Rok wydania: 2022
Numer czasopisma: 3
Słowa kluczowe: telemedycyna, telekonsultacje, satysfakcja lekarzy
Strony: 14-24
Język publikacji: Polski
Wymiary oceny satysfakcji lekarzy z wykorzystania systemu teleporad – perspektywa badawcza w Polsce
Abstrakt
W pracy zaprezentowano wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w 2021 roku wśród lekarzy na reprezentatywnej próbie 361 placówek POZ w Polsce. Do oceny wyników wykorzystano eksploracyjną analizę czynnikową. Zdaniem lekarzy, ważne są użyteczność i konieczność stosowania teleporad, łatwość świadczenia takich usług ze wskazaniem kontaktu z pacjentem oraz obsługi systemów informatycznych, zamiar świadczenia telekonsultacji, postrzegane bezpieczeństwo pacjentów oraz autonomia pracy. Znając zdanie lekarzy, kierownictwo placówek POZ może położyć nacisk na czynniki istotne z punktu widzenia jakości pracy, m.in. na szkolenia, organizację oraz komunikację. Zaprezentowane wyniki badań wykazały, iż telekonsultacje były dla lekarzy użytecznym rozwiązaniem, pozytywnie ocenili zdefiniowane wymiary satysfakcji. Prowadzone w artykule rozważania i przedstawione wyniki zarówno prac teoretycznych, jak i empirycznych będą stanowić wytyczne dla kadry kierowniczej zarządzającej jednostkami podstawowej opieki zdrowotnej w kontekście sprawnego świadczenia usług telekonsultacji.
Bibliografia
[1] Alverson D., Shannon S., Sullivan E., Prill A., Effertz G., Helitzer D. (2004), Telehealth in the Trenches: Reporting Back from the Frontlines in Rural America, „Journal of Telemedicine and e-Health”, No. 10 (Supplement 2), pp. 95–103.
[2] Bakken S., Grullon-Figueroa L., Izquierdo R., Lee N.J., Morin P., Palmas W., J. Teresi,. Weinstock R.S, Shea S., Starren J. (2006), Development, Validation, and Use of English and Spanish Versions of the Telemedicine Satisfaction and Usefulness Questionnaire, „Journal of the American Medical Informatics Association”, Vol 13, No. 6, pp. 660–667.
[3] Bashir A., Bastola D.R. (2018), Perspectives of Nurses toward Telehealth Efficacy and Quality of Health Care: Pilot Study, „JMIR Medical Informatics”, Vol. 6, No. 2, e35.
[4] BIOSTAT.com.pl, (2019), Zdalna pomoc medyczna, https://www.biostat.com.pl/cyfrowa-opieka-zdrowotna.php, data dostępu: 26.01.2022 r.
[5] Blue R., Yang A.I., Zhou C., De Ravin E., Teng C.W., Arguelles G.R., Huang V., Wathen C., Miranda S.P., Marcotte P., Malhotra N.R., Welch W.C., Lee J.Y.K. (2020), Telemedicine in the Era of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Neurosurgical Perspective, „World Neurosurgery”, Vol. 139, pp.549–557.
[6] Calton B., Abedini N., Fratkin M. (2020), Telemedicine in the Time of Coronavirus, „Journal of Pain and Symptom Management”, Vol. 60, No. 1, pp. e12–e14.
[7] Chau PYK, Hu PJH. (2002), Examining a model of information technology acceptance by individual professionals: an exploratory study, „Journal Management Information System”, Vol. 18, pp.(Williams, Onsman, and Brown 2010)191–229.
[8] Chismar W.G., Wiley-Patton S. (2002), Test of the Technology Acceptance Model for the Internet in Pediatrics, Proceedings of the Annual Symposium of the American Medical Informatics Association, p. 155–159.
[9] Czarnuch M., Grabowski M., Najbuk P., Kołtowski Ł. (2015), Otoczenie regulacyjne telemedycyny w Polsce – stan obecny i nowe otwarcie, https://www.dzp.pl/files/shares/Publikacje/Otoczenie_Regulacyjne_Telemedycyny_w_Polsce.pdf.pdf, data dostępu: 26.02.2022 r.
[10] Davis F.D. (1989), Usefulness, Perceived Ease of Use, and User Acceptance of Information Technology, „MIS Quarterly”, Vol. 13, No. 3, pp. 319–340.
[11] Duplaga M. (2013), Ocena akceptacji personelu pielęgniarskiego dla zastosowania systemów e-zdrowia w opiece przewlekłej, „Pielęgniarstwo XXI wieku” nr 2 (43), str. 5–10.
[12] Duplaga M., Grysztar M. (2013), Poglądy lekarzy na temat przydatności systemów e‑zdrowia, „Hygeia Public Health”, nr 48 (4), str. 553–559.
[13] Elawady A., Khalil A., Assaf O., Toure S., Cassidy C. (2020). Telemedicine during Covid-19: A Survey of Health Care Professionals' Perceptions, „Monaldi Archives for Chest Disease”, Vol. 90, No. 4, pp. 576–581.
[14] Garfield M., Watson R. (2003), Four Case Studies in State-supported Telemedicine Initiatives, „Journal of Telemedicine and E-Health”, Vol. 9, No. 2, pp. 197–205.
[15] Hailey D., Ohinmaa A., Roine R. (2001), Assessing Telemedicine: A Systematic Review of the Literature, „Canadian Medical Association Journal”, Vol. 165, No. 6, pp. 765–771.
[16] Hajesmaeel-Gohari S., Bahaadinbeigy K. (2021), The Most Used Questionnaires for Evaluating Telemedicine Services, „BMC Medical Informatics and Decision Making”, Vol. 21, No. 1, pp. 1–11.
[17] Holden R.J., Karsh B.T. (2010), The Technology Acceptance Model: Its Past and its Future in Health Care. Benefits and Drawbacks of Telemedicine, „Journal of Biomedical Informatics”, Vol. 43, No. 1, pp. 159–172.
[18] Hu P., Jen-Hwa P., Yam-Keung P. (1999), Physician Acceptance of Telemedicine Technology: An Empirical Investigation, „Topics in Health Information Management”, Vol. 19, No. 4, pp. 20–35.
[19] Hu P.J.H. (2003), Evaluating Telemedicine Systems Success: A Revised Model, Proceedings of the 36th Annual Hawaii International Conference on System Sciences, HICSS 2003, pp. 8–15.
[20] Hung S.Y., Ku Y.C., Chie J.C. (2012), Understanding Physicians' Acceptance of the Medline System for Practicing Evidence-based Medicine: A Decomposed TPB Model, „ International Journal of Medical Informatics „, Vol. 81, No. 2, pp. 130–142.
[21] Jurczak A., Prażmo J., Wieder-Huszla S., Branecka-Woźniak D., Brodowski J., Grochans E. (2017), System e-zdrowia w opinii pacjentów i personelu medycznego, „Pielęgniarstwo Polskie”, Nr 65 (3), str. 422–26.
[22] Kludacz-Alessandri M., Walczak R., Hawrysz L., Korneta P. (2021), The Quality of Medical Care in the Conditions of the COVID-19 Pandemic, with Particular Emphasis on the Access to Primary Healthcare and the Effectiveness of Treatment in Poland, „Journal of Clinical Medicine”, Vol. 10, No 16, p. 3502.
[23] Martinez A., Everss E., Rojo-Alvarez J.L., Figal D.P., Garcia-Alberola A. (2006), A systematic Review of the Literature on Home Monitoring for Patients with Heart Failure, „Journal of Telemedicine and Telecare”, Vol. 12, No. 5, pp. 234–241.
[24] NFZ.gov.pl (2020a), Polacy są zadowoleni z teleporad – badanie MZ i NFZ – Info e-Zdrowie, http://forumezdrowia.pl/info/opinie/polacy-sa-zadowoleni-z-teleporad-badanie-mz-i-nfz/, data dostępu: 26.02.2022 r.
[25] NFZ.gov.pl (2020b), Wprowadzamy stan epidemii w Polsce – Koronawirus: informacje i zalecenia, https://www.gov.pl/web/koronawirus/wprowadzamy-stan-epidemii-w-polsce, data dostępu: 25.10.2021 r.
[26] NFZ.gov.pl (2021), Centrala NFZ – Aktualności / Aktualności / Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) – finansujemy zdrowie Polaków. https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/teleporady-dotyczace-koronawirusa-w-przychodniach,7621.html, data dostępu: 25.11.2021.
[27] ONET.pl (2021), Teleporady. Ministerstwo Zdrowia opóźnia wejście w życie nowych zasad. https://www.medonet.pl/telemedycyna-dostep-do-lekarza-bez-wychodzenia-z-domu,teleporady--ministerstwo-zdrowia-opoznia-wejscie-w-zycie-nowych-zasad,artykul,88313146.html, data dostępu: 25.10.2021 r.
[28] Pacjent.gov.pl (2021a), Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem rozwiązań w obszarze e-zdrowia. Druk nr 3620. https://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=3620, data dostępu: 31.10.2021 r.
[29] Pacjent.gov.pl (2021b), Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia, Zasady korzystania z porad lekarskich | Pacjent. https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/nowe-zasady-korzystania-z-porad-lekarskich, data dostępu: 25.10.2021 r.
[30] Polski M., Kułak P., Gościk E., Krajewska-Kułak E. (2015), Znaczenie telemedycyny, ze szczególnym uwzględnieniem teleradiologii, w percepcji studentów elektroradiologii, „Hygeia Public Health” Vol. 50, No. 4, pp. 549–557.
[31] Rho M.J., Choi I.Y., Lee J. (2014), Predictive Factors of Telemedicine Service Acceptance and Behavioral Intention of Physicians, „International Journal of Medical Informatics”, Vol. 83, No. 8, pp. 559–571.
[32] Rimner T., Blozik E., Begley C., Grandchamp C., Overbeck J.V., (2011), Patient Adherence to Recommendations after Teleconsultation: Survey of Patients from a Telemedicine Centre in Switzerland, „Journal of Telemedicine and Telecare”, Vol. 17, No. 5, pp. 235–239.
[33] Rozporządzenie MZ (2018), Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wydawania zgody na uzyskanie świadczeń opieki zdrowotnej poza granicami kraju oraz pokrycie kosztów transportu z dn. 18.03.2021 r. Dz.U. 2021 poz. 644.
[34] Rozporządzenie MZ (2020), Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, z dn. 12.08.2020 Dz.U.2020.1395.
[35] Schröder J., Sautier L., Kriston L., Berger T., Meyer B., Späth C., Köther U., Nestoriuc Y., Klein J.P., Moritz S. (2015), Development of a Questionnaire Measuring Attitudes towards Psychological Online Interventions-the APOI, „Journal of Affective Disorders”, Vol. 187, pp. 136–141.
[36] Tabachnick B.; Fidell L. (2018), Using Multivariate Statistics; Pearson Education: Upper Saddle River, NJ, USA.
[37] The Association of Telehealth Service Providers (2004), Report on US. Telemedicine Activity, Washington, DC.
[38] Venkatesh V., Davis F.D. (2000), A Theoretical Extension of the Technology Acceptance Model: Four Longitudinal Field Studies, „Management Science”, Vol. 46, No. 2, pp. 186–204.
[39] Whitten, P., Buis, L. (2007), Private Payer Reimbursement for Telemedicine Services in the United States, „Journal of Telemedicine and E-Health”, Vol. 13(1), 15-23.
[40] Whitten P., Doolittle G., Mackert M. (2005), Providers' Acceptance of Telehospice, „Journal of Palliative Medicine”, Vol. 8 No. 4, pp. 730–735.
[41] Williams B., Onsman A., Brown T. (2010). Exploratory Factor Analysis: A Five-Step Guide for Novices, „Journal of Emergency Primary Health Care”, Vol. 8, No. 3, pp. 1–13.
[42] Yi M., Jackson J.D., Park J.S., Probst J.C. (2006), Understanding Information Technology Acceptance by Individual Professionals: Toward an Integrative View, „Information Management”, Vol. 43, pp. 350–363.
[43] Rozporządzenie (2018), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 marca 2021 r. w sprawie wydawania zgody na uzyskanie świadczeń opieki zdrowotnej poza granicami kraju oraz pokrycie kosztów transportu. Dz.U. 2021 poz. 644.
[44] Zgliczyński W., Pinkas J., Cianciara D., Sitarek M., Berdyga T., Nowicka-Wasilewska J., Kawwa J. (2013), Telemedycyna w Polsce – Bariery Rozwoju w Opinii Lekarzy, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, Vol. 19, No. 4, s. 496–99.
[45] Zielona-Jenek M., Izdebska A., Soroko A. (2021), Raport z realizacji badania doświadczenia psychoterapeutów psychodynamicznych związane z pracą z pacjentami w czasie epidemii Covid-19 w Polsce. Poznań.
Publikacje z rocznika