienie jednostki dyplomatycznej lub organizacji non-profit, której zadaniem jest wspieranie własnych firm w eksporcie na rynki zagraniczne. Kiedy jednak europejskie rządy decydują się na zaawansowane formy wsparcia internacjonalizacji, wzrasta zapotrzebowanie na zasoby, w tym te niematerialne, takie jak wiedza i powiązane z nią doświadczenie na rynkach globalnych. Kolejnym etapem na krzywej uczenia się wspierania przez administrację rządową międzynarodowej ekspansji przedsiębiorstw jest powołanie dedykowanej Organizacji Pomostowej, która w większości przypadków jest efektem zaawansowanej współpracy między rządem, środowiskiem akademickim i organizacjami biznesowymi.
2023
1
STRONY
22-28
Badania dotyczące robotyzacji procesów biznesowych w naukach o zarządzaniu – systematyczny przegląd literatury
Paula Pypłacz
Celem artykułu jest przedstawienie i porównanie badań naukowych dotyczących wykorzystania RPA w obszarze nauk o zarządzaniu. Tym samym postawiono pytanie badawcze: jakie główne trendy można zidentyfikować w badaniach naukowych nad RPA w obszarze nauk o zarządzaniu? Przeprowadzono systematyczny przegląd literatury, w którym jednym z etapów było badanie bibliometryczne przeprowadzone wg następujących parametrów: chronologia, źródło, kraj, treść, cytowanie, uniwersytet. Ostateczny zbiór publikacji składał się z 1193 artykułów podzielonych na zestaw ogólny (970 sztuk) oraz zestaw specjalny (223 sztuki). Analiza pozwala stwierdzić, iż obszar badań nad RPA w naukach o zarządzaniu jest młody, rozwijający się. Nauki inżynieryjne i techniczne mają zdecydowanie większą bazę publikacji dotyczących RPA. W naukach o zarządzaniu nie rozwinęła się mocna sieć współpracy i cytowań, co jest zdecydowanie rozwojowym obszarem. Badacze winni korzystać z dotychczasowego dorobku oraz tworzyć tematyczne sieci współpracy, szczególnie, że w zakresie zarządzania występuje wiele luk badawczych, które mogą być eksplorowane. Badania mogą być wykorzystane przez innych badaczy, którzy zainteresowani są różnymi aspektami RPA.
2023
2
STRONY
25-34
Wykorzystanie wiedzy behawioralnej w polityce publicznej skierowanej do organizacji (biznesowych): dowody i implikacje polityczne
Paulina Kubera
Wiedza behawioralna (behavioural insights) jest w coraz większym stopniu wykorzystywana w polityce publicznej na całym świecie. Brakuje jednak badań na temat jej wykorzystania w odniesieniu do organizacji, w szczególności biznesowych. Stąd pytanie: w jakim stopniu wiedza behawioralna wpływa na kształtowanie polityk publicznych skierowanych do przedsiębiorstw – jakie dowody z badań można znaleźć w tym zakresie i jakie implikacje dla polityki można na ich podstawie sformułować. Przeprowadzono systematyczny przegląd literatury w celu zidentyfikowania i przeanalizowania przypadków interwencji behawioralnych, w których przedsiębiorstwa stanowiły grupę docelową albo które mogą dostarczyć istotnych spostrzeżeń w zakresie wykorzystania wiedzy behawioralnej do interwencji publicznych adresowanych do organizacji. Stwierdzono, że wiedza behawioralna jest wykorzystywana w odniesieniu do przedsiębiorstw, głównie, aby: (a) skłonić je do zachowania zgodnego z prawem, (b) poprawić interakcję (komunikację) między instytucjami publicznymi a przedsiębiorstwami, a także (c) zachęcić przedsiębiorstwa do większej odpowiedzialności społecznej i środowiskowej. W zależności od celu interwencji zastosowano różne podejścia od ‘standardowych’ zachęt behawioralnych, tzw. nudges, które wykorzystują ludzkie skrzywienia poznawcze, przez zachęty informacyjne i przypomnienia, czy też zwiększenie transparentności działań przedsiębiorstwa. Podczas gdy niektóre z nich okazały się równie skuteczne, gdy adresowane były do konkretnych osób w przedsiębiorstwie, inne wymagają większego uwzględnienia kontekstu instytucjonalnego i kulturowego podejmowanych decyzji.
2023
1
STRONY
28-36
Korzyści osiągane przez nabywców finalnych dzięki współdziałaniu z oferentami w kontekście kraju ich pochodzenia
Agnieszka Izabela Baruk
Celem artykułu było zidentyfikowanie hierarchii korzyści osiąganych przez nabywców finalnych dzięki współdziałaniu z oferentami oraz określenie znaczenia preferowanego kraju ich pochodzenia dla tej hierarchii. Na podstawie wyników przeglądu literatury stwierdzono istnienie luki poznawczej i luki badawczej w tym zakresie. Dążąc do wypełnienia odkrytych luk, sformułowano trzy hipotezy badawcze. Ich sprawdzenie wymagało przeprowadzenia badań empirycznych. Miały one charakter ogólnopolski. Objęto nimi 1196 pełnoletnich reprezentantów polskich nabywców finalnych. Zebrane dane pierwotne poddano analizie ilościowej. Jej wyniki pozwoliły na sformułowanie m.in. następujących wniosków: 1/ dla respondentów największe znaczenie miały korzyści prowadzące do zwiększenia ich potencjału intelektualnego oraz relacyjnego, jak również możliwość uzyskania oferty lepiej odpowiadającej oczekiwaniom; 2/ dla większości respondentów kraj pochodzenia oferenta nie miał znaczenia, jeśli chodzi o gotowość do podejmowania wspólnych działań; 3/ znacznie większa część respondentów preferowała podejmowanie wspólnych działań wraz z oferentami z Polski niż z oferentami z innych krajów; 4/ istnieją zależności statystycznie istotne pomiędzy 8 z 13 analizowanych korzyści, a preferencjami związanymi z krajem pochodzenia oferenta. Wnioski te mają istotną wartość poznawczą i aplikacyjną.
2023
2
STRONY
34-40
Adaptacja ekspatriantów akademickich na uczelniach zagranicznych –wyniki badań pilotażowych
Sylwia Przytuła
Celem artykułu jest przedstawienie procesu adaptacji akademickich ekspatriantów pod kątem adaptacji ogólnej, interakcji społecznych i warunków pracy. Pilotażowe badania jakościowe w formie wywiadów przeprowadzono z 13 naukowcami pracującymi na uczelniach zagranicznych w latach 2021–2022. Wyniki świadczą o pozytywnej adaptacji do życia w obcym kraju. Adaptacja do miejsca pracy opiera się na koleżeńskich relacjach, zaufaniu i autonomii. Adaptacja do lokalnych interakcji jest najtrudniejsza dla zagranicznych naukowców, a główną przeszkodą jest brak znajomości języka lokalnego.
2023
1
STRONY
36-45
Osobowość mikroprzedsiębiorców i jej rola w kreowaniu innowacyjności
Maciej Zastempowski
Głównym celem artykułu jest próba wskazania cech osobowości mikroprzedsiębiorców sprzyjających ich innowacyjności. Bazując na przeglądzie literatury i łącząc problematykę cech osobowości mikroprzedsiębiorców, widzianą z perspektywy aspektów cech Wielkiej Piątki, z ich innowacyjnością, rozumianą zgodnie z metodyką Oslo, sformułowano następujące pytanie badawcze: Czy aspekty cech osobowości mikroprzedsiębiorców pozytywnie wpływają na ich innowacyjność? W części empirycznej wykorzystano mikrodane pozyskane w 2022 roku w efekcie badania reprezentatywnej próby obejmującej 1848 polskich mikroprzedsiębiorców. Do estymacji zastosowano wielowymiarowy model probitowy. Kluczowe wnioski są następujące. Po pierwsze, osobowość mikroprzedsiębiorcy postrzegana z perspektywy jej aspektów odgrywa istotną rolę w ich szeroko pojmowanej innowacyjności. Po drugie, nie wszystkie analizowane aspekty osobowości mają taki sam wpływ. Po trzecie, jedynie jeden aspekt cech osobowości, a mianowicie estetyka, wpływa pozytywnie na wszystkie rodzaje innowacji. Po czwarte, wśród pozostałych aspektów wpływających na więcej niż połowę badanych rodzajów innowacji wymienić należy uporządkowanie, asertywność, aktywność oraz zgodność.
2023
2
STRONY
41-50